- Hậu Brexit: Giá vàng sẽ leo thang?
- VN-Index giảm 11,5 điểm do tác động từ việc Anh rời EU
- Anh chính thức rời EU, giá vàng tăng ngay 1 triệu đồng/lượng
Tách khỏi EU, thương mại của Anh sẽ sụt giảm
Chỉ một ngày sau bỏ phiếu, giá đồng bảng Anh rớt thẳng đứng khoảng 10% so với đồng USD (so với mức giảm 4,1% trong ngày thứ tư đen tối năm 1992, đạt mức thấp nhất 31 năm qua) và giảm hơn 11% so với đồng yên. Tách ra khỏi EU, Anh tiết kiệm được khoảng 0,53% GDP hàng năm do không còn phải trợ cấp cho các nước nghèo hơn trong Liên minh; nhưng thương mại với các nước thành viên EU của Anh sẽ giảm sút.
Các hàng rào thuế và phi thuế sẽ làm giảm khả năng tập trung vào các ngành có lợi thế cạnh tranh của Anh, từ đó làm giảm thu nhập. Cục Dự trữ Anh dự báo, mỗi năm, một hộ gia đình có thể bị giảm 4.300 bảng Anh và đến năm 2030, GDP của Anh sẽ bị giảm 6% nếu nước này rời khỏi EU. Về mặt lao động, 3/4 số người nhập cư từ EU đang làm việc tại Anh sẽ không đủ điều kiện được cấp visa nếu Anh rời EU.
Những ngành cần nhiều lao động phổ thông như nông nghiệp, thực phẩm và dịch vụ sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất. Theo tính toán của Chính phủ Anh, nước này đứng trước nguy cơ GDP sẽ sụt khoảng 100 tỷ GBP (145 tỷ USD) trong năm 2020 và mất khoảng 950.000 việc làm, nâng tỷ lệ thất nghiệp lên 3%; đồng bảng Anh mất giá tới 12% và lạm phát cao sẽ làm tăng chi phí giá thực phẩm, tiền thuê nhà và chi phí du lịch ở châu Âu.
Còn theo IMF, GDP của Anh cũng sẽ giảm 1,4-4,5% vào năm 2021. Người tiêu dùng và các doanh nghiệp Anh có thể mất 13,2 tỷ USD tiền thuế nhập khẩu bổ sung mỗi năm. London sẽ đánh mất vị thế là tụ điểm tài chính của châu Âu nói riêng và thế giới nói chung. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Anh có thể sụt giảm mạnh…
Hiện nước Anh có khoảng 222 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 4,4 tỷ USD, xếp thứ 15 trong 105 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Vốn đầu tư của Anh tập trung vào bất động sản và chế biến. Xuất khẩu của Việt Nam sang Anh chỉ chiếm gần 3%, nhập khẩu khoảng 1% tổng giá trị kim ngạch. Đồng bảng Anh mất giá, euro mất giá, sẽ kéo theo quan ngại USD và yên Nhật tăng giá, tức là gia tăng gánh nặng nợ công cho Việt Nam và cả xuất khẩu hàng Việt Nam sang khu vực này...
Trong 6 tháng đầu năm 2016, đồng yên đã tăng tới 15,4% so với đồng USD và là tin không vui cho các quốc gia phải vay nợ nhiều bằng đồng yên, trong đó có Việt Nam (nợ công của Việt Nam có 45 tỷ USD, tức gần 40% là vay bằng đồng yên so với 25% là USD và euro chiếm 15%). Gánh nặng trả nợ nước ngoài, thâm hụt ngân sách vốn đã rất lớn trong năm 2016 và các năm tiếp theo lại đang bị đè nặng hơn khi đồng yên lên giá.
Tránh hệ lụy tiêu cực, nhà đầu tư cần bình tĩnh
Tính riêng 5 tháng đầu năm 2016, Việt Nam đã duy trì thặng dư thương mại với Anh ở mức 3,9 tỷ USD trong năm 2015 và 1,7 tỷ USD. Gần 47% hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh là điện thoại, máy tính, các linh kiện và thiết bị điện tử khác; tiếp theo đó là hàng dệt may, giày dép và các sản phẩm gỗ.
Nhập khẩu từ Anh chiếm khoảng 4% tổng nhập khẩu vào Việt Nam. Hầu hết các mặt hàng có thể được thay thế tương đối dễ dàng nếu bất cứ điều gì xảy ra đối với các nguồn cung cấp. Tuy vậy, Hiệp định thương mại FTA giữa EU và Việt Nam đã kết thúc đàm phàn cuối năm 2015 có thể phải bắt đầu đàm phán lại một cách riêng rẽ giữa Việt Nam với Anh và Việt Nam với EU.
Sự kiện “Brexit” này một lần nữa khẳng định tính tùy thuộc lẫn nhau ngày càng chặt chẽ giữa các quốc gia với thế giới trong xu hướng thị trường ngày càng toàn cầu hóa. Đặc biệt, điểm mấu chốt và kịch tính gây bất ngờ nhất chính là ở sự đảo chiều chóng mặt kết quả thăm dò ý kiến ban đầu của tổ chức YouGov cho thấy có đến 52% người dân Anh muốn ở lại EU công bố chiều tối 22-6 với kết quả ngược hẳn lại theo công bố chính thức trên thực tế ngày 24-6.
Sự đảo chiều đầy bất ngờ này đã làm dấy lên sự hoài nghi các giá trị truyền thống và sự liên kết trong cộng đồng phương Tây; đồng thời, phản ánh sự bất an trong tâm lý ngày càng đậm hơn trong cộng đồng cử tri Anh, cũng như trong người dân nhiều nước trên thế giới…
Trước sự kiện “Brexit” chưa có tiền lệ lịch sử này, chính phủ cần tập trung xây dựng các kịch bản thích ứng phù hợp trên cơ sở nắm chắc, xử lý kịp thời các thông tin và cẩn trọng khi ra quyết định. Người dân và nhà đầu tư nên bình tĩnh chờ đợi, tránh những phản ứng cảm tính, sự hoảng loạn kiểu tâm lý đám đông dễ kéo theo những hệ lụy tiêu cực khó lường và tự biến mình thành nạn nhân của sự thiếu hiểu biết và vội vã của chính mình…
