- EVN được nới rộng "biên độ" tăng giá điện
- Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Chưa xem xét tăng giá điện lúc này
- Điện rục rịch tăng giá?
Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định 24/2017/QĐ-TTg quy định giá bán điện bình quân, thay thế cho Quyết định số 69, ban hành năm 2013. Điểm đáng chú ý nhất của Quyết định số 24 chính là việc EVN được “nới” quyền tăng giá điện. Khi các yếu tố đầu vào biến động từ 3-5%, EVN được quyền tự quyết tăng giá điện, và tối thiểu 6 tháng 1 lần, giá điện sẽ được điều chỉnh. Liệu giá điện có tăng tới 10%/năm? Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công Thương trao đổi với Báo An ninh Thủ đô xung quanh vấn đề này.
- PV: Thưa ông, vì sao cần có quyết định thay thế Quyết định 69/2013/QĐ-TTg quy định giá bán điện bình quân?
- Ông Nguyễn Anh Tuấn: Quyết định số 69/2013/QĐ-TTg quy định giá bán điện bình quân được xem xét điều chỉnh khi thông số đầu vào biến động, các thông số khác chỉ được xem xét để điều chỉnh giá bán điện bình quân sau khi có báo cáo quyết toán, kiểm toán.
Theo đó, việc điều chỉnh giá bán điện bình quân theo các thông số đầu vào cơ bản trong năm và điều chỉnh giá bán điện bình quân hàng năm theo biến động thông số đầu vào các khâu chưa được tách bạch rõ ràng, dễ gây hiểu nhầm khi thực hiện điều chỉnh giá điện. Việc tách bạch rõ cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân trong năm và hàng năm tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg sẽ đảm bảo công khai, minh bạch giá điện và yêu cầu quản lý giá điện theo nguyên tắc thị trường.
Mặt khác, trong giai đoạn 2013-2016, hoạt động điện lực có một số thay đổi như việc triển khai thị trường phát điện cạnh tranh từ 1-7-2012, chính sách khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, ban hành quy định về các nhà máy điện cung cấp dịch vụ phụ trợ trong hệ thống. Quyết định thay thế Quyết định 69 cần có thay đổi cho phù hợp với thực tế.
Bên cạnh đó, quy định về ngưỡng điều chỉnh giá điện ở mức tối thiểu 7% được cho là cao, mỗi lần điều chỉnh có tác động lớn đến sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như đời sống sinh hoạt của nhân dân. Việc chỉ điều chỉnh giá bán điện bình quân khi giá điện tăng từ 7% trở lên sẽ không phản ánh kịp thời biến động của các các thông số đầu vào cơ bản trong năm.
Ngoài ra, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực năm 2012 đã quy định giá bán lẻ điện do đơn vị bán lẻ điện xây dựng. Vì vậy, có nhiều ý kiến đề nghị quy định EVN có thẩm quyền trong điều chỉnh giá điện ở một mức độ nhất định để phù hợp với Luật Điện lực và phù hợp với định hướng điều hành giá điện theo cơ chế thị trường.
- Tại sao mức tối thiểu điều chỉnh giá bán lẻ điện thay đổi từ 7% như quy định tại Quyết định số 69/2013/QĐ-TTg sang mức 3% như quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, thưa ông?
- Việc điều chỉnh nêu trên là để phù hợp với thực tế hiện nay. Với việc giá nhiên liệu trên thế giới, đặc biệt là giá dầu biến động lớn và tỷ giá ngoại tệ giữa USD và VND có xu hướng tăng cao thì việc chỉ điều chỉnh giá bán điện bình quân khi giá điện tăng từ 7% trở lên sẽ không phản ánh kịp thời biến động của các thông số đầu vào cơ bản trong năm, gây lỗ cho các đơn vị điện lực và không thu hút đầu tư, từ đó không đáp ứng được nhu cầu phụ tải điện hiện nay (từ 12-14%).
Theo Báo cáo kết quả kiểm tra giá thành năm 2015 của Bộ Công Thương, tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện năm 2015 của EVN là 234,73 nghìn tỷ đồng. Việc thực hiện điều chỉnh tăng giá điện 7% đồng nghĩa với việc tăng tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện ít nhất khoảng 16 nghìn tỷ đồng sẽ khó đạt được sự đồng thuận của người dân trong việc tăng giá điện, gây khó khăn trong việc điều chỉnh giá điện theo giá thị trường. Vì vậy, cần giảm ngưỡng điều chỉnh giá và cho phép EVN quyết định điều chỉnh giá điện trong phạm vi nhất định từ 3% đến dưới 5% so với giá bán điện bình quân hiện hành và trong khung giá quy định để phản ánh kịp thời sự biến động của các thông số đầu vào cơ bản.
Hàng năm, EVN sẽ phải công khai chi phí sản xuất, kinh doanh
- EVN được tự quyết tăng giá điện từ 3-5%, nếu EVN có sai sót trong tính giá điện thì sẽ bị xử lý như thế nào, thưa ông?
- Trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 3% đến dưới 5% so với giá bán điện bình quân hiện hành và trong khung giá quy định, EVN được điều chỉnh tăng giá bán điện bình quân ở mức tương ứng. Sau khi tăng giá, EVN lập hồ sơ báo cáo Bộ Công Thương và Bộ Tài chính để kiểm tra, giám sát. Trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 5% đến dưới 10%, EVN được phép điều chỉnh tăng giá bán điện bình quân ở mức tương ứng sau khi báo cáo và được Bộ Công Thương chấp thuận. Trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên, hoặc điều chỉnh ngoài khung giá quy định, hoặc ảnh hưởng đến tình hình kinh tế vĩ mô, phải báo cáo Thủ tướng.
Quy định về thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện nêu trên là phù hợp với quy định tại Luật Giá và Luật Điện lực. Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg quy định nếu phát hiện có sai sót trong kết quả tính toán giá điện, Bộ Công Thương có trách nhiệm yêu cầu EVN dừng điều chỉnh hoặc điều chỉnh lại giá bán điện bình quân. Trường hợp vi phạm quy định về điều chỉnh, tính toán giá bán điện bình quân sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
- Xin cảm ơn ông!
EVN phải công khai chi phí sản xuất kinh doanh hàng năm
Theo Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, hàng năm, sau khi có báo cáo quyết toán chi phí sản xuất kinh doanh điện, báo cáo tài chính của EVN và các đơn vị thành viên đã được kiểm toán độc lập, Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện của năm trước liền kề. Trong quá trình kiểm tra có thể mời Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các hiệp hội liên quan, các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan tham gia. Bộ Công Thương được mời tư vấn độc lập để thẩm tra báo cáo quyết toán chi phí sản xuất kinh doanh điện, báo cáo tài chính của EVN và các đơn vị thành viên. Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg cũng quy định rõ thời gian công khai, nội dung kiểm tra cần công khai để các cơ quan quản lý và người dân tham gia theo dõi và giám sát hoạt động sản xuất, kinh doanh của EVN.
Tăng giá 1%, EVN vẫn phải báo cáo
Theo một đại diện của EVN, mặc dù Quyết định 24 cho phép EVN được quyền tự quyết tăng giá điện khi các yếu tố đầu vào tăng từ 3-5% song trên thực tế, đây chỉ là hình thức. Tăng giá dù chỉ 1%, EVN vẫn phải báo cáo các Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Bộ Kế hoạch - Đầu tư… vì tăng giá điện có tác động lớn đến nền kinh tế. Nói cách khác, việc tăng giá điện vẫn được kiểm soát.
