Giao dịch ngầm trong nhà tù
(ANTĐ) - Kể từ khi Tổng thống Felipe Calderón lên nắm quyền vào tháng 12-2006, đã có hàng chục nghìn đối tượng bị tống giam, một phần trong cuộc chiến chống ma túy ở Mexico.
 |
Dù vậy, “cuộc chiến” không mang lại hiệu quả như mong đợi khi đằng sau song sắt, các tù nhân có thế lực, bằng tiền của chúng, đã mua chuộc cai ngục, tuyển dụng thêm tay chân, thậm chí tiếp tục điều hành đường dây buôn bán ma túy bên ngoài.
Bí mật sau song sắt
Những camera giám sát tất cả: cai ngục đứng gác thờ ơ khi 53 tù nhân - nhiều tên trong số chúng có quan hệ với một trong những tập đoàn ma túy khét tiếng nhất ở Mexico - tổ chức vượt ngục và bỏ trốn trên những chiếc xe đợi sẵn. Đoạn băng video cho thấy lính gác nhà tù chỉ rút vũ khí của họ sau khi các tù nhân đã cao bay xa chạy.
Vụ vượt ngục táo tợn vào tháng 5-2009 ở bang phía bắc Zacatecas (Mexico) được thực hiện trong vài phút mà không có viên đạn nào được bắn ra. Đây chỉ là một trong nhiều minh chứng rõ ràng về hệ thống nhà tù đông đúc tại nước này và sự hợp tác lỏng lẻo giữa các cơ quan thực thi pháp luật trong cuộc chiến chống ma túy ở Mexico.
Các nhà tù tại Mexico được mô tả là nơi những tay buôn lậu ma túy tìm thấy cơ sở hoạt động mới cho đế chế tội phạm của chúng: tuyển dụng tay chân, hối lộ cai ngục… Bên trong các bức tường cao được bao vây bởi dây thép gai, qua những lính canh được trang bị vũ khí hạng nặng trong các bộ trang phục màu đen với vẻ mặt lạnh lùng, một số tù nhân giàu có trả tiền để có được chìa khóa phòng giam của họ.
Trong tù, miễn là có tiền, họ được cung cấp cả món piza, gái mại dâm, ma túy và rượu. Thậm chí, khi cuộc sống trong tù trở nên quá ngột ngạt, tù nhân đôi khi còn trả tiền cho lính canh để được ngày nghỉ phép hoặc vượt ngục. “Nhà tù của chúng tôi giống như cửa hàng kinh doanh” - Pedro Arellano Aguilar, một chuyên gia về nhà tù, người đã từng đi thăm rất nhiều nhà tù ở Mexico và chứng kiến những gì diễn ra bên trong, cho biết, “Mọi thứ có thể được mua bán tại đây”.
Đối với những ông trùm ma túy lắm tiền nhiều của, cuộc sống trong tù là sự tiếp nối của lối sống bên ngoài. Các tù nhân kính trọng chúng, trong khi những lính canh thường trở thành nhân viên của chúng. Đơn cử như bên trong khu nhà giam số 9 thuộc nhà tù Reclusorio Preventivo Oriente ở Thủ đô Mexico City, nơi nhiều đối tượng ma túy hàng đầu bị giam giữ, những tù nhân có ảnh hưởng thực sự tận hưởng cuộc sống.
Chúng mặc những bộ quần áo hàng hiệu và được hưởng những đặc ân đặc biệt, từ việc thường xuyên được bạn gái đến thăm tới những tivi màn hình rộng trong các nhà giam xa hoa. Miguel Caro Quintero, một trùm buôn lậu ma túy là một ví dụ. Hắn bị truy nã ở Arizona và Colorado với những cáo buộc vận chuyển hàng tấn cần sa và cocaine tới Mỹ, đã bị tống giam 10 năm tù ở Mexico.
Các công tố viên liên bang buộc tội hắn, giống như nhiều trùm ma túy khác, tiếp tục các hoạt động trái phép đằng sau song sắt, sử dụng điện thoại di động để duy trì mối liên lạc với đám tay chân ở bên ngoài và tuyển dụng các tù nhân gần hết hạn tù làm việc cho hắn. Sau khi chấp hành xong hình phạt tù tại Mexico, hắn bị dẫn độ sang Mỹ để đối mặt với các cáo buộc khác.
Nỗ lực ngăn chặn
“Khi giam giữ một tên tội phạm trong nhà tù Mexico, chúng tôi phải đối mặt với nguy cơ rằng bằng cách này hay cách khác chúng sẽ liên lạc với mạng lưới tội phạm của chúng” - Leopoldo Velarde, phụ trách chương trình dẫn độ thuộc Văn phòng Tổng chưởng lý liên bang thừa nhận.
Trên thực tế, hệ thống nhà tù tại Mexico rạn nứt đến nỗi chính phủ nước này phải dẫn độ số lượng kỷ lục những kẻ buôn lậu ma túy tới Mỹ, nơi chúng khó khăn hơn trong việc dọa dẫm nhân chứng, điều hành các hoạt động ma túy hay bỏ trốn. Kể từ khi Tổng thống Calderón lên nắm quyền, Chính phủ Mexico đã dẫn độ tới Mỹ hơn 200 nghi phạm, nhiều gấp hơn hai lần những người tiền nhiệm. Rõ ràng, tù nhân thường sợ bị đưa tới Mỹ vì mạng lưới hỗ trợ của chúng giảm đi đáng kể tại đây.
“Cách tốt nhất để phá vỡ và vô hiệu hóa một tổ chức tội phạm là giam giữ những kẻ cầm đầu và tịch thu tiền của chúng” - Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric H. Holder Jr. cho biết. Để giảm bớt tình trạng đông đúc và quản lý tù nhân tốt hơn, Chính phủ Mexico đã lên kế hoạch xây dựng thêm nhà tù và bổ sung thêm hàng nghìn chiếc giường mới. Một mục tiêu khác là tách những trùm ma túy khỏi những tội phạm khác cũng như nhiều người bị tống giam nhưng chưa bao giờ bị kết án tù, nhằm giảm khả năng tuyển mộ thêm tay chân của chúng.
Bên cạnh đó, nước này cũng đang tập trung vào bộ phận nhân sự, tăng tiền trả lương cho lính gác, cho họ tham gia vào các khóa đào tạo và giám sát các hành vi nhận hối lộ. Trong những chương trình huấn luyện này, tất cả các học viên kể cả những cai ngục có 15 năm kinh nghiệm, phải bắt đầu với những việc cơ bản như đánh bóng giày, dọn nhà vệ sinh khu tập thể và nghe giảng về cách những tù nhân xảo quyệt dụ dỗ.
Nguyễn Tuyên
(Theo NYtimes)
