- Tết của người Mông tại Hà Nội
- Sắp qua rồi câu chuyện người Mông "không đường, không điện"
- Chàng trai người Mông kiếm hàng trăm triệu đồng mỗi năm trên "đỉnh núi đói"
Đây là lần thứ 3 sự kiện "Tết Mông xuống phố" được tổ chức
Với truyền thống canh tác nông nghiệp lâu đời, Tết của người Mông luôn được tổ chức vào cuối mỗi mùa thu hoạch. Do đó, ở mỗi vùng địa lý khác nhau, Tết của người Mông sẽ diễn ra vào những thời điểm khác nhau, tùy vào vụ mùa ở vùng đó và thường không trùng với Tết dương lịch hay Tết Nguyên Đán.
Như nhiều tộc người khác, mỗi năm người Mông đều tổ chức ăn Tết gồm cả hai phần: phần lễ với thần linh thổ địa (làm ở nhà), phần hội để mọi người cùng vui chơi, tìm hiểu, học hỏi nhau vào cuối năm. Sự kiện “Tết Mông xuống phố 2018” sẽ tập trung giới thiệu phần hội - dịp để những người dân giao lưu với nhau qua các trò chơi ném pao, đánh yến, đánh cù... cùng ngân lên những bài ca dân gian.
Đồng thời, Tết cũng là dịp để con cháu người Mông tìm hiểu phong tục tập quán của dòng họ. Đặc biệt trong dịp Tết, người Mông hay tổ chức đám cưới, đám hỏi cho những đôi trai gái đến tuổi cập kê. Một trong những thực hành hôn nhân được nhiều người để ý nhất là “haib puj” – kéo vợ hay còn gọi được là cướp vợ.
Theo quan điểm của truyện cổ tích, người Mông chấp nhận ba hình thức hôn nhân, gồm: tình yêu đôi lứa - đôi trai gái chủ động tìm hiểu nhau và đi đến hôn nhân thông qua thủ tục kéo vợ, hoặc đại diện nhà trai đến ngỏ lời thay chàng trai với nhà gái; bố mẹ sắp đặt - bố mẹ là người chủ động sắp đặt hôn nhân của con cái thông qua hình thức đặt cưới; “haib puj” - cho phép những chàng trai đặc biệt không có ai lấy, không có bố mẹ sắp xếp hôn sự được kéo những cô gái đang tự do trong các mối quan hệ (không có chồng, không vướng vào cuộc hôn nhân dang dở), nếu sau 3 ngày tìm hiểu cô gái được kéo có quyền từ chối hoặc đồng ý lấy chàng trai.
Ngày nay, thực hành “haib puj” đang có nhiều hiểu lầm cả trong cộng đồng người Mông cũng như những cộng đồng ngoài. Thực hành này cũng đang chịu ít nhiều những chỉ trích bởi những hành động có phần bạo lực của nó. Sự kiện “Tết Mông xuống phố 2018” sẽ tái hiện toàn bộ phần hội của Tết người Mông cũng như truyền đi thông điệp “Kéo không méo” nhằm tạo cơ hội cho những người trẻ tự ngẫm về văn hóa của chính mình.
Action for Hmong Development (Hành động cho sự phát triển của người H'Mông) là một nhóm các bạn trẻ người Mông đang sống và học tập tại Hà Nội, được thành lập bởi 12 thành viên đến từ các tỉnh miền núi phía Bắc như Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Điện Biên, Hà Giang từ ngày 1-8-2015 dưới sự hỗ trợ của Viện nghiên cứu Kinh tế, Xã hội và Môi trường (iSEE).
Action for Hmong Development (AHD) hướng đến sự thảo luận về các vấn đề văn hóa của người Mông đồng thời lan tỏa sự tự hào, tự chủ đến với các cộng đồng khác.
Với phương châm: “Văn hóa là những gì con người có, con người nghĩ và con người làm”, AHD tin tưởng: “Các vấn đề của cộng đồng phải do chính cộng đồng đưa ra giải pháp giải quyết. Vì chỉ có chính cộng đồng mới tự hiểu vấn đề thật sự của mình, và không bị thụ động hóa bởi các tác động từ bên ngoài”.
