Hạn mặn kỷ lục, hơn 430.000 người dân thiếu nước sinh hoạt

ANTD.VN - Xâm nhập mặn mùa khô năm 2019-2020 xuất hiện sớm hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm (TBNN) gần 3 tháng.

Tổng cục Thủy lợi, Bộ NN&PTNT thông tin, mùa khô 2019-2020, lượng nước về sông Mê Kông đạt thấp, nên hạn, mặn tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long diễn ra khá sớm. Từ tháng 12-2019, hạn mặn đã bắt đầu xâm nhập.

Như vậy, xâm nhập mặn mùa khô năm 2019-2020 xuất hiện sớm sớm hơn so với cùng kỳ trung bình nhiều năm (TBNN) gần 3 tháng, sớm hơn so với mùa khô năm 2015-2016 gần 1 tháng, thời gian xâm nhập mặn kéo dài hơn 2-2,5 lần so với mùa khô 2015-2016; độ mặn ở vùng các cửa sông Cửa Tiểu, Cửa Đại, Hàm Luông liên tục duy trì ở đỉnh, cao liên tục suốt tháng 2 đến tháng 5, hầu như không giảm hoặc giảm không đáng kể trong các kỳ triều thấp, khác với đặc điểm thông thường là tăng theo kỳ triều cường, giảm theo kỳ triều thấp.

Đồng bằng sông Cửu Long hạn mặn lịch sử trong mùa khô 2019-2020

Một trong những nguyên nhân chính được chỉ ra là do lượng nước về sông Mê Kông thiếu hụt lớn so với cùng kỳ nhiều năm, thấp hơn cả hạn mặn lịch sử năm 2015-2016.

Xâm nhập mặn năm 2019-2020 đã ảnh hưởng đến 10/13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, với diện tích bị ảnh hưởng xấp xỉ 1,7 triệu ha,

Vụ Đông Xuân 2019-2020 khu vực này diện tích lúa đã bị ảnh hưởng do hạn hán, xâm nhập mặn khoảng 41.900 ha, chiếm tỷ lệ 2,7%. Trong đó, thiệt hại mất trắng (trên 70%) là 26.000 ha, chiếm tỷ lệ 1,7%. 

Ngoài ra, diện tích cây ăn quả bị thiệt hại vào khoảng 6.600ha và rau màu khoảng 1.200ha. Diện tích nuôi trồng thủy sản bị ảnh hưởng bởi hạn mặn vào khoảng 8.700ha.

Đáng nói, theo thống kê từ các địa phương, mức độ thiếu nước sinh hoạt lúc cao nhất tổng cộng khoảng 96.000 hộ (khoảng 430.000 người dân).

Theo nhận định của Tổng cục Thủy lợi, xâm nhập mặn mùa khô năm 2019-2020 ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long ở mức nghiêm trọng nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, mức độ gây thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp và dân sinh được giảm thiểu đáng kể, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp.

Song, hạn mặn vẫn khiến đời sống của hàng trăm nghìn người dân ở các tỉnh này gặp khó khăn do thiếu nước sinh hoạt và sản xuất.

Bởi vậy, Bộ NN&PTNT cho rằng, về lâu dài cần xem xét tiếp việc xây dựng công trình kiểm soát các cửa sông lớn để kiểm soát nguồn nước ngọt, khống chế ranh mặn hợp lý, kết hợp chống ngập và hạn chế các tác động từ biển, chủ động điều hòa, phân phối nguồn nước hợp lý cho các đối tượng sử dụng nước ở các vùng sinh thái.

Ngoài ra, cần huy động nguồn lực tổng hợp đầu tư cho phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu, phân bổ đầu tư hợp lý trung và dài hạn, có lộ trình cụ thể đối với các công trình hạ tầng thiết yếu cấp tiểu vùng và toàn vùng, như: công trình thủy lợi gắn với hệ thống giao thông huyết mạch về đường bộ, đường sông, cảng nước sâu.

Bộ NN&PTNT sẽ đề xuất Ngân hàng Thế giới hỗ trợ thực hiện dự án “Nước sạch và vệ sinh nông thôn bền vững và ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2025 vay vốn Ngân hàng thế giới”, thực hiện tại các tỉnh duyên hải miền Trung, Đông Nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long.

Bộ NN&PTNT cũng kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan làm việc với các nước thượng nguồn sông Mê Kông để thu thập thông tin về nguồn nước và điều tiết các hồ chứa thủy điện ngoài lãnh thổ Việt Nam để phục vụ công tác dự báo xâm nhập mặn.