- Tội phạm trên không gian mạng hoạt động chuyên nghiệp, có tổ chức, cần phối hợp ngăn chặn
- Phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng
Muôn kiểu lừa đảo
Sau khi tuyên truyền thông tin về đồng tiền QFS qua các nhóm Zoom (một nền tảng online), Hồ Quốc Thân - Tổng Giám đốc Công ty CP Triệu nụ cười đã tổ chức những cuộc hội thảo linh đình với hàng trăm người tham gia. Một phần, Thân giới thiệu về những siêu thị dân sinh, còn chủ yếu là mời tham gia vào hệ sinh thái “Triệu nụ cười” thông qua việc mua đồng tiền ảo QFS. Với những thông tin sai sự thật, hào nhoáng, đánh bóng tên tuổi, Hồ Quốc Thân và đồng phạm đã thu hút được hàng trăm cá nhân, tổ chức đầu tư vào đồng QFS do các đối tượng nghĩ ra, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng.
 |
Cơ quan An ninh điều tra CATP Hà Nội thi hành lệnh khám xét trụ sở Công ty Triệu nụ cười của Hồ Quốc Thân |
Tương tự, vụ việc “Mr Pip” Phó Đức Nam (SN 1994, trú tại phường 8, thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) cấu kết với Lê Khắc Ngọ (SN 1990, trú tại phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn lập trang mạng (có giao diện giống các sàn giao dịch quốc tế) để mời gọi nhà đầu tư. Với thủ đoạn này, các đối tượng đã lừa đảo hàng nghìn bị hại không chỉ ở trong nước mà còn các quốc gia khác, chiếm đoạt số tiền lên tới 5.200 tỷ đồng.
Cũng không hề có kinh nghiệm, kiến thức về đầu tư chứng khoán phái sinh, sàn giao dịch ngoại hối, nhưng Hồ Bích Ngọc (SN 1996, trú tại phố Lê Đức Thọ, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) cũng đã thành lập công ty bình phong, mở 3 văn phòng trên địa bàn Hà Nội. Các đối tượng tự nhận mình là “chuyên gia” về giao dịch, nhưng thực tế không hề có kiến thức về tài chính để hướng dẫn, tư vấn. Các đối tượng đưa các nhận định về thị trường ngoại hối không có kiểm chứng, tư vấn khách hàng đặt nhiều lệnh với mức độ rủi ro cao. Thậm chí, khi khách hàng thua lỗ, các đối tượng sẽ đưa ra những lời khuyên theo kiểu “xui dại” để họ tiếp tục nạp thêm tiền. Đến khi biết khách hàng không còn khả năng tài chính, chúng sẽ chặn liên lạc, chiếm đoạt toàn bộ số tiền mà khách hàng đã đầu tư. Bằng thủ đoạn này, Hồ Bích Ngọc và đồng bọn đã chiếm đoạt của các bị hại số tiền khoảng 500 tỷ đồng.
 |
Các đối tượng trong đường dây lừa đảo do Hồ Bích Ngọc cầm đầu |
Tội phạm lừa đảo trên không gian mạng chiếm tỷ lệ cao
Theo đánh giá của CATP Hà Nội, trong cao điểm tấn công trấn áp tội phạm bảo vệ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 cho thấy, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản tuy giảm song vẫn xảy ra phổ biến, chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tội phạm hình sự, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng. Trong 2 tháng (từ 15-12-2024 đến 15-2-2025) đã xảy ra 475 vụ lừa đảo, chiếm 33,3% tổng số vụ phạm tội về trật tự xã hội (TTXH), trong đó có 290 vụ lừa đảo trên không gian mạng, chiếm 61% tổng số vụ lừa đảo.
Đại úy Từ Văn Tấn - cán bộ Đội Phòng chống tội phạm sử dụng không gian mạng xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (CATP Hà Nội) cho biết, quá trình xác minh thông tin về các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng gặp nhiều khó khăn bởi chúng chủ yếu sử dụng tin nhắn qua mạng xã hội như Zalo, Facebook “ảo”, sử dụng hình ảnh người nổi tiếng trên không gian mạng nên không biết đâu là thực, đâu là hư. Trong khi đó, các bị hại đôi khi không tin và không muốn tin họ đã bị lừa. Thậm chí khi trinh sát tiếp cận trao đổi, các nạn nhân vẫn cho rằng mình gặp vận hạn, đầu tư khi chưa tìm hiểu kỹ nên mới dẫn đến bị “trắng tài khoản” chứ không phải do ai đó sử dụng thủ thuật lừa đảo.
Chỉ huy Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao nhìn nhận, các cuộc giao dịch trao đổi đều thông qua mạng xã hội, trong khi đó tính ẩn danh của mạng xã hội khá cao khiến các trinh sát vất vả trong việc truy nguyên đối tượng trực tiếp, khó khăn trong truy xuất, cá thể hóa đối tượng. Cùng với đó, dòng tiền nhà đầu tư nạp vào sàn giao dịch thường thông qua cổng thanh toán, luân chuyển qua nhiều công ty khác nhau rồi mới về đến tài khoản cá nhân đối tượng.
Đại tá Trần Xuân Thành - Trưởng phòng An ninh kinh tế (CATP Hà Nội) cho hay, từ nguồn tin đầu tiên đến khi bóc trần được tổ chức lừa đảo mang tên “Triệu nụ cười”, đơn vị và các phòng nghiệp vụ khác đã phải mất đến 6 tháng trinh sát, xác minh các nguồn thông tin rồi mới có cơ sở để khẳng định được đây là tổ chức lừa đảo, đưa ra cảnh báo với các nhà đầu tư đang ngấp nghé sập bẫy. Cũng như vậy, trong vụ án Hồ Bích Ngọc và đồng bọn lừa đảo, các trinh sát Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao cũng mất khoảng thời gian tương tự để làm rõ vụ án…
 |
Cán bộ Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao ghi lời khai một đối tượng tham gia đường dây lừa đảo trên không gian mạng |
Ngăn chặn thành công các vụ lừa đảo trên không gian mạng
Thống kê về công tác đấu tranh trong lĩnh vực an ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao từ ngày 15-12-2024 đến 15-2-2025 cho thấy, các đơn vị của Công an Hà Nội đã phát hiện 17 vụ việc (đạt 242% chỉ tiêu được giao), trong đó ra quyết định khởi tố 6 vụ án với số tiền khoảng 4 tỷ đồng; chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra CAQ Hoàng Mai (cũ) 1 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng thủ đoạn giả làm người giao hàng; xử phạt vi phạm hành chính 5 vụ với số tiền 47,5 triệu đồng. Bên cạnh đó, CATP đã rà soát, phát hiện và bóc gỡ 16 tài khoản Tiktok đăng tải thông tin sai sự thật…; ngăn chặn, vô hiệu hóa 91 website, tài khoản mạng xã hội có hoạt động vi phạm pháp luật; vô hiệu hóa 4 tài khoản Facebook đăng tải bài viết xuyên tạc và quảng cáo trang web cờ bạc.
Đấu tranh với tội phạm sử dụng công nghệ cao rất gian nan vì sự ẩn danh của các đối tượng và thậm chí là sự “ngây thơ” của bị hại. Khi biết mình bị lừa, các bị hại đến cơ quan công an trình báo thì cũng không cung cấp được thông tin gì về đối tượng ngoài số điện thoại đã gọi đến. Để đấu tranh với các loại tội phạm này, CATP Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị tăng cường công tác tuyên truyền, phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại của người dân.
