Hồi kết một vụ án thế kỷ

(ANTĐ) - Phiên tòa xét xử vụ những kẻ sát hại ông Roberto Calvi, Chủ tịch Ngân hàng Ambrosiano của Italia, được trông đợi bấy lâu đã kết thúc vào ngày 6-6 vừa qua.

Hồi kết một vụ án thế kỷ

(ANTĐ) - Phiên tòa xét xử vụ những kẻ sát hại ông Roberto Calvi, Chủ tịch Ngân hàng Ambrosiano của Italia, được trông đợi bấy lâu đã kết thúc vào ngày 6-6 vừa qua.

Phải 25 năm sau ngày cái chết của Calvi, tòa án mới có phán quyết cuối cùng. Nhưng thật bất ngờ, thẩm phán Mario Lucio d'Andria đã tuyên bố trắng án cho cả 5 bị cáo.

Ông Roberto Calvi (Giữa)
Ông Roberto Calvi (Giữa)

Phán quyết của tòa án đã khiến cho nhiều người có cảm giác dường như vụ án lại trở về với điểm xuất phát của nó. Mặc dù quá trình điều tra đã có những bước tiến quan trọng, và một điều chắc chắn là ông Calvi bị sát hại, nhưng những chứng cứ chính để có thể kết án 5 bị can lại biến mất một cách bí ẩn khiến cho tòa án không thể kết án 5 bị cáo này.

Vụ án xảy ra vào ngày 18-6-1982, một người đưa thư của hãng Daily Express khi đang trên đường đi làm phát hiện thi thể của một người đàn ông treo cổ dưới gầm cầu Blackfrians trên sông Thames, Anh. Kết quả điều tra ban đầu của cảnh sát cho biết nạn nhân là một người Italia mang giấy thông hành tên Gian Roberto Calvi và đưa ra nhận định nạn nhân đã treo cổ tự tử do tìm thấy trong túi quần áo chứa đầy đá. Roberto Calvi chính là Giám đốc ngân hàng Ambrosiano ở Italia, người được giới tài chính, ngân hàng châu Âu biết đến như một ông trùm ngành ngân hàng Italia.

Trước đó ông Calvi đã từ bỏ chức Chủ tịch ngân hàng Ambrosiano và bị buộc tội đã gây ra vụ sụp đổ của ngân hàng Ambrosiano hồi tháng 6-1982. Trong khi cảnh sát đang tiến hành điều tra vụ sụp đổ của ngân hàng Ambrosiano thì vào ngày 10-6-1982, Calvi đột nhiên biến mất khỏi căn hộ của mình ở Thủ đô Roma và đến chiều tối 18-6-1982 người ta phát hiện ra xác chết của Calvi dưới gầm cầu Blackfrians. Cũng trong những ngày đó, người thư ký của ông đã nhảy lầu tự tử vì ngân hàng đang bên bờ phá sản với khoản nợ lên tới 800 triệu bảng. Kết quả điều tra cho biết, một số khoản nợ của ngân hàng Ambrosiano thuộc về những tổ chức không nên dính líu vào như bọn mafia đảo Sicily.

Calvi đã phải chạy sang London bằng một cái tên giả cùng tấm hộ chiếu giả với mục đích tìm kiếm một cuộc sống mới và trốn tránh những hậu quả từ những sai lầm chết người của mình. Nhưng không may cho Calvi, những gì ông nhận được ở London là cái chết. Một cuộc điều tra được tiến hành và người ta kết luận rằng, Calvi đã tự tử. Nhưng kết luận này không làm hài lòng gia đình nhà Calvi, phía Anh cho mở lại hồ sơ vụ án. Sau đó một kết luận mập mờ được tòa án công bố, không thể xác định được Calvi tự tử hay bị sát hại. Trong khi đó, phía Italia thì tin rằng, cái chết của Calvi là một vụ án mạng và cho rằng, chính bọn mafia đã ra lệnh thanh toán Calvi vì ông biết quá nhiều về những khoản tiền của bọn chúng cũng như thủ đoạn rửa tiền qua ngân hàng Ambrosiano.

Calvi khởi nghiệp vào những thập kỷ 60 và 70 của thế kỷ 20, ông đã có một sự nghiệp sáng sủa trên cương vị người đứng đầu ngân hàng  Ambrosiano và trở thành một nhà tư bản tài chính thành đạt. Mặc dù là một con người vụng về trong giao tiếp xã hội, nhưng Calvi đã biết cách kết hợp trí tuệ của người kế toán với sự táo bạo trong phong cách kinh doanh kiểu Italia  và ông đã có được những thành công. Những khách hàng tốt nhất, tiềm năng nhất trên đất Italia tìm đến với ông cùng với những điều được coi là tồi tệ nhất. Calvi giữ khách bằng cách trả lãi cao và liều lĩnh làm bất cứ việc gì trong kinh doanh mà người khác không dám làm.

Là một tín đồ mộ đạo, ông đã giành được lòng tin đặc biệt của ngân hàng Vatican, đồng thời còn có quan hệ về tài chính với bọn mafia Sicily và quan hệ mật thiết với một chi nhánh bí mật của hội Tam điểm. Nhưng sau này do một loạt những quyết định sai lầm cộng với rủi ro khiến cho công việc làm ăn của Calvi đi đến bờ phá sản. Nhiều khoản tiền khổng lồ biến mất vào những tài khoản bất hợp pháp ở nước ngoài, đặc biệt là ở Panama; các khách hàng lớn trong hội Tam điểm cũng bỏ chạy ra nước ngoài.

Tuy nhiên, kết luận không thể thuyết phục được phía Italy và gia đình Calvi. Tháng 9-2003, Cảnh sát London cho mở lại hồ sơ vụ án lần thứ 3, dựng lại hiện trường, tiến hành khai quật xác chết cùng với sự hỗ trợ của những kỹ thuật điều tra hình sự mới nhất. Và cuối cùng sự thật về vụ việc đã được đưa ra ánh sáng tại phiên tòa đặc biệt trong nhà tù Rebibia ở ngoại ô thành phố Rome.

Sau 25 năm, một trong những vụ án bí ẩn nhất của lịch sử tội phạm Italia thời hiện đại cũng đi đến hồi kết. Những bị cáo được tuyên bố trắng án là Carboni và Vittor, hai tên cùng đi với Calvi tới London năm 1982 và biến mất khỏi Anh đúng vào ngày Calvi bị sát hại. Cùng bị xét xử trong phiên tòa là Pippo Callo, một tên trong tổ chức mafia Cosa Nostra đang thi hành án tù tại Italia, bị cáo buộc là tên ra lệnh giết Calvi và tên Ernesto Diotallevi, trùm băng đảng Magliana, đã cung cấp hộ chiếu giả cho Calvi. Cả hai đối tượng này cũng có mặt ở London trong những ngày Calvi bị sát hại. Đối tượng thứ 5 là Manuela Kleinszig, cô bạn gái người Australia của tên Carboni.

Hiếu Trung