Trực họa hay ký họa: Bài thơ 3 câu còn giá trị hơn cả một trường ca

ANTD.VN - Bằng việc đề cao trực giác và cảm xúc ngẫu hứng, 100 tác phẩm ký họa, trực họa của 9 họa sĩ, sẽ đem đến cho người xem ấn tượng mạnh mẽ về chân dung con người, một khung cảnh thân quen hay những điều thú vị trong cuộc sống. Hay nói cách khác, 100 bức tranh này chính là những tác phẩm trực họa nhanh, bản ký họa sâu và nếu tốt thì hoàn toàn đủ để nâng tầm thành tác phẩm hoàn chỉnh. 

 

 

"Sketch +" là triển lãm của nhóm 9 họa sĩ như Chu Thảo, Doãn Hoàng Lâm, Nguyễn Minh "phố", Dương Tuấn, Khổng Đỗ Duy, Hải Kiên, Nguyễn Minh Tú, Đoàn Đức Hùng, Trịnh Quế Anh, nhằm tôn vinh các tác phẩm trực họa (sketch) theo nghĩa rộng hơn. Tức là, trước đây, nhiều người thường "đóng khung" sketch là những bản phác thảo, bản ghi chép và coi đó là tài liệu để xây dựng những tác phẩm. Đó có thể là bản ký họa, là phác thảo đen trắng, phác thảo màu hoặc những ghi chép nhanh các chi tiết hoặc toàn bộ hình ảnh của sự vật đó.

Tuy nhiên, với 100 tác phẩm được trưng bày tại triển lãm, người xem sẽ hiểu, sketch không chỉ là những ghi chép cái nhìn thấy mà còn là ghi chép ý tưởng, những suy nghĩ, quan điểm của họa sĩ. Đặc biệt Sketch còn có thể gồm những tác phẩm trực họa nhanh, bản ký họa sâu… và nếu tốt thì hoàn toàn đủ để nâng tầm thành tác phẩm hoàn chỉnh. Bởi lẽ đó các họa sĩ đã chọn tên triển lãm là "Sketch +". 

Tĩnh vật của họa sĩ Nguyễn Minh "phố"

Theo họa sĩ Doãn Hoàng Lâm, ký họa hay trực họa không làm lại được, khoảnh khắc ấy không quay lại, cảm xúc tức thì và có giá trị đặc biệt. Ví dụ những ký họa chiến trường, họa sĩ phải vẽ rất nhanh, dồn dập để chớp lấy. Họa sĩ Trần Huy Oánh từng đi giật lùi trước đoàn quân đang di chuyển để vẽ. Việc vẽ đúng và chuẩn không còn giá trị lúc đó. 

Lão họa sĩ Chu Thảo cho biết, chiến trường không cho ta chần chừ, chọn lựa. Những gương mặt người chiến sĩ chỉ đủ cho người vẽ phác họa nhanh cái thần thái của người chiến sỹ trẻ, có khi vẽ xong chưa kịp ghi tên họ đã chia tay, để hôm sau quay lại người ấy đã hy sinh. Trực họa hay ký họa: Bài thơ 3 câu còn giá trị hơn cả một trường ca ảnh 3

Trực họa của nữ họa sĩ Nguyễn Minh Tú

Còn nữ họa sĩ Nguyễn Minh Tú lại cho rằng, sketch giúp cô ghi lại và thể hiện những ý tưởng và quan điểm, sự trăn trở của mình trong cuộc sống. Với lối vẽ Pop art, Minh Tú đã tận dụng các mảnh bìa cát tông hay giấy in, vỏ bia, phim ảnh … để tạo nên tác phẩm, trong đó điểm nhấn là chân dung con người. Cô đã vẽ acrylic trên vỏ bia để diễn tả cảnh tắc đường. Tất cả được hòa lẫn nhưng lại đối lập giữa một thành phố đông đúc và sự cô đơn trong sâu thẳm tâm hồn mà chúng ta đang sống .

Với những giá trị độc đáo của ký họa hay trực họa, nhưng hiện nay, sự quan tâm của mọi người đến sketch chưa nhiều, chưa đủ và còn thấp. Đặc biệt với lối mua tranh để trang trí trong nhà thì sketch hầu như không được các nhà sưu tầm ngó ngàng tới. Chỉ những nhà sưu tầm chuyên nghiệp mới thực sự quan tâm tới các phác thảo, các bức vẽ giàu cảm xúc của các họa sĩ. 

Trực họa hay ký họa: Bài thơ 3 câu còn giá trị hơn cả một trường ca ảnh 4

Tác phẩm của họa sĩ Đào Đức Hùng

Họa sĩ Doãn Hoàng Lâm cho biết, cách đây 20 năm, anh vẽ nhiều sketch nhưng không ai mua. Đến một ngày có một vị khách nước ngoài đến hỏi mua và chính bản thân anh cũng cảm thấy lúng túng vì không biết định giá ra sao. Doãn Hoàng Lâm đã đánh liều định giá bức sketch đó bằng 10% giá trị tác phẩm đã hoàn thiện. Bản thân họa sĩ cũng chia sẻ, nhiều bức sketch còn khiến anh thấy thích thú  hơn cả một bức tranh sơn mài đã hoàn thiện bởi chính cảm xúc bộc trực. 

"Vẽ sketch lãi hơn vì tác phẩm hoàn thành trong vài phút, vài giờ. Trong khi ấy, một tác phẩm có khi phải hàng tháng trời mới xong. Tuy nhiên, có những bức sketch là vô giá như ký họa Trường Sơn, do tính lịch sử và bề dày thời gian ", họa sĩ Doãn Hoàng Lâm nói.Trực họa hay ký họa: Bài thơ 3 câu còn giá trị hơn cả một trường ca ảnh 5

Tác phẩm của họa sĩ Khổng Đỗ Duy

Họa sĩ Hải Kiên cho rằng, sketch là tác phẩm độc lập. Nếu coi sketch là bài thơ có 3 câu, mà so với một trường ca thơ thì không thể bằng về lượng chữ. Nhưng có khi 3 câu thơ còn có giá trị hơn cả một trường ca. Vì thế, người mua sketch là người rất tinh về nghệ thuật và buộc là những nhà sưu tầm chuyên nghiệp. 

Nhà sưu tầm Phong Lê chia sẻ, có những lần anh mua cả tranh và sketch của họa sĩ. Nhà sưu tầm này cũng cho rằng, thị trường cho sketch nhỏ hơn thị trường tranh nhưng sâu hơn về mỹ thuật. Trực họa hay ký họa: Bài thơ 3 câu còn giá trị hơn cả một trường ca ảnh 6

Tác phẩm của họa sĩ Dương Tuấn

Với rất nhiều lý do thì cho đến nay, ký họa hay trực họa vẫn đang được các họa sĩ yêu thích thể hiện. Nhờ sketch, họa sĩ có khoảng tĩnh lại, để nhìn về nhiều thứ. Thậm chí, đó cũng là một lần học lại những kiến thức cơ bản về hội họa, để rèn luyện chính mình.

Trực họa hay ký họa: Bài thơ 3 câu còn giá trị hơn cả một trường ca ảnh 7

Triển lãm "Sketch +" có sự tương tác giữa các họa sĩ ở các thế hệ khác nhau và nhà sưu tập, sẽ mang đến cho công chúng cái nhìn đa chiều về các tác phẩm trực họa và ký họa, về mỗi quan hệ tương hỗ giữa họa sĩ và nhà sưu tập.

Triển lãm diễn ra từ ngày 15-6 đến ngày 19-6 tại Nhà triển lãm 29 Hàng Bài, Hà Nội.