"Khi mây đen kéo tới" – cuốn sách hữu ích cho những ai muốn chống lại trầm cảm

ANTD.VN -“Khi mây đen kéo tới” (NXB Văn hóa – Văn nghệ) là một cuốn cẩm nang dành cho bố mẹ đang cùng con chiến đấu chống lại căn bệnh trầm cảm mà đôi khi tưởng chừng như bất lực.

"Khi mây đen kéo tới" – cuốn sách hữu ích cho những ai muốn chống lại trầm cảm ảnh 1

“Khi mây đen kéo tới” (NXB Văn hóa – Văn nghệ)

Cuốn sách "Khi mây đen kéo tới" là những câu chuyện nhỏ khiến những người bệnh đang một mình đơn độc, bất giác nhận ra là mình đã bỏ lỡ liều thuốc hiệu quả nhất: liều thuốc tinh thần là sự sẻ chia và thấu hiểu; những hiểu biết về căn bệnh, một cách giản đơn mà không tài liệu khoa học nào có thể thay thế được.

Những câu chuyện nhỏ truyền tải nội dung lớn

Tác giả của “Khi mây đen kéo tới” là PGS. TS Nguyễn Phương Hoa, một chuyên viên trị liệu tâm lý, đồng thời là cố vấn của diễn đàn Beautiful Mind VN. Chị là một người bạn, một người đồng hành cùng rất nhiều người bệnh trong cuộc chiến với căn bệnh trầm cảm, lo âu.

Với mong muốn được chia sẻ và lan tỏa một số kinh nghiệm đấu tranh với trầm cảm, chia sẻ thông tin hữu ích với những ai vẫn đang có một khái niệm mơ hồ về căn bệnh này, tác giả đã dùng kiến thức khoa học, để viết lại những câu chuyện diễn ra trong cuộc sống hàng ngày, đưa ra những ví dụ cụ thể thông qua cách ứng xử trong từng tình huống có vấn đề, nhưng với ngôn ngữ đời thường, để mọi người quan tâm đều có thể tham khảo.

Đến với cuốn sách, độc giả sẽ tìm thấy câu trả lời cho hàng loạt câu hỏi mà hầu như ai cũng gặp vài lần trong đời mình: Làm sao để có được nhận thức đúng về trầm cảm? Tại sao người ta lại bị trầm cảm? Ta phải làm thế nào khi bị trầm cảm? Làm sao để giúp người thân yêu vượt qua trầm cảm? Ai là người có thể trở nên trầm cảm? Và rốt cuộc, ta có đang trầm cảm không?...

Sự khác biệt lớn nhất của “Khi mây đen kéo tới” với những cuốn sách – tài liệu khác từng có trên thị trường sách nói về trầm cảm, chính là cuốn sách nhỏ này được viết bằng những chia sẻ, ghi chú tỉ mỉ dưới góc nhìn của một nhà khoa học có trải nghiệm cá nhân trong việc đồng hành cùng người thân vượt qua quãng thời gian dài trầm cảm.

Cụ thể, khác với những kết luận, dẫn chứng của một nhà nghiên cứu đơn thuần, cuốn sách chứa đựng những câu chuyện nhỏ hàng ngày, giúp bạn đọc hình dung ra những biểu hiện cụ thể, những diễn biến cảm xúc – hành vi cụ thể, những mẩu đối thoại hàng ngày mà một người mẹ có thể giúp con trai mình vượt qua những cơn trầm cảm, những xáo trộn trong sinh hoạt gia đình hàng ngày; những nỗi buồn, những khoảnh khắc mà người thân của người có bệnh trầm cảm phải đối mặt để động viên, giữ vững tinh thần cho chính mình.

30 câu chuyện, chia thành 3 nhóm hành vi, mỗi câu chuyện kèm theo một ghi chú ngắn để bạn đọc có thể ghi nhớ dễ dàng. Đây cũng chính là những câu chuyện và ghi chú đã được đăng ở Serena Land - Nhóm kín của diễn đàn Beautiful Mind VN, một diễn đàn về trầm cảm có hơn 18.000 thành viên, được đón nhận và cảm ơn sâu sắc bởi các thành viên của diễn đàn này. Cuốn sách, vì thế, được chính các thành viên của diễn đàn mong muốn xuất bản.

PGS. TS Nguyễn Phương Hoa mong rằng, sau khi đọc xong cuốn sách này, độc giả sẽ thôi tự hỏi mình và những người xung quanh, sẽ thôi tìm kiếm những tài liệu không rõ nguồn gốc trên mạng xã hội về trầm cảm. Chị cũng nhấn mạnh, những người không may mang trên mình căn bệnh này, họ thực sự rất cần chúng ta và họ rất sợ phải đương đầu với trầm cảm một mình. Ví như, khi con em chúng ta nói rằng chúng có vấn đề, nghĩa là chúng thực sự đau khổ, thực sự cần chúng ta giúp đỡ. Thậm chí, nếu chúng không nói ra được, mà đóng kín cửa, khóa trái mình trong phòng, khóc lóc không ngừng, lên án cha mẹ, hay ngược lại tự lên án bản thân chúng, hay đòi tự tử… thì chẳng phải chúng “làm màu” mà chúng đang kêu cứu.

PGS. TS Nguyễn Phương Hoa - tác giả của “Khi mây đen kéo tới” ký tặng sách độc giả

Sự bình tĩnh có thể làm nhẹ cơn trầm cảm

Bất cứ ai cũng không khỏi băn khoăn, khi hàng loạt vấn đề cuộc sống cùng lúc ập đến, bản thân quá bế tắc trước mọi chuyện, cách tốt nhất để vượt qua chúng là gì? PGS. TS Nguyễn Phương Hoa gợi ý, khi tất cả các việc ập đến, chúng ta hãy ghi nó ra, sắp xếp chúng và chọn lựa những việc ưu tiên rồi giải quyết từng việc một.

Theo chị, nếu một ai đó đã có đủ bình tĩnh để chọn những việc ưu tiên nhất để giải quyết thì có lẽ vấn đề của chúng ta cũng không quá lớn. Tuy nhiên, trường gợp gặp vấn đề về rối loạn cảm xúc, khi một người có quá nhiều vấn đề mà không thể làm được gì thì đừng làm gì vội mà cần phải nghỉ ngơi. Một người rơi vào trạng thái rối loạn cảm xúc thì có nghĩa là họ đang “quá tải”, họ chỉ có thể giải quyết được khi ổn định trở lại suy nghĩ của chính mình.

“Giống như chiếc xe bị chất quá nặng, nguy cơ cao sẽ xảy ra là hỏng xe, mà nếu chúng ta bị hỏng rồi thì chúng ta không thể vận hành, không thể làm gì được nữa” – tác giả Nguyễn Phương Hoa so sánh. Do đó, Cách duy nhất là bỏ bớt hàng hóa trên chiếc xe xuống. Cũng có nghĩa mỗi người cần bỏ bớt việc nghĩ ngợi, cho bản thân một khoảng thời gian để sắp xếp lại rồi mới giải quyết từng việc một.

Đáng chú ý, đối với người trầm cảm, trong những ngày xấu, họ mang cảm giác mọi thứ rất nặng nề, để giúp một người trầm cảm thì đầu tiên ta phải hiểu: trầm cảm đến theo cơn, chỉ có một cách là cố gắng bình tĩnh, chờ cho đến khi cơn ấy đi qua.

Sau khi một người đã qua cơn trầm cảm, những người xung quanh có thể giúp đỡ, tạo cơ hội tâm sự, chia sẻ, nói chuyện, tìm cách hỗ trợ bằng những bài tập, liệu pháp khác để ngăn ngừa trầm cảm đến hoặc làm nó nhẹ nhàng đi.

"Khi mây đen kéo tới" – cuốn sách hữu ích cho những ai muốn chống lại trầm cảm ảnh 3

PGS. TS Nguyễn Phương Hoa là Tiến sĩ Tâm lý học xã hội tại Đại học Tổng hợp Moscow. Chị có một khoảng thời gian khá dài là Thực tập sinh Tâm lý học lâm sàng tại Trường Tâm lý học Thực hành Paris, thuộc Đại học Catholic, Paris, Pháp. Sau đó, có 3 năm hợp tác hướng dẫn thực tập sinh người Pháp tại Việt Nam.

Chị được phong học hàm Phó Giáo sư vào năm 2010 và từng là Nghiên cứu viên, Giám đốc Trung tâm ứng dụng và thực nghiệm Tâm lý học, Viện Tâm lý học Việt Nam từ năm 1995 - 2001.

Chị hiện đang là cố vấn Beautiful Mind VN, một dự án phi lợi nhuận được ra đời nhằm mục đích cung cấp kiến thức về: Tâm lý học lâm sàng (Clinical Psychology); Sức khỏe tâm lý (Mental Health); Các rối loạn về tâm thần (Mental Disorders) cũng như các phương pháp điều trị cho người Việt Nam.