Gia sản của danh họa Trần Văn Cẩn sẽ thuộc về ai?

ANTĐ - Sau khi danh họa Trần Văn Cẩn qua đời, gia sản hội họa của ông đã thuộc về vợ ông, bà Trần Thị Hồng. 

Nhưng đến nay, nhà điêu khắc Trần Thị Hồng đang bị ung thư trong khi người thừa kế thứ hai không có. Dù đã ngỏ lời và có nhã ý chuyển quyền sở hữu hơn 1.000 bức tranh của danh họa cho Nhà nước, nhưng đến nay, bà chỉ nhận được sự im lặng…

Chuyển giao cho nhà sưu tập tư nhân

Chẳng phải đến khi mắc bệnh ung thư, nhà điêu khắc Trần Thị Hồng mới lên tiếng muốn chuyển giao toàn bộ số tranh hiện thuộc quyền sở hữu của bà cho Nhà nước. Trước đó, vợ danh họa Trần Văn Cẩn đã đề nghị các cơ quan chức năng quan tâm nhiều hơn tới số phận 1.000 bức tranh do bà lưu giữ. Tuy vậy, chưa có sự phản hồi tích cực nào đến từ các cơ quan chức năng.

Gia sản của danh họa Trần Văn Cẩn sẽ thuộc về ai? ảnh 1

Những tác phẩm sơn dầu của danh họa Trần Văn Cẩn đang được bà Trần Thị Hồng bảo quản tại ngôi nhà ở quận Tây Hồ

Đến năm 2010, bà phát hiện mình bị ung thư. Một lần nữa, nguyện vọng chuyển quyền sở hữu bộ sưu tập tranh Trần Văn Cẩn tiếp tục được bà đề nghị vào đúng dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của danh họa.

Thêm một lần nữa, nguyện vọng tốt đẹp trên vẫn chưa được hồi đáp. Trước sự im lặng đến khó hiểu, nhà điêu khắc Trần Thị Hồng đành “tự cứu lấy mình” bằng việc quay ra tìm kiếm một nhà sưu tập tư nhân, một người mà theo bà phải hội tụ đủ 4 yếu tố: có tiền, có tâm, hiểu biết và yêu nghệ thuật mới đủ sức tiếp quản gia sản đồ sộ của danh họa Trần Văn Cẩn. 

Nhà sưu tập này có thể là người nước ngoài hoặc người Việt Nam, điều đó với bà Trần Thị Hồng không quan trọng. Miễn sao, tác phẩm của danh họa Trần Văn Cẩn đến được với công chúng.

Nhà điêu khắc Trần Thị Hồng cũng khẳng định, “gia sản của ông, tôi chỉ nhượng lại một phần - phần còn lại vẫn thuộc về tôi, chủ sở hữu duy nhất của bộ sưu tập”.

Khi đặt câu hỏi với bà về việc tại sao không chuyển bộ sưu tập cho một người họ hàng thân thiết nào đó của hai bên nội ngoại, bà Trần Thị Hồng cho biết: “Tôi cũng đã nghĩ đến việc này nhưng suy đi tính lại, tôi thấy trong nhà không ai đủ tầm để chuyển nhượng gia sản hội họa của ông. Tôi vẫn nhắm đến một nhà sưu tập bên ngoài nhiều hơn là người trong gia đình”. 

Bán tranh để mua nhà trưng bày

Trong lúc chờ đợi người được ủy quyền thừa hưởng một phần gia sản hội họa của danh họa Trần Văn Cẩn xuất hiện, nhà điêu khắc Trần Thị Hồng đã bắt tay vào thực hiện phòng tranh trưng bày cho ông. Còn ngôi nhà ông từng ở - số 10 phố Nguyễn Thượng Hiền - sẽ được sửa chữa để làm nhà lưu niệm Trần Văn Cẩn.

Gia sản của danh họa Trần Văn Cẩn sẽ thuộc về ai? ảnh 2

Bà Trần Thị Hồng bên tượng danh họa Trần Văn Cẩn do bà sáng tác 

Để làm được hai việc này, vợ cố họa sỹ Trần Văn Cẩn đành bán tác phẩm của chồng, lấy tiền mua thêm một ngôi nhà tại quận Tây Hồ làm phòng tranh trưng bày và đó sẽ là nơi lưu giữ và bảo quản hơn 1.000 tác phẩm của danh họa Trần Văn Cẩn. 

Bà tâm sự: “Bán tranh là việc… cực chẳng đã với tôi. Nhưng tôi không còn sự lựa chọn. Có tiền trong tay, tôi mới có điều kiện để làm phòng tranh cho ông đến đầu, đến đũa. Mỗi buổi sáng, tôi mở tranh ông ra xem là thấy vui. Nhưng tôi muốn chia sẻ niềm vui ấy đến với mọi người”.

Nhà điêu khắc Trần Thị Hồng cũng nhắc lại nhiều lần rằng, bà chỉ có ý định làm phòng tranh trưng bày, chứ không có ý định làm bảo tàng tranh Trần Văn Cẩn. Sức khỏe hạn chế, cộng với nhiều thủ tục giấy tờ phải hoàn thiện, bà sợ mình sẽ không còn đủ thời gian để hoàn thiện khối lượng công việc lớn lao này. 

Còn lý do tại sao không lấy luôn ngôi nhà số 10 Nguyễn Thượng Hiền làm phòng tranh trưng bày và nhà lưu niệm cho họa sỹ Trần Văn Cẩn, vợ cố danh họa cho biết, trong thâm tâm, bà không muốn có sự thay đổi nào trong căn phòng tuy tuềnh toàng, đơn sơ, có hơi bừa bộn với giá vẽ, khung tranh, với những mẩu vụn của gỗ, của sành sứ. Ngôi nhà là nơi đã lưu giữ đầy ắp kỷ niệm giữa họa sỹ Trần Văn Cẩn và nhà điêu khắc Trần Thị Hồng. Dù đau xót phải bán tranh của ông để lấy tiền mua một căn nhà khác, bà vẫn đành lòng, cốt sao giữ lại trọn vẹn kỷ niệm ở căn nhà cũ. 

Sớm ra mắt phòng tranh Trần Văn Cẩn

Đến nay, số tranh sơn dầu của danh họa Trần Văn Cẩn đã được bà chuyển từ phố Nguyễn Thượng Hiền về ngôi nhà mới tại quận Tây Hồ, được lồng khung, treo ngay ngắn trên tường. Số tranh giấy còn lại được bà xếp trong những ngăn kéo tủ. Tuy điều kiện bảo quản còn thua xa quốc tế, nhưng nhà điêu khắc Trần Thị Hồng vẫn rất vui mừng với thành quả của mình. Bà cho rằng, đến nay đã thỏa được một phần mong muốn của chồng mình.

Vợ danh họa Trần Văn Cẩn chia sẻ:  “Nhiều lúc tôi nghĩ, thôi thì chết đi cho xong. Nhưng chết như thế thì dễ dàng quá, món quà ông để lại cho tôi quá lớn. Họ hàng hai bên không ai giúp được, bởi các em, các cháu đều không có đủ khả năng tài chính. Tôi chỉ còn cách vượt lên bằng đôi chân của chính mình”.

Với sự nỗ lực của bà, một phòng tranh lưu giữ gia sản hội họa của họa sỹ Trần Văn Cẩn sẽ sớm thành hiện thực.