Những vụ án thoáng nghe đã rùng mình
Ngày 21-7-2013, tại xóm Mu xã Yên Nghiệp, Lạc Sơn, Hòa Bình, đã xảy ra vụ án mạng thương tâm. Nạn nhân của vụ án này là ông Bùi Văn Khởi (SN 1953) và người gây án là Bùi Văn Xiển (SN 1989) - người con trai ông Khởi đang mắc bệnh tâm thần. Theo người nhà nạn nhân, khi ông Khởi đang ngồi ở cầu thang hóng gió thì bất ngờ bị cậu con trai cầm dao chém nhiều nhát từ phía sau vào phần lưng, gáy khiến ông tử vong tại chỗ. Được biết, Bùi Văn Xiển bị mắc bệnh tâm thần nhiều năm nay, hiện vẫn được trạm y tế theo dõi, cấp thuốc hàng tháng nhưng do Xiển hay bỏ đi lang thang nên gia đình đã xích lại. Tuy nhiên, trước hôm xảy ra vụ việc, nhận thấy bệnh tình của Bùi Văn Xiển có dấu hiệu ổn định sau thời gian dài điều trị, gia đình đã tháo bỏ xích, và hậu quả đáng tiếc đã xảy ra.
Trước đó, ngày 20-3-2013, tại thôn 3, xã Song Phương, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, khi đang ở nhà chơi với chú ruột là Nguyễn Phí Tuấn (SN 1979, là đối tượng vừa đi chữa bệnh tâm thần về), cháu Nguyễn Thị N.A (SN 2005) đã bị chú mình cầm dao chém 3 nhát vào gáy và 1 nhát vào vai khiến cháu A bị thương tích nặng, phải vào bệnh viện cấp cứu.
Chị Dung (đắp chăn hồng) đang mang thai tháng thứ 6, bị chồng đâm... 40 nhát (Ảnh: VNN)
Vào cuối năm 2012, tại xóm 2, xã Hà Linh (Hương Khê- Hà Tĩnh), anh Đặng Hữu Nhân (SN 1971, cùng trú xóm 2) bị chính em vợ là Đoàn Duy Thành (SN 1969) dùng dao chém gây tử vong. Được biết Thành là đối tượng mắc bệnh tâm thần lâu năm. Nhiều năm trước, Thành cũng đã gây ra vụ án mạng đau lòng khác khi chính y giết chết bố đẻ của mình.
Trước đó, ngày 20-3-2013, tại thôn 3, xã Song Phương, huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, khi đang ở nhà chơi với chú ruột là Nguyễn Phí Tuấn (SN 1979, là đối tượng vừa đi chữa bệnh tâm thần về), cháu Nguyễn Thị N.A (SN 2005) đã bị chú mình cầm dao chém 3 nhát vào gáy và 1 nhát vào vai khiến cháu A bị thương tích nặng, phải vào bệnh viện cấp cứu.
Chị Dung (đắp chăn hồng) đang mang thai tháng thứ 6, bị chồng đâm... 40 nhát (Ảnh: VNN)
Vào cuối năm 2012, tại xóm 2, xã Hà Linh (Hương Khê- Hà Tĩnh), anh Đặng Hữu Nhân (SN 1971, cùng trú xóm 2) bị chính em vợ là Đoàn Duy Thành (SN 1969) dùng dao chém gây tử vong. Được biết Thành là đối tượng mắc bệnh tâm thần lâu năm. Nhiều năm trước, Thành cũng đã gây ra vụ án mạng đau lòng khác khi chính y giết chết bố đẻ của mình.
Ngày 15-5-2011, một vụ án mạng thương tâm cũng đã xảy ra tại ngõ Thổ Quan, phường Thổ Quan, quận Đống Đa, Hà Nội. Vào thời điểm này, người dân khu vực đã bàng hoàng chứng kiến cảnh tượng một người phụ nữ tên Nguyễn Thị Kim Dung (SN 1982) đang mang thai 6 tháng bị chính chồng mình là Đào Hải Thiện (SN 1982) hai tay cầm con dao tấn công. Sự việc như trên là do Thiện bị rối loạn tâm thần nên gia đình đã phải đưa đi điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai 2 tháng.
Gần đây nhất là một vụ án thương tâm khiến cháu bé 3 tuổi suýt bị mất mạng. Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi đồng 2, TP.HCM, bệnh viện vừa tiếp nhận một bé trai 3 tuổi (ở Bình Phước) bị vết thương sọ não nặng do dao chém vào đầu. Theo lời người nhà của nạn nhân, lúc bé trai trên đang ngủ thì bị chú (mắc bệnh tâm thần) dùng dao cắt chuối chém vào hai bên đỉnh đầu. Sau tai nạn, bé chảy máu nhiều nên được đưa vào bệnh viện tỉnh sơ cứu và chuyển bệnh viện Nhi đồng 2.
Ngoài những vụ án đau lòng trên, trong thực tế còn rất nhiều vụ án mạng do các đối tượng tâm thần gây ra, khiến dư luận phẫn nộ.
Xã hội chưa quan tâm, gia đình ngại nên "sống chung với lũ"
Theo quy định tại Điều 13 của Bộ luật hình sự, tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự được quy định cụ thể như sau: Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh; Người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự. Theo các chuyên gia, nếu bệnh nhân tâm thần được đưa đi chữa bệnh và điều trị đúng phương pháp cũng như được sống trong một môi trường có sự giám sát chặt chẽ thì rất khó có khả năng gây hại cho ai.
Theo quy định tại Điều 13 của Bộ luật hình sự, tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự được quy định cụ thể như sau: Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh; Người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án, thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự. Theo các chuyên gia, nếu bệnh nhân tâm thần được đưa đi chữa bệnh và điều trị đúng phương pháp cũng như được sống trong một môi trường có sự giám sát chặt chẽ thì rất khó có khả năng gây hại cho ai.
Cần áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh với người tâm thần để tránh sự việc đáng tiếc xảy ra
Tuy nhiên, việc bắt buộc chữa bệnh đối với những người tâm thần chỉ được áp dụng khi họ phạm pháp còn trên thực tế hiện nước ta vẫn chưa có quy định và chế tài nào bắt buộc các gia đình có người mắc bệnh tâm thần phải đưa họ đi điều trị tại các cơ sở y tế.
Cũng có không ít gia đình có người tâm thần có hoàn cảnh kinh tế khó khăn không có điều kiện đưa người thân đi chữa bệnh, hoặc cũng không hiếm gia đình vì ngại hàng xóm chê bai, chế giễu nên vẫn cố che giấu người bệnh và "sống chung với lũ", để rồi phải gánh chịu hậu quả vì sự thiếu hiểu biết của mình.
Bên cạnh đó, có một thực tế là có nhiều người tâm thần đã được chữa khỏi bệnh, khi trở về với cuộc sống hàng ngày tái phát bệnh và gây hại. Điều này cũng có thể do xã hội vẫn còn nhiều tư tưởng kỳ thị người mắc bệnh tâm thần. Đối với những người tâm thần đã chữa khỏi bệnh, rất cần được hòa đồng với gia đình, xã hội, nhưng khi bị kỳ thị, họ rất có nguy cơ tái bệnh và dễ có những hành vi gây hại trở lại.
Cũng có không ít gia đình có người tâm thần có hoàn cảnh kinh tế khó khăn không có điều kiện đưa người thân đi chữa bệnh, hoặc cũng không hiếm gia đình vì ngại hàng xóm chê bai, chế giễu nên vẫn cố che giấu người bệnh và "sống chung với lũ", để rồi phải gánh chịu hậu quả vì sự thiếu hiểu biết của mình.
Bên cạnh đó, có một thực tế là có nhiều người tâm thần đã được chữa khỏi bệnh, khi trở về với cuộc sống hàng ngày tái phát bệnh và gây hại. Điều này cũng có thể do xã hội vẫn còn nhiều tư tưởng kỳ thị người mắc bệnh tâm thần. Đối với những người tâm thần đã chữa khỏi bệnh, rất cần được hòa đồng với gia đình, xã hội, nhưng khi bị kỳ thị, họ rất có nguy cơ tái bệnh và dễ có những hành vi gây hại trở lại.
