- "Lộ" 139 doanh nghiệp có sản phẩm nuôi trồng thủy sản được cấp "khống"
- Công bố danh sách các doanh nghiệp có sản phẩm được cấp "khống"
- Cán bộ Tổng cục Thủy sản làm giả giấy tờ hợp quy 800 sản phẩm
“Vừa đá bóng, vừa thổi còi”
Ông Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Tổng Thư ký Hiệp hội chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) khá bức xúc khi trao đổi về vấn đề này. Ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, đây là “một vết nhơ” của ngành thủy sản, nhưng cũng là kết quả của sự độc quyền. “Sự việc tại Trung tâm KKN Thủy sản sẽ không xảy ra nếu Trung tâm này chỉ làm nhiệm vụ trọng tài, tức là chỉ tái kiểm định, tái giám định chất lượng sản phẩm”, ông Nguyễn Hữu Dũng nhìn nhận. Còn hiện tại, Trung tâm KKN được lập ra để làm dịch vụ nhưng lại đồng thời kiêm chức năng của cơ quan quản lý Nhà nước. Đây là nghịch lý rất dễ dẫn đến việc lợi dụng để trục lợi.
Theo vị chuyên gia có thâm niên trong lĩnh vực thủy sản này, hiện nay, nhiều bộ, ngành và nhiều nước đã áp dụng hình thức các phòng kiểm nghiệm, các Trung tâm kiểm nghiệm là độc lập. Đơn vị nào muốn có sản phẩm thì đưa đi kiểm nghiệm, sau đó sẽ nộp kết quả này cho cơ quan quản lý Nhà nước, cụ thể ở lĩnh vực này là Tổng cục Thủy sản. Căn cứ vào kết quả kiểm nghiệm này, Tổng cục Thủy sản sẽ ban hành quyết định cho sản phẩm lưu hành.
Như vậy rất minh bạch và có tính cạnh tranh cao. Hiện, Bộ KH-CN cũng có 3 Trung tâm Khảo kiểm nghiệm nhưng đều được cổ phần hóa, hoạt động độc lập, chỉ làm đúng chức năng của mình là phân tích, kiểm nghiệm. Còn Trung tâm KKN Thủy sản như hiện nay là độc quyền, cả nước chỉ có Trung tâm KKN Thủy sản thuộc Tổng cục Thủy sản được khảo kiểm nghiệm trong lĩnh vực thủy sản. Ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, muốn giải quyết được tình trạng này, thì cơ quan Nhà nước chỉ làm đúng chức năng của mình, không thể “vừa đá bóng, vừa thổi còi”.
Còn ông Nguyễn Trí Ngọc, nguyên Cục trưởng Cục Trồng trọt – Tổng Thư ký Tổng hội NN&PTNT Việt Nam nhận định, những sai phạm tại Tổng cục Thủy sản bắt nguồn từ chính cơ chế quản lý đã lỗi thời của Bộ NN&PTNT. Theo đó, các sản phẩm đầu vào phục vụ sản xuất như phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc thú y… được quản lý theo danh mục. Muốn được đưa vào danh mục phải qua khâu kiểm nghiệm, đánh giá các tiêu chí. Điều này tạo kẽ hở cho việc gian lận, doanh nghiệp đi “cửa sau” để đưa được sản phẩm của mình vào danh mục.
Cần xử lý nghiêm khắc hơn
Đánh giá về mức độ gây thiệt hại của vụ việc này, ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, mức độ thiệt hại là rất lớn, không thể đo đếm được. Đến nay, Bộ NN&PTNT vẫn chưa công bố danh sách 808 sản phẩm rởm ấy cụ thể là gì, và phải phân tích xem các sản phẩm này được doanh nghiệp “chế biến” ra sao, sử dụng những hóa chất gì… Tuy vậy, thiệt hại thấy rõ nhất là những ngư dân nuôi trồng thủy sản. Còn các doanh nghiệp chế biến thủy sản ít bị ảnh hưởng hơn. Ông Nguyễn Trí Ngọc cũng bày tỏ, Bộ NN&PTNT cần sớm công bố danh mục 808 sản phẩm rởm này để người dân được biết.
Ngoài gây thiệt hại về kinh tế, thì khả năng gây ảnh hưởng đến chất lượng thủy sản cũng là điều mà ông Nguyễn Hữu Dũng lo ngại. Bởi, đến nay vẫn chưa thể biết được, các doanh nghiệp dùng những hoạt chất gì để sản xuất ra các sản phẩm rởm này, có chất cấm dùng trong nuôi trồng hay không? Nếu có thì chắc chắn sẽ tồn dư lại trong tôm cá và khi người dân sử dụng sẽ tác động đến sức khỏe. “Nhưng tác hại lớn nhất qua vụ việc này theo tôi là niềm tin của người dân vào việc quản lý của Bộ NN&PTNT giảm sút đi rất nhiều, qua các vụ việc vừa qua ở lĩnh vực kiểm nghiệm phân bón, mua bán chứng chỉ VietGap trong trồng trọt…” - ông Nguyễn Hữu Dũng đánh giá.
Nhìn nhận về việc xử lý của Bộ NN&PTNT đối với các đối tượng vi phạm, ông Nguyễn Hữu Dũng cho rằng, không thể chỉ xử lý vi phạm hành chính như Bộ NN&PTNT đã làm mà phải xử lý nghiêm khắc hơn vì vụ việc có dấu hiệu hình sự. Bộ NN&PTNT cũng cần làm rõ để dư luận và người dân biết, vì sao chỉ xử lý nội bộ, cách chức, khai trừ Đảng là xong. “Nếu không có căn cứ chắc chắn, dư luận có thể nghi ngờ đây là hành vi bao che. Theo tôi, cần phải xử lý nghiêm vụ này để răn đe”, ông Nguyễn Hữu Dũng bày tỏ.
