Nguyễn Văn Tuẫn (bên phải) cùng đồng phạm tại phiên tòa
Bóc ngắn, cắn dài
Theo tài liệu điều tra, Công ty TNHH một thành viên xuất nhập khẩu và đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội (gọi tắt là Công ty HAIC) được thành lập vào tháng 5-2010, trên cơ sở chuyển đổi từ Công ty xuất nhập khẩu và xây dựng Nông - Lâm nghiệp, thuộc Sở NN&PTNT Hà Nội. Ở thời điểm chuyển đổi, vốn điều lệ của Công ty HAIC chỉ là hơn 7,1 tỷ đồng. Sau đó, đến đầu năm 2012 được điều chỉnh tăng lên thành 15 tỷ đồng.
Từ thời điểm đó, Nguyễn Văn Tuẫn (SN 1958, trú ở khu tập thể Công ty du lịch lâm nghiệp, phường Minh Khai, Bắc Từ Liêm) tiếp tục được giao làm Chủ tịch HĐTV, kiêm Tổng giám đốc HAIC.
Công ty HAIC được giao và thuê tổng cộng gần 29.000m2 đất, thuộc thị trấn Cầu Diễn (nay là phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm) để phục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, theo quy hoạch, phần lớn diện tích này sẽ được dùng để xây nhà tái định cư phục vụ Dự án phát triển giao thông đô thị Hà Nội và nhà tái định cư kết hợp với dịch vụ thương mại… Nắm được quy hoạch của thành phố nên ngay từ khi chưa chuyển đổi thành doanh nghiệp có chức năng xây dựng, ngày 14-1-2008, Công ty HAIC và Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng nhà đất (hiện đổi thành Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư xây dựng nhà đất - HOUSING GROUP) đã cùng ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác đầu tư.
Cụ thể, Nguyễn Văn Tuẫn thỏa thuận với bà Châu Thị Thu Nga - đại diện HOUSING GROUP cùng nhau thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình khu chung cư và biệt thự nhà vườn tại khu đất nêu trên (gọi tắt là Dự án B5) với tổng diện tích hơn 22.300m2, tổng mức đầu tư khoảng 279 tỷ đồng. Với ý đồ đó nên ngay sau khi ký thỏa thuận, Công ty HAIC lập tờ trình trình cơ quan chức năng và UBND TP Hà Nội cho phép doanh nghiệp này liên kết với HOUSING GROUP làm chủ đầu tư chuyển đổi mục đích sử dụng 20.000m2 đất sang xây dựng chung cư và biệt thự nhà vườn. Và mong muốn này của HAIC cùng HOUSING GROUP cũng đã được thành phố chấp thuận.
Vung tiền vô tội vạ
Thực hiện thỏa thuận trên, từ tháng 5-2010, Nguyễn Văn Tuẫn đã chủ trì cuộc họp với các bộ phận chủ chốt của doanh nghiệp để bàn việc huy động vốn triển khai Dự án B5. Kết thúc cuộc họp này, HAIC ra thông báo huy động vốn của các cá nhân trong và ngoài doanh nghiệp để làm vốn đối ứng kèm theo lời hứa, người góp vốn ngoài hưởng lãi còn được ưu tiên mua căn hộ. Trên cơ sở ấy, Tuẫn đã chỉ đạo Bùi Mạnh Hà (SN 1963, trú ở tổ 3, phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân) - Trưởng phòng Tài chính, kiêm Kế toán trưởng HAIC cùng hàng loạt cán bộ dưới quyền thu tiền góp vốn của các cá nhân, tổ chức.
Theo đó, từ tháng 8-2008 đến tháng 3-2012, Công ty HAIC đã huy động được 263,3 tỷ đồng từ hàng trăm cá nhân và tổ chức. Theo tính toán của CQĐT, năm 2010, HAIC đã huy động 178,4 tỷ đồng, tương ứng vượt 24,98 lần vốn điều lệ và bằng 276% tài sản của doanh nghiệp. Tương tự, năm 2011, HAIC cũng đã huy động vốn vượt 6,5 lần so với vốn điều lệ.
Thu được số tiền lớn từ các nhà đầu tư ở Dự án B5, nhưng dự án này vẫn không thể triển khai được vì chưa hoàn thiện thủ tục. Sẵn tiền trong tay, Tuẫn đã chi tiêu vô tội vạ, trong đó đã dùng hơn 4,6 tỷ đồng để chi cho việc quản lý doanh nghiệp, trả lương nhân viên, hỗ trợ mất việc làm, nghỉ hưu.
Khi nhà máy gạch Tuynel ở Hải Dương gặp khó khăn, Tuẫn quyết định điều phối 30,5 tỷ đồng cho chi nhánh. Duy trì hoạt động của doanh nghiệp, Tuẫn cũng rút tổng cộng 33,6 tỷ đồng để mua sắm tài sản cố định, trả tiền thuê đất, trả lãi vay ngân hàng, chi tạm ứng, mua bảo hiểm, cho vay và nộp thuế. Ngoài ra, cựu Tuẫn còn xuất tiền đầu tư và chi trả vào hàng chục danh mục khác không liên quan đến dự án. Trong đó, nặng nhất là việc dùng 55 tỷ đồng để góp vốn vào một dự án nhà ở tại huyện Thạch Thất.
Tổng cộng, Nguyễn Văn Tuẫn đã chỉ đạo Bùi Mạnh Hà sử dụng 57,2 tỷ đồng trong số vốn huy động để đầu tư ra ngoài công ty, vượt 7,7 lần vốn điều lệ. Tài liệu truy tố Tuẫn cùng đồng phạm xác định, việc làm của các bị cáo đã dẫn đến hậu quả là hàng trăm tỷ đồng rất khó có khả năng thu hồi. Với các hành vi gây ra, Nguyễn Văn Tuẫn cùng Bùi Mạnh Hà đã bị Tòa án Hà Nội đưa ra xét xử về tội “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ”, theo khoản 3, Điều 282-BLHS. Tuy nhiên, sau nửa ngày thẩm vấn xét thấy cần phải làm rõ hơn về một số khoản tiền mà các bị cáo huy động nên HĐXX sơ thẩm đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
