“Mùi cỏ cháy” chậm ra rạp vì được…“để dành”?
Lận đận đủ đường...
Hai trong số bộ phim Nhà nước phải chịu cảnh dài cổ chờ ngày ra rạp gần đây nhất phải kể đến “Mùi cỏ cháy” và “Tâm hồn Mẹ” đều do Hãng phim truyện Việt Nam sản xuất năm ngoái, cũng là 2 trong số ít dự án phim truyện nhựa gây tò mò ngay từ khi còn chưa bấm máy. Song cho đến giờ, dù “Mùi cỏ cháy” đã ẵm trong tay kha khá giải thưởng điện ảnh trong nước, còn “Tâm hồn Mẹ” cũng gây tiếng vang không nhỏ ở Liên hoan phim quốc tế nhưng vẫn loay hoay chưa tìm được đường đến với khán giả nhà.
Có chăng, cả hai bộ phim này đều dự thi Bông Sen Vàng 2011 nên số ít người xem được “chiêu đãi” miễn phí. Số phận hẩm hiu của “Mùi cỏ cháy” khiến một vị đạo diễn gạo cội trong làng điện ảnh Việt phải thốt lên: “không phổ biến được phim này là có tội với người xem”, còn đạo diễn Nhuệ Giang thì cũng bắt đầu… chán nói về việc bao giờ thì “Tâm hồn Mẹ” - bộ phim đánh dấu sự trở lại màn ảnh rộng của chị sau 10 năm vắng bóng mới có thể ra rạp.
Trong thời gian đợi chờ ngày đến với khán giả nhà, bộ phim của đạo diễn Nhuệ Giang cũng đã kịp mang đi chiếu miễn phí ở nước ngoài và thắc mắc đầu tiên mà vị đạo diễn tài ba nhận được là hiệu quả từ việc phát hành “Tâm hồn Mẹ” ở thị trường trong nước. Và khi biết cảnh ngộ lận đận của phim thì có khán giả còn “xui” chị đẩy phim lên mạng Internet để được nhiều người biết đến. Dù sốt ruột đến mấy, chị chẳng thể nghe theo cách này bởi phim làm cả vài tỷ đồng mà phổ biến không công kiểu ấy thì khác nào chấp nhận con đường phá sản. Suất chiếu gần đây của “Tâm hồn Mẹ” tại Hà Nội cũng là chiếu… không công, chiếu phi lợi nhuận mà người trong nghề nói vui là… chiếu từ thiện. Thế nên dù vui vì người xem kéo đến chật như nêm, đủ cả già trẻ lớn bé nhưng nữ đạo diễn tài ba vẫn thở dài buồn bã: “buồng chiếu nhỏ quá, không đủ trang thiết bị để chiếu bản phim có chất lượng đúng như công sức và tâm huyết của người làm phim”...
Ra rạp khó hơn… làm phim hay!
Chậm ra rạp vì chưa có đối tác lo “đầu ra” là cảnh ngộ nhiều phim Nhà nước vướng phải, trong đó có “Tâm hồn Mẹ” - bộ phim hiếm hoi được Nhà nước đầu tư vốn trong năm vừa qua. Đạo diễn Nhuệ Giang tâm sự phim làm xong, có đơn vị ngỏ ý mua bản quyền phát hành nhưng với giá rất rẻ, chỉ 100-150 triệu đồng và dĩ nhiên đó là cái giá không thể nhận lời.
Trong khi đó đạo diễn Vương Đức - Giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam thừa nhận việc phát hành bộ phim này bị lỡ một nhịp vì Hãng định chuyển từ bản phim nhựa sang phim số để đáp ứng yêu cầu của các rạp chiếu nhưng chưa tìm được nguồn kinh phí để làm việc này. “Hiện chưa có nơi nào hỗ trợ chúng tôi phát hành “Tâm hồn Mẹ” cả, phải tự chiến đâu thôi” - đạo diễn “Rừng đen” thổ lộ. Cũng vì thế mà cho đến giờ lịch ra rạp của “Tâm hồn Mẹ” vẫn phải chờ mà… chưa biết đến bao giờ.
“Mùi cỏ cháy” của đạo diễn Hữu Mười chậm ra rạp còn bởi một nguyên nhân khác, đó là bởi Bộ VHTT&DL muốn “để dành” phim chờ đến dịp kỷ niệm 40 năm giải phóng Quảng Trị (1-5-1972/1-5-2012) mới công chiếu rộng rãi. Mà nếu như vậy thì đó quả là sự chậm trễ đáng tiếc bởi sau gần nửa năm hoàn tất và cầm trên tay giấy phép phổ biến phát hành, bộ phim chiến tranh này mới có thể ra rạp khi người xem từ chỗ sốt ruột đã chuyển dần sang… thờ ơ.
Hiện lịch chiếu phim cũng chưa có nhưng theo đạo diễn Vương Đức thì dự kiến “Mùi cỏ cháy” có thể ra rạp vào trung tuần tháng 4 tới. Đứng ở góc độ người đạo diễn đã dành không ít tâm huyết và công sức để thực hiện bộ phim chiến tranh với nguồn kinh phí chật vật này, NSƯT Hữu Mười sốt ruột không kém người xem, nhưng cũng đành chịu cảnh nằm chờ bởi: “chỉ biết làm phim xong là xong, chứ bao giờ phát hành và phát hành đến đâu lại là chuyện của bộ phận khác”. Thế nhưng nhìn các phim tư nhân, phim giải trí lũ lượt kéo nhau ra rạp ầm ầm, vị đạo diễn tài hoa không khỏi chạnh lòng.
Về việc này, đạo diễn Vương Đức thừa nhận bản thân Hãng phim truyện Việt Nam nhiều năm qua mới chỉ có kinh nghiệm sản xuất chứ chưa có nhiều kinh nghiệm phát hành phim. Vì thế việc phổ biến thành công phim còn khó hơn làm ra một bộ phim hay. Có lẽ bởi thế mà khán giả sẽ còn phải dài cổ chờ xem phim khi phim đã bắt đầu…“nguội”. Còn những người làm phim như đạo diễn Nhuệ Giang thì vẫn phải chọn đi đường vòng để đến với khán giả, hoặc chiếu miễn phí, hoặc giữ phim không bị lãng quên bằng cách dự thi các sân chơi quốc tế.
