Những tiếng nổ không được báo trước
Khoảng 20h ngày 2/12 vừa qua, tại một quán đồ nướng trên địa bàn ngoại thành Hà Nội, một bình gas mini phát nổ khi nhân viên đang thao tác thay bình cho bếp cồn. Áp lực khí nén lớn đã khiến vỏ bình bung ra, mảnh kim loại văng xa hơn 5m, làm một thực khách bị thương vùng mặt. Lực lượng chức năng xác định bình gas bị rò rỉ tại van, đồng thời có dấu hiệu từng bị bơm nạp nhiều lần.
Trước đó không lâu, tại một khu chợ dân sinh ở Hà Nội, một tiểu thương bày bán đồ ăn sáng cũng gặp sự cố tương tự. Chỉ một chiếc bình mini giá 10.000 - 15.000 đồng nhưng để lại thiệt hại lên tới hàng chục triệu đồng, kèm theo nỗi ám ảnh suốt nhiều ngày của chủ quán và người dân xung quanh.
Theo đánh giá của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH, bình gas mini phát nổ ngay khi đang sử dụng, chủ yếu tại quán nướng, quầy đồ ăn nhanh, chợ dân sinh. Nguyên nhân được xác định chủ yếu là do bình bị rò rỉ khí nhưng người sử dụng không phát hiện; van bình lỏng hoặc bị biến dạng, bình đặt quá gần nguồn nhiệt khiến áp lực bên trong tăng đột ngột, thao tác thay bình sai kỹ thuật.
Đáng nói, khi phát nổ, không ít nạn nhân bị thương do mảnh văng kim loại khi bình nổ, thậm chí một số trường hợp bình bị “phụt lửa” khiến người đứng gần bị bỏng. "Đặc điểm của gas hóa lỏng là bốc hơi nhanh và bắt cháy mạnh; chỉ một tia lửa nhỏ hoặc một hành động vô tình như bật công tắc điện cũng có thể khiến khí gas tích tụ phát nổ", Trung tá Đỗ Xuân Cường, Đội trưởng Đội Chữa cháy và CNCH khu vực số 24, Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, CATP Hà Nội đánh giá.
Khác với các bình gas gia đình có van an toàn và thiết kế chịu áp lực cao, bình gas mini có dung tích nhỏ, vỏ mỏng, chỉ phù hợp sử dụng trong thời gian ngắn và điều kiện kiểm soát an toàn. Khi bình bị móp méo, han gỉ, chịu tác động mạnh hoặc tiếp xúc với nhiệt độ cao, cấu trúc vỏ dễ bị phá vỡ.
Trung tá Đỗ Xuân Cường cũng cảnh báo: Chỉ một bình gas mini rò rỉ đặt gần bếp than, bếp nướng hay ngọn lửa đang cháy có thể dẫn đến cháy lan hoặc nổ cục bộ. Trong không gian chật hẹp như quán ăn vỉa hè, nguy cơ này càng cao do nhiệt lượng tỏa ra lớn và khoảng cách an toàn bị thu hẹp.
Khuyến cáo bắt buộc khi sử dụng bình gas mini
Để chủ động phòng ngừa cháy nổ trong sinh hoạt và kinh doanh, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH khuyến cáo người dân, chủ hộ kinh doanh nhỏ cần tuân thủ nghiêm túc những nguyên tắc an toàn sau:
Cơ quan Công an đang tiếp tục rà soát các cơ sở tái chiết gas mini trái phép, những “xưởng ngầm” hoạt động lén lút, dùng thiết bị thô sơ để chiết nạp khí hóa lỏng vào vỏ bình đã hoen gỉ, cong méo, thậm chí rò rỉ từ trước. Đây chính là nguyên nhân gây ra phần lớn các vụ nổ trong thời gian gần đây.
Thực tế, bình gas mini vẫn được bày bán tràn lan, không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ, giá bán rẻ bất thường. Khi được hỏi về chất lượng, một số người bán chỉ trả lời chung chung: “Dùng thoải mái, khách vẫn mua suốt”.
Trong khi đó, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH cảnh báo: vỏ bình gas mini chỉ được thiết kế để dùng một lần, không chịu được áp lực cao khi bơm nạp lại. Việc tái sử dụng nhiều lần khiến thân bình dễ nứt, biến dạng, dẫn đến nguy cơ phát nổ khi gặp nhiệt độ cao hoặc va chạm mạnh. Chỉ cần một mồi lửa bén vào khí gas rò rỉ, hoặc bình gặp tác động mạnh, hậu quả có thể xảy ra ngay lập tức. Nhiều nạn nhân không kịp phản ứng khi bình phát nổ.
Theo thống kê nội bộ của lực lượng chức năng, các vụ nổ bình gas mini dù số lượng không lớn nhưng mức độ nguy hiểm cao, xảy ra bất ngờ và gây thương tích trực tiếp cho người đứng gần. Môi trường quán ăn nhỏ lẻ, vỉa hè hoặc không gian chật càng khiến ngọn lửa lan nhanh hơn, khó kiểm soát.
Cuối năm cũng là thời điểm các hoạt động kinh doanh ẩm thực tăng mạnh, nhu cầu sử dụng bếp gas mini theo đó tăng theo. Vì vậy, việc nâng cao ý thức tự phòng, tuân thủ các quy định an toàn được coi là biện pháp hữu hiệu nhất để ngăn chặn các tai nạn đáng tiếc.
Lực lượng Công an đề nghị người dân tuyệt đối không đánh đổi sự an toàn bằng việc sử dụng những bình gas mini trôi nổi, kém chất lượng hoặc thao tác tùy tiện. Chỉ một phút bất cẩn cũng có thể biến một vật dụng nhỏ trở thành “quả bom mini” trong gian bếp.
Để chủ động phòng ngừa, Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo:
- Chỉ sử dụng bình gas mini có tem kiểm định, thương hiệu rõ ràng, còn nguyên niêm phong.
- Tuyệt đối không dùng bình đã móp méo, rỉ sét, có dấu hiệu đã qua tái nạp.
- Khi sử dụng bếp du lịch, tránh đặt bình quá gần nguồn nhiệt, không để bếp hoạt động liên tục trong thời gian dài.
- Nếu phát hiện mùi gas, ngừng sử dụng ngay, mở cửa thông thoáng và kiểm tra rò rỉ bằng xà phòng.
- Các hộ kinh doanh, quán ăn vỉa hè cần nghiêm túc tuân thủ quy định PCCC, không mua bình gas mini trôi nổi để tiết kiệm chi phí.
