Xung quanh tranh chấp về bản quyền lời bài hát “Gánh mẹ”:

Xuất hiện nhiều tình tiết mới!

ANTD.VN - Liên quan đến tranh cãi về tác quyền bài thơ được phổ nhạc thành ca khúc “triệu view” – “Gánh mẹ”, hiện nhạc sĩ Quách Beem (tên thật Đoàn Đức Đông) – tác giả bài hát này, đồng thời nhận mình viết ra bài thơ trên đã khóa trang mạng xã hội cá nhân.

“Gánh mẹ” là bài hát được sử dụng làm nhạc phim cho tác phẩm điện ảnh “Lật mặt 4: Nhà có khách” của nhà sản xuất – đạo diễn Lý Hải. Phim ra rạp từ ngày 12-4-2019 vừa qua và liên tiếp lập nhiều kỷ lục về doanh thu ngoài phòng vé. Ca khúc “Gánh mẹ” sau đó được chia sẻ rộng rãi trên các trang nghe nhạc trực tuyến và mạng xã hội, nhận được nhiều tình cảm yêu mến của người nghe vì ca từ dung dị, mộc mạc nhưng chuyển tải bức thông điệp sâu sắc, xúc động về tình mẫu tử. Tính đến thời điểm này, MV “Gánh mẹ” do Quách Beem thể hiện được đăng tải chính thức trên Youtube từ ngày 22-4-2019 đã thu hút gần 16 triệu lượt người xem, gần 80.000 lượt yêu thích và hơn 5.000 bình luận.

"Gánh mẹ" được Quách Beem khẳng định là do mình viết lời và sáng tác từ năm 2013

Một bài thơ – hai bên cùng nhận viết lời

Tuy nhiên ngày 23-10 vừa qua, một tài khoản Facebook có tên Trương Minh Nhật bất ngờ đăng tải dòng trạng thái chia sẻ về việc mình mới là tác giả của bài thơ “Gánh mẹ” chứ không phải ai khác. Người này cho biết, bài thơ được ông viết vào giữa năm 2014 khi mẹ ông đang hấp hối trên giường bệnh, sau đó ông đăng tải lên nhóm “Thơ văn Facebook” vào ngày 13-6-2014 và đến ngày 31-7-2014 thì chia sẻ công khai bài thơ này trên trang Facebook cá nhân của mình.

“Hôm đó, sau một ngày đi làm về, tôi ngủ thiếp đi vì mệt quá. Trong giấc ngủ, các vần thơ cứ tuôn ra không ngăn kịp, bắt đầu từ những câu thơ về mẹ tôi từng làm năm 8 tuổi. Mẹ tôi đã tần tảo nuôi bốn chị em tôi ăn học nên người, nghĩ đến việc mẹ mất đi mình không biết làm sao báo đáp công ơn sinh thành của mẹ. Tôi viết từ 2h sáng đến 4h sáng thì hoàn thành bài này. Bài thơ ra đời sau đó thiếu mất một khổ thơ mà tôi cố tình giấu đi, không đưa vào vì thấy đưa vào thì bố cục sẽ thiếu chặt chẽ.” – ông Trương Minh Nhật xúc động kể.

Hình ảnh lưu lại về việc bài thơ từng được ông Trương Minh Nhật chia sẻ với trang "Thơ văn Facebook" vào ngày 13-6-2014

Cũng theo ông Trương Minh Nhật, Quách Beem đã sử dụng bài thơ này để phổ nhạc mà chưa được sự đồng ý của ông. Điều đáng nói là việc Quách Beem nhận mình là người viết lời ca khúc này. Thông qua việc chia sẻ, ông Trương Minh Nhật muốn nhạc sĩ – ca sĩ Quách Beem phải đính chính lại việc ai mới là tác giả thực sự của phần lời ca khúc “Gánh mẹ”.

Nói thêm về sự việc, ông Trương Minh Nhật cho biết, khi phát hiện ra sự việc trên, ông đã liên hệ với Quách Beem qua mạng xã hội Facebook để yêu cầu làm rõ việc này. Sau đó, người quản lý của Quách Beem (tên Trần Ngọc Diễm Châu) đã đến gặp ông để bàn bạc cách giải quyết vấn đề và hai bên thống nhất một số nội dung, trong đó có việc nêu rõ tác giả bài thơ “Gánh mẹ”, nhưng phía Quách Beem sau đó không thực hiện theo đúng thỏa thuận.

Về phía Quách Beem, ngay lập tức nam ca sĩ – nhạc sĩ này đã lên tiếng đáp trả thông tin trên. Cụ thể, trên trang mạng xã hội cá nhân, anh khẳng định mình là tác giả phần lời ca khúc “Gánh mẹ”, không “ăn cắp” chất xám của ai cả, còn ông Trương Minh Nhật đã lấy lời bài hát của anh để sửa thành thơ của mình. Quách Beem khẳng định, người “đạo nhái” ở đây chính là ông Trương Minh Nhật, còn anh có đầy đủ giấy tờ hợp pháp về bản quyền, trong khi phía anh đã yêu cầu ông Trương Minh Nhật cung cấp giấy tờ bằng chứng hợp pháp về bản quyền nhưng ông này không đưa ra được bất cứ giấy tờ hay bằng chứng gì.

“Bài hát Gánh mẹ được tôi sáng tác, ký âm ngày 25-10-2013 và được Cục Bản quyền tác giả của Bộ VHTT&DL cấp phép.” – Quách Beem cho biết. Anh cũng quả quyết, bài hát được mình viết năm 2013 trong khi ông Trương Minh Nhật nói công bố bài thơ vào năm 2014.  Kèm theo đó, Quách Beem cũng chia sẻ bản ký xướng âm mà anh viết tay ca khúc “Gánh mẹ” đề rõ thời gian sáng tác là 25-10-2013.

Bản ký xướng âm viết tay ca khúc "Gánh mẹ" được Quách Beem tung ra để chứng minh anh sáng tác lời và nhạc bài này vào ngày 25-10-2013

Không chỉ vậy, Quách Beem còn tung ra bức ảnh chụp lại giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả do Cục Bản quyền tác giả cấp, trong đó ghi rõ “Gánh mẹ” thuộc loại hình tác phẩm âm nhạc, tác giả, chủ sở hữu là Đoàn Đức Đông (bút danh Quách Beem). Ký phía dưới giấy chứng nhận này là Phó Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả - Nguyễn Hằng Nga. Tuy nhiên, anh đã bôi mờ phần thông tin về thời gian cấp giấy chứng nhận trên. Mặc dù vậy, thông tin về ngày cấp CMTND của Quách Beem được hiển thị trên tờ giấy này là 28-11-2014. Từ thông tin này, nhiều người cho rằng thời điểm anh đăng ký bản quyền “Gánh mẹ” không thể là vào năm 2013 mà còn sau cả thời gian mà ông Trương Minh Nhật nói rằng đã công bố bài thơ trên mạng xã hội (tháng 6-2014).

“Gánh mẹ” mới được cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cách đây 7 tháng

Tranh cãi giữa ông Trương Minh Nhật và Quách Beem xung quanh phần lời bài hát “Gánh mẹ” xuất hiện thêm tình tiết mới. Trong khi trang Facebook cá nhân và Fanpage chính thức của Quách Beem không hiểu vì lý do gì hiện đang tạm khóa thì theo tra cứu từ website chính thức của Cục Bản quyền tác giả cho kết quả, tác phẩm âm nhạc “Gánh mẹ” mới chỉ được giấy chứng nhận bản quyền vào ngày 26-3-2019. Cụ thể, theo số chứng nhận 2358 N993 ghi thông tin tác phẩm “Gánh mẹ” của Đoàn Đức Đông (bút danh Quách Beem), ngày đăng ký 26-03-2019. Điều này có nghĩa, tác phẩm này được cấp giấy chứng nhận bản quyền chỉ vài ngày trước thời  điểm phim “Lật mặt 4: Nhà có khách” ra rạp.

Hình ảnh tra cứu trên website chính thức của Cục Bản quyền tác giả cho thấy tác phẩm "Gánh mẹ" mới được cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả vào ngày 26-3-2019.

Tìm hiểu về quy trình cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, phóng viên Báo An ninh Thủ đô đã liên hệ với Cục Bản quyền tác giả và được biết, quy định hiện hành là sau 15 ngày kể từ ngày tác giả nộp hồ sơ, nếu không có tranh chấp hay sai sót gì thì Cục sẽ tiến hành cấp giấy chứng nhận. Chiểu theo thời gian “Gánh mẹ” được cấp giấy này, có thể thấy hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả được nộp lên Cục Bản quyền tác giả vào đầu tháng 3-2019. Điều này cũng có nghĩa, mặc dù Quách Beem khẳng định mình viết phần lời ca khúc “Gánh mẹ” vào năm 2013 song ngoài bản ký xướng âm viết tay (bên trong ghi thời gian sáng tác 25-10-2013) thì anh chưa đưa ra được thêm bằng chứng nào có giá trị pháp lý về việc này.

Liên quan đến ồn nào này, chúng tôi cũng đã liên hệ với ông Bùi Nguyên Hùng – Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả, tuy nhiên người đứng đầu đơn vị này cho biết chưa nắm được sự việc và từ chối trả lời.

Sẽ đưa sự việc ra tòa

Xung quan sự việc trên, phía Quách Beem từ chối trả lời và cho biết đã ủy quyền cho luật sư giải quyết. Trong khi đó, ông Trương Minh Nhật chia sẻ, nếu hai bên không ngồi lại giải quyết được tranh cãi này, làm sáng tỏ rõ ràng mọi việc thì sẽ đưa vụ việc ra trước pháp luật và nhờ tòa án phân xử. Người nhận mình là “cha đẻ” của bài thơ “Gánh mẹ” cho biết, trong những ngày vừa qua, ông vẫn nỗ lực liên hệ với mong muốn đối chất với Quách Beem nhưng không nhận được bất cứ hồi âm nào.

Trước câu hỏi về việc Quách Beem nói đã viết lời ca khúc “Gánh mẹ” từ năm 2013, đồng thời đưa ra bằng chứng là bản ký xướng âm viết tay, ghi sáng tác vào năm 2013, tức là trước thời điểm bài thơ “Gánh mẹ” lần đầu tiên được giới thiệu trên mạng xã hội vào tháng 6-2014, ông Trương Minh Nhật bày tỏ, ông mong muốn nhận được sự vào cuộc của những người trong giới chuyên môn – những nhà văn, nhà thơ, đồng thời sẽ nhờ đến hội đồng thẩm định của Hội Nhà văn Việt Nam.

Ông Trương Minh Nhật sẽ đưa sự việc tranh chấp này ra tòa và nhờ đến sự thẩm định của Hội Nhà văn Việt Nam

Người nhận mình là “cha đẻ” của bài thơ “Gánh mẹ” khẳng định, ông sáng tác thơ đã 40 năm nay và chuyên về thơ lục bát nên rất hiểu mỗi người có cách sáng tác khác nhau, giọng thơ khác nhau, thậm chí tạo thành phong cách và dấu ấn cá nhân riêng mà chỉ cần đọc lên sẽ biết thơ của ai; mà đã là phong cách thì không thể bắt chước được. Bên cạnh đó, ông cũng khẳng định, mình có hai người sẵn sàng làm chứng và có bằng chứng về việc bài thơ “Gánh mẹ” được ông viết và chia sẻ công khai vào tháng 6-2014.

“Hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ này chính là mẹ ruột của tôi. Bà mất ngày 3-10-2014 và tôi sáng tác bài thơ ‘Gánh mẹ’ trong hoàn cảnh đau xót đó. Chỉ có những đứa con sắp xa mẹ, mất mẹ, thấu hiểu nỗi đau khổ tột cùng của sự mất mát đó mới viết ra được những vần thơ như vậy. Cái tên ‘Gánh mẹ’ cũng xuất phát từ đôi quang gánh mà mẹ đã tảo tần gánh trên vai để nuôi chúng tôi khôn lớn nên người.” – ông Trương Minh Nhật chia sẻ.