Hai bản án bị hủy
Ngày 15-6-1994, được UBND huyện Tiên Lãng giao quyền sử dụng 3.040m2 đất để sản xuất nông nghiệp với thời hạn 20 năm, gia đình ông Nguyễn Hồng Cầu đã sử dụng để cấy lúa. Sau đó, UBND xã Đông Hưng lại tự ý cho người khác nuôi cá trên ruộng khiến cá phá hỏng lúa của ông Cầu. Năm 1996, ông Nguyễn Hồng Cầu nợ đọng sản phẩm 97 kg thóc (gồm các loại thóc liên quan tới thủy lợi phí, quỹ dịch vụ nông nghiệp và thổ cư dư thừa) nhưng không nộp vì cho rằng UBND xã Đông Hưng chưa giải quyết xong vụ cá ăn lúa của gia đình ông (tương đương 240kg thóc). Ngày 15-1-1997, UBND xã Đông Hưng ra quyết định tạm rút 1.080m2 đất tại thửa 109 của gia đình ông Cầu, giao cho anh Phạm Minh Tuân cấy lúa khi gia đình ông Cầu đã cày bừa xong. Vì anh Tuân không chịu thanh toán tiền công cày bừa nên ngày 25-5-1997, ông Cầu đã gặt lúa của anh Tuân và thu được 261kg thóc. Vì việc này, TAND huyện Tiên Lãng xử phạt ông Nguyễn Hồng Cầu 3 tháng tù về tội “Trộm cắp tài sản của công dân”.
Ngày 4-7-1997, ông Nguyễn Hồng Cầu kháng cáo kêu oan. Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 110/PTHS ngày 6-8-1997, TAND thành phố Hải Phòng giảm án cho ông Nguyễn Hồng Cầu xuống còn 2 tháng 10 ngày tù về tội “Trộm cắp tài sản của công dân”, trả tự do cho ông Cầu tại phiên tòa.
Ông Nguyễn Hồng Cầu tiếp tục khiếu nại. Tại Quyết định giám đốc thẩm số 130/HS-GĐT ngày 8-10-1998, TAND tối cao đã hủy cả hai bản án phúc thẩm và sơ thẩm, tuyên bố ông Nguyễn Hồng Cầu vô tội. Ông Nguyễn Hồng Cầu đã có đơn yêu cầu TAND thành phố Hải Phòng bồi thường thiệt hại tổng cộng 648.629.400 đồng. TAND thành phố Hải Phòng đã tiến hành thương lượng với ông Nguyễn Hồng Cầu nhưng kết quả không thành. Ông Nguyễn Hồng Cầu sau đó đã làm đơn khởi kiện tại TAND huyện Tiên Lãng đề nghị TAND thành phố Hải Phòng phải bồi thường số tiền này.
Chỉ được bồi thường 17,37 triệu đồng
Ngày 11-4-2008, TAND huyện Tiên Lãng đã thụ lý vụ việc kiện đòi bồi thường thiệt hại cho người bị oan theo Nghị quyết số 388/2003/NQ-UBTVQH11. Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 03/2008/DSST ngày 8-7-2008, TAND huyện Tiên Lãng đã tuyên buộc TAND thành phố Hải Phòng phải bồi thường cho ông Nguyễn Hồng Cầu 17.377.000 đồng, đồng thời xin lỗi, cải chính công khai cho ông Nguyễn Hồng Cầu bằng các hình thức: đăng trên một tờ báo Trung ương 3 số liên tiếp và xin lỗi ông tại địa phương trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật. Không đồng ý với Bản án sơ thẩm, ông Nguyễn Hồng Cầu kháng cáo.
Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 55/2008/DS-PT ngày 26-8-2008, TAND thành phố Hải Phòng đã bác kháng cáo của ông Nguyễn Hồng Cầu, giữ nguyên các quyết định của bản án sơ thẩm. Ngay sau khi Bản án có hiệu lực pháp luật, TAND thành phố Hải Phòng đã phối hợp với UBND xã Đông Hưng để tiến hành các thủ tục công khai xin lỗi ông Nguyễn Hồng Cầu nhưng không thực hiện được. Tòa cũng đã đề nghị Báo Nhân dân đăng tin công khai xin lỗi ông Nguyễn Hồng Cầu trong 3 số liên tiếp.
Ông Nguyễn Hồng Cầu tiếp tục khiếu nại và được TAND tối cao trả lời qua công văn, cho biết vụ việc được xử lý theo Khoản 1, Điều 5, Nghị quyết 388 quy định “Việc bồi thường thiệt hại do tổn thất về tinh thần trong thời gian bị tạm giữ, tạm giam, chấp hành hình phạt tù được xác định là mỗi ngày bị tạm giữ, tạm giam, chấp hành hình phạt tù được bồi thường 3 ngày lương tính theo mức lương tối thiểu chung do Nhà nước quy định tại thời điểm giải quyết bồi thường”. Trường hợp ông Cầu bị giam giữ 70 ngày (theo quy định nêu trên thì được tính bằng 210 ngày), do ông Cầu làm nông nghiệp nên lấy mức lương cơ bản để tính, như vậy, khoản bồi thường do tổn thất về tinh thần mà ông được hưởng là 15.659.716 đồng, cộng với thiệt hại do thu nhập thực tế bị mất là 1.718.150 đồng. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm giải quyết vụ án đúng pháp luật, do đó không có căn cứ chấp nhận nội dung khiếu nại của ông Cầu.
Sáng 28-3, ông Phạm Đức Tuyên, Phó Chánh án TAND thành phố Hải Phòng đã chủ trì cuộc gặp công khai xin lỗi ông Nguyễn Hồng Cầu tại địa phương.
