Hà Nội có nhiều ý kiến xác đáng về đổi mới thu hút đầu tư nước ngoài

ANTD.VN - Sáng 29-1, đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ đã có buổi làm việc với UBND TP Hà Nội về công tác thu hút và sử dụng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) để hoàn thiện thể chế chính sách, nâng cao hiệu quả công tác này.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại buổi làm việc với TP Hà Nội

Đi đầu thu hút, sử dụng hiệu quả FDI

Mở đầu buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, sau 30 năm Việt Nam thu hút đầu tư nước ngoài, chủ trương của Trung ương là cần đánh giá kết quả, thành tựu, hạn chế yếu kém, nguyên nhân... để hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả công tác thu hút và sử dụng FDI.

Đoàn công tác đã nghiên cứu, khảo sát ở một số tỉnh thành phố lớn. Dự kiến đề án này sẽ phải trình Trung ương xem xét trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng chỉ ra những con số ấn tượng về FDI: hiện Việt Nam có 26.500 dự án FDI đến từ 129 quốc gia và vùng lãnh thổ; hơn 330 tỷ USD vốn đầu tư. Năm 2017, các thành phần FDI đóng góp gần 20% GDP, có mặt ở hầu hết các lĩnh vực kinh tế, các tỉnh thành; đóng góp 14% thu ngân sách, chiếm 23,7% tổng vốn đầu tư xã hội; chiếm 50% giá trị sản xuất công nghiệp; cung cấp 4 triệu việc làm trực tiếp...

“Thế giới đánh giá Việt Nam là một trong những nước thành công nhất trong thu hút và sự dụng FDI. Đoàn công tác mong muốn nghe các kinh nghiệm và đề xuất cả Hà Nội về vấn đề này”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo UBND TP, đến hết năm 2018, thành phố có gần 4.500 dự án còn hiệu lực thực hiện với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 36,6 tỷ USD.

Năm 2018, thu hút vốn đầu tư nước ngoài đạt 7,5 tỷ USD - lần đầu tiên đứng đầu cả nước sau hơn 30 năm mở cửa và hội nhập, vốn thực hiện đã giải ngân lũy kế chiếm 52,5% tổng vốn đầu tư đăng ký. Vốn đầu tư thu hút lớn nhất là vào bất động sản và công nghiệp chế biến chế tạo.

Nhật Bản là quốc gia đứng đầu về quy mô vốn đầu tư với khoảng 10,2 tỷ USD; tiếp đến là Singapore với khoảng 6 tỷ USD. Quy mô vốn đầu tư đăng ký trung bình một dự án là 7,6 triệu USD.

Trong giai đoạn đầu (1989-2005), khi nguồn vốn đầu tư trong nước hạn chế thì FDI là kênh thu hút vốn quan trọng trong tổng vốn đầu tư xã hội, trung bình chiếm đến 25,3%; giai đoạn 2006-2015 là 12,3% và hiện nay khoảng 9,9%.

Bên cạnh đóng góp tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước của Thành phố, thực hiện chuyển giao công nghệ ở một số ngành, lĩnh vực, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Thủ đô, thì các doanh nghiệp FDI cũng tạo việc làm ổn định và đào tạo kỹ năng cho khoảng 295.000 người; thu nhập bình quân 11,6 triệu đồng/người/tháng, cao hơn thu nhập trung bình của người lao động trong các khu vực doanh nghiệp khác.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung phát biểu tại buổi làm việc

Cần chính sách khuyến khích chuyển giao công nghệ

Nhìn nhận về những vướng mắc, bất cập trong công tác quản lý đầu tư trực tiếp nước ngoài trong thời gian qua, từ thực tiễn TP Hà Nội nêu vấn đề còn chưa phù hợp như: việc lập danh mục dự án kêu gọi đầu tư còn phụ thuộc vào tính chủ động của từng địa phương, thiếu định hướng từ các bộ, ngành;

Quy định pháp luật ở một số lĩnh vực còn chồng chéo, thiếu tính nhất quán, thiếu rõ ràng. Quy mô vốn đầu tư các dự án đầu tư nước ngoài FDI nhỏ, nguồn vốn chủ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài thấp, chưa phát huy được tiềm năng của nguồn vốn FDI.

Cùng với đó là hiện tượng giao dịch liên kết, chuyển giá; người nước ngoài đầu tư “chui”, đầu tư “núp bóng” tại địa phương vẫn còn xuất hiện...

Liên quan đến vấn đề quan trọng mà Phó Thủ tướng nêu là Hà Nội cần quan tâm trong đó có việc mức độ ứng dụng công nghệ khi chủ yếu hiện nay các doanh nghiệp FDI hiện nay hầu hết sử dụng công nghệ trung bình; làm sao có thể chế thu hút các doanh nghiệp FDI công nghệ cao theo đúng định hướng phát triển của Thủ đô... Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cho rằng, cần có chính sách khuyến khích chuyển giao công nghệ sau một thời gian đầu tư nhất định, đây là vấn đề từ trước đến nay chúng ta chưa quan tâm, trong khi đó nhiều nước đã thực hiện tốt điều này, khắc phục tình trạng các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam chưa thực sự có công nghệ cao mới nhất.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao và ghi nhận thành phố Hà Nội đã đóng góp nhiều ý kiến sâu sát, thiết thực, đề nghị đoàn công tác lắng nghe; có những đề xuất quan trọng, những điểm mới nổi bật để làm chất liệu tổng hợp vào đề án trình Bộ Chính trị.

Phó Thủ tướng nhận định tốc độ huy động vốn FDI của Hà Nội tăng về số tuyệt đối nhưng tỷ trọng lại theo xu hướng giảm xuống, ngược chiều với các địa phương khác khi số thu hút đầu tư trong nước cũng tăng theo, đảm bảo phát triển bền vững.

“Việc giảm này cần phân tích, đánh giá kỹ, đôi khi là tốt, chứng tỏ khu vực kinh tế trong nước mạnh lên, tránh lệ thuộc quá nhiều vào FDI”, Phó Thủ tướng chỉ rõ.

Hiện nay Hà Nội dẫn đầu về cả nước về thu hút sử dụng FDI

Đổi mới tư duy xúc tiến đầu tư nước ngoài

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, một số quốc gia có GDP tăng trưởng cao, tỷ trọng khu vực FDI rất lớn nhưng lợi ích của quốc gia rất thấp, nhất là vấn đề đóng góp cho ngân sách Nhà nước.

Bên cạnh việc tạo điều kiện cho nhà đầu tư có lợi ích khi vào Việt Nam thì cũng cần phải bảo đảm lợi ích cho đất nước và cho người lao động.

“Tổng thể vẫn là lợi ích về kinh tế, xã hội, môi trường, chất lượng cuộc sống và thu nhập của người lao động. Phân tích, đánh giá vấn đề này là quan trọng chứ không phải số lượng bao nhiêu, giải ngân được bao nhiêu”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo và Tổ biên tập đề án lưu tâm đề án phải phù hợp với chiến lược kinh tế - xã hội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045. Trong bối cảnh, yêu cầu, điều kiện mới, cơ hội lớn và thách thức cũng không nhỏ, cần có đổi mới tư duy về chính sách và tổ chức thực hiện các chính sách liên quan đến thu hút và sử dụng vốn FDI.

“Nếu vẫn tư duy cũ, thu hút bằng mọi cách là rất khó, phải chuyển sang từ giai đoạn tăng cường thu hút, sử dụng FDI sang giai đoạn hợp tác về đầu tư, phát triển, coi nhà đầu tư như đối tác hợp tác toàn diện trong lĩnh vực đầu tư nước ngoài, có thái độ cầu thị, trân trọng, văn hóa”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề, khi cho rằng nhiều nhà đầu tư nước ngoài không muốn về nước, muốn ở lại Việt Nam.

Để giữ chân nhà đầu tư, Phó Thủ tướng nhấn mạnh đến vấn đề tạo lập môi trường đáng sống, đáng đầu tư, giữ nét văn hóa Việt Nam, con người Việt Nam. Thu hút đầu tư phải chọn lọc, ưu tiên các dự án công nghệ cao, xây dựng các tiêu chí có liên quan như tiêu chí về công nghệ cao và các tiêu chí này phải mang tính áp lực để phấn đấu.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng, tư duy về xúc tiến đầu tư phải đổi mới, cải cách mạnh mẽ,  chuyển trọng điểm thu hút từ chiều rộng sang chiều sâu, từ số lượng sang chất lượng, hướng tới xây dựng mô hình khu công nghiệp gắn kết với đô thị...

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu, các bộ, ngành tiếp thu các ý kiến xác đáng của Hà Nội để xây dựng Đề án về "Định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả thu hút, sử dụng đầu tư nước ngoài đến năm 2030" chất lượng và sâu sắc hơn...