Thẩm mỹ đô thị: Bao giờ mới bớt xanh đỏ tím vàng?

ANTD.VN - Sự việc vừa qua liên quan đến công viên Thống Nhất sơn lại các bức tượng có tuổi đời 60 năm với đầy đủ các màu siêu mạnh như xanh đỏ tím vàng, đã khiến dư luận được một phen sửng sốt. Sửng sốt là bởi ngay giữa Thủ đô lại xuất hiện một thẩm mỹ đô thị rất tệ, rất “quê” và cách ứng xử của nhà quản lý đối với công trình nghệ thuật cũng rất lạ…

Sự việc vừa qua tại công viên Thống Nhất chỉ là một trong số những sự việc đáng kể nhất về thẩm mỹ đô thị lệch lạc. Không chỉ người dân mà nhiều họa sĩ, giới chuyên môn cũng thể đồng tình về cách ứng xử tùy tiện đối với những chứng tích thời gian, với những không gian công cộng mà hơn bao giờ hết cần phải được tôn trọng để trở nên đẹp đẽ, yên bình.

Trong khi dư luận sôi sục, ngạc nhiên thì lãnh đạo đơn vị này lại tỏ ra như không có chuyện gì. Và cũng không ngần ngại cho biết, việc làm đẹp cho các bức tượng gắn liền với lịch sử hình thành của công viên, không có sự tham vấn của giới chuyên môn. Và rằng, tượng nằm trong khuôn viên của công viên nên đơn vị này đang thử nghiệm sơn lại để thử phản ứng của dư luận. Nếu người dân không đồng tình thì sai đâu sửa đó.

Nhắc đến chuyện này, họa sĩ Nguyễn Thế Sơn cho rằng, đây là tư duy chưa đúng. Bởi việc tô tượng hay để tượng với màu sắc mộc mạc vốn có hoàn toàn không do đơn vị quản lý quyết định. Việc làm này phải nhận được sự đồng tình của tác giả  nếu không muốn những rắc rối, lùm xùm liên quan tới bản quyền.

Tượng 60 năm tuổi của công viên Thống Nhất được sơn màu siêu mạnh

Thế nhưng, 16 bức tượng và 1 phù điêu là bài tập tốt nghiệp của sinh viên Trường Mỹ thuật Công nghiệp đã hiện diện trong không gian này tới 60 năm. Và đến nay, ai là “cha đẻ” của các tác phẩm cũng không mấy người còn nhớ tới. Có lẽ vì điều nay mà công viên Thống Nhất đã cho rằng, đơn vị này được phép tự ý sơn lại các bức tượng.

Sơn tượng chưa đúng quy trình đã đành, mà việc lựa chọn màu sắc “nhức mắt” lại càng thổi bùng lên sự phẫn nộ trong dư luận. Chỉ ít ngày nhận đc phản hồi dữ dội của giới chuyên môn, công viên Thống Nhất đã tiến hành sửa sai theo đúng lời hứa ban đầu, đồng thời khép lại sự việc rất hy hữu giữa Thủ đô.

Trước đó, dư luận cũng được phen cười ngả nghiêng khi khắp các con đường làng, ngõ xóm đến trường học đâu đâu cũng vẽ bích họa. Chỉ cần có một bức tường, một khoảng trống là y như rằng, nơi đó sẽ được vẽ thêm hoa, thêm lá… cho thêm phần sinh động.

Mà nổi lên là con đường đi qua Trường THPT Phú Thượng, phường Phú Thượng, Tây Hồ, Hà Nội khiến nhiều người không khỏi ngạc nhiên và bức xúc với trình độ tay nghề của người thực hiện các bức "bích họa". Nhìn vào các tác phẩm này, một người không được học về họa cũng hiểu, tay nghề còn non yếu của người vẽ. Màu sắc hòa phối không được đẹp mắt…

Hay phố Phan Đình Phùng với bức tường bích họa thuộc trường THPT Phan Đình Phùng. Đã xuất hiện không ít ý kiến trái chiều cho rằng, dự án này của nhóm các họa sĩ đã làm phá đi cảnh quan vốn có của một trong những con phố đẹp nhất Hà Nội. Dụng ý tốt của các cựu học sinh trường THPT Phan Đình Phùng dường như đang mang lại tác dụng ngược, một hiệu quả thẩm mỹ không cần thiết. 

Đặc biệt, các ý kiến còn nhấn mạnh tới việc không phải cứ bích họa sẽ làm đẹp cho con phố. Việc vẽ cần được tính toán để làm thay đổi, che lấp đi bộ mặt nhếch nhác cho con phố, như phố Phùng Hưng trước đây giờ đã thực sự đẹp và ý nghĩa hơn với sự xuất hiện của các tác phẩm nghệ thuật có nội dung và tư tưởng rõ ràng.

Sự việc trở nên nghiêm trọng khi họa sĩ Vi Kiến Thành, nguyên Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm đã phải lên tiếng rằng, không phải nơi nào cũng có thể làm bích họa, không phải nơi nào cũng có thể vẽ lên đó.

Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam thì nhớ mãi về công trình quả địa cầu khổng lồ với bản đồ Việt Nam được sơn đỏ chót và một con chim bồ câu trắng đậu bên trên được đặt ở đền Ngọc Sơn nhân đại lễ Ngàn năm Thăng Long - Hà Nội năm 2010. Hội Mỹ thuật Việt Nam đã góp ý ròng rã nhiều tháng và ơn giời, sau đó công trình này cũng đã được dỡ bỏ.

Phố bích họa Phan Đình Phùng nhận được nhiều ý kiến trái chiều về làm đẹp cho thành phố

 Những sự việc đáng tiếc chỉ nói lên rằng, thẩm mỹ đô thị ở Việt Nam hiện nay đang rất có vấn đề và cần sự vào cuộc của các chuyên gia được đào tạo bài bản. Họa sĩ Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam chia sẻ, thực trạng hiện nay cho thấy, chúng ta rất cần những định hướng về tư duy và cách ứng xử đúng mực đối với những không gian công cộng. Cứ để sai rồi sửa sai sẽ rất khó khăn. Ở nhiều tỉnh, thành trong suốt thời gian qua đã từng xảy ra những vụ việc rất "hài hước" mà trách nhiệm thuộc về cơ quan quản lý nhà nước.

"Nếu không gióng tiếp những hồi chuông cảnh báo thì còn nhiều nữa những ông chủ, doanh nghiệp vẫn tùy tiện thích làm gì thì làm. Đến lúc xấu quá, dư luận bức xúc thì lại nói rằng để làm lại, rằng chuyện chẳng có gì to tát cả đâu", họa sĩ Lương Xuân Đoàn nhấn mạnh.