Không phải chuyện đùa
Theo các y, bác sỹ tại Trung tâm chống độc, có những người nhập viện trong tình trạng không thể cứu chữa chỉ vì lý do nông nổi “dọa” người thân nhằm đạt được mục đích của mình. Không ít trường hợp “dọa” lại hóa thật, có những chất hóa học cực độc nếu chỉ sử dụng liều lượng ít dù có cứu chữa kịp thời, tích cực điều trị, lọc máu… nhưng sự nguy kịch dẫn đến tử vong vẫn có thể đến bất kỳ lúc nào bởi những biến chứng như loét miệng, giảm nhu cầu đi tiểu, suy gan, suy thận, suy hô hấp, xơ phổi.
Tiến sỹ Nguyễn Văn Dũng, giảng viên khoa Hóa học, Đại học Sư phạm Hà Nội nhìn nhận: Việc nhiều người tự tử bằng những chất độc hóa học không còn hiếm bởi chính nguyên do là việc mua chúng vô cùng dễ dàng. Có những hóa chất cực độc, uống vào có thể gây chết người ngay như Xyanua, Thạch tín (Asen III), Thủy ngân (Hg)…; và có cả những chất độc được chế từ nguyên liệu thiên nhiên. Người dân đa phần biết, hoặc đã từng nghe kể về những chất độc này nhưng có thể khẳng định là hầu hết không biết tính chất cực độc hại của các loại hóa chất này khi uống vào người. Nhiều người cứ nghĩ uống một lượng nhỏ thì không ảnh hưởng đến tính mạng, tuy nhiên có loại hóa chất khi vào cơ thể gây ngộ độc mà không có thuốc đặc trị. Hiện nay, hóa chất Paraquat - là thuốc diệt cỏ có công thức 1-1 dimethyl, 4-4 bipyridyl được thống kê là loại hóa chất gây ra tỉ lệ tử vong cao nhất ở người. Đây là hóa chất cực độc, khi dẫn vào cơ thể chỉ sau vài giờ đồng hồ hóa chất đã ăn sâu vào phổi và phá hủy các cơ quan nội tạng khác nhưng lại được bày bán phổ biến nên số người uống hóa chất này để tự tử cũng nhiều hơn. Chính vì vậy dù là “dọa” hay thật, việc tìm đến các hóa chất độc hại để tự tử không còn là câu chuyện đùa bởi phải trả giá bằng cả tính mạng của mình và người khác.
Chất độc hóa học
Hàng năm tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai có rất nhiều ca tử vong do ngộ độc những loại hóa chất. Cao điểm có những ngày có tới 3 bệnh nhân tự tử bằng Paraquat. Hiện đang điều trị tại Trung tâm có bệnh nhân Nguyễn Thị H. đến từ Hòa Bình nhập viện điều trị vì do chán nản nên quyết định tự tử bằng… hóa chất trừ sâu. Dù đang được cấp cứu, chống độc nhưng tình trạng vẫn nguy kịch do uống khá nhiều hóa chất độc hại vào người. Trước đó có trường hợp của bệnh nhân còn rất trẻ mới 16 tuổi ở Mộc Châu, Sơn La vì “dọa” gia đình mà đã uống một nắp chai thuốc diệt cỏ Paraquat. Khi được chuyển tới Trung tâm Chống độc, em vẫn trong tình trạng tỉnh táo, nhưng chỉ vài hôm sau thì bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu suy gan, suy thận, suy hô hấp trầm trọng và đã tử vong… Một số hóa chất được xếp vào nhóm cực độc, uống vào là chết. Song tình trạng ngộ độc loại hóa chất này lại có chiều hướng giá tăng và “thủ phạm” tiếp tay cho các ca tự tử cũng bắt nguồn từ việc quản lý, sử dụng bừa bãi hóa chất.
Tiến sỹ Nguyễn Văn Dũng cũng rất bất ngờ với việc những công thức hóa học để chế ra chất độc hóa học lại được phổ biến trên mạng, và cảnh báo rằng nó rất nguy hiểm đối với bất kỳ ai, đặc biệt là với những người làm theo vì tò mò trong khi lý thuyết và thực hành thí nghiệm đều chưa kinh qua thực tế lần nào lại trong môi trường điều kiện không đảm bảo an toàn. Tuy nhiên điều lo lắng nhất là mọi người có thể xem ở trên các diễn đàn và mua hóa chất độc hại một cách dễ dàng để về thử nghiệm. Không ít trường hợp khi bế tắc trong cuộc sống nghĩ đến việc tước đoạt đi mạng sống của chính mình bằng việc uống chất độc hóa học. Thực tế, việc “cái gì tồn tại trên đời” được đưa lên mạng Internet không còn là chuyện lạ nên chế chất độc hóa học cũng vậy, đôi khi với ý nghĩ đơn thuẩn là quay clip hướng dẫn cách chế sau đó chia sẻ kinh nghiệm cho người khác cùng sở thích, và thành viên tham gia sôi động nhất lại là các bạn học sinh, sinh viên tò mò muốn tìm hiểu.
Trước đây khi báo chí lên tiếng, các cơ quan chức năng, nhà trường và phụ huynh học sinh phải giật mình với những câu hỏi của con em mình ở trên các diễn đàn với nội dung: “Có cách nào để chế tạo thuốc nổ, bom, mìn, tên lửa… một cách nhanh nhất?”, và “Cách chế tạo chất kịch độc từ hóa chất dễ tìm như thế nào?”, “…Vậy độc chất Xyanua là gì, và điều chế nó như thế nào?”, “Chất độc nào nguy hiểm nhưng dễ làm - tìm thấy nhất?” đến cả những chủ đề được lập ra với mục đích ghi lại một số chất độc hóa học cơ bản thì ngay lập tức có hàng loạt người tham gia, chỉ dẫn rất cụ thể và chi tiết từ việc mua nguyên liệu ở đâu, dùng hỗn hợp hóa chất này với tỉ lệ thế kia, đốt hỗn hợp sẽ sinh ra thể tích khí…
Việc đưa ra những công thức, chỉ dẫn chi tiết việc điều chế những chất độc từ hóa chất là một cách gián tiếp cung cấp phương thức cho cho đối tượng xấu để giết người bằng chất độc. Thực tế, trong các vụ đầu độc thời gian trước đây nếu như hung thủ sử dụng các loại kim loại mạnh như Asen, Thủy ngân để gây cái chết cho nạn nhân, thì hiện nay loại chất được sử dụng chủ yếu thường là thuốc diệt chuột, thuốc diệt cỏ…, và những hỗn hợp hóa chất do chúng tự “chế” ra.
Bài toán khó vẫn phải giải
Hóa chất độc hại bán tràn lan trên thị trường, phương thức chế tạo chất độc bằng hóa chất được đăng trên mạng Internet, giới trẻ tò mò thử nghiệm trong điều kiện không đảm bảo an toàn, không có người hướng dẫn, không dụng cụ bảo hộ, nhiều bạn trẻ đang đánh cược với mạng sống của mình với thuốc nổ, chất hóa học kịch độc.
Thời gian qua đã xảy ra những vụ án giết người liên quan đến chất độc gây không ít khó khăn cho công tác điều tra phá án. Qua những vụ án cho thấy, rất nhiều đối tượng đã mua hóa chất độc hại ngoài thị trường, thậm chí có những đối tượng tìm nguồn thuốc độc từ trên mạng. Từ những diễn biến thực tế cho thấy để điều tra một vụ án sử dụng độc chất để giết người luôn là một bài toán khó với cơ quan điều tra bởi hung thủ trong những vụ án này thường tính toán một cách kỹ càng với thủ đoạn hết sức tinh vi, xảo quyệt. Để chứng minh được hành vi phạm tội của đối tượng, yêu cầu đặt ra với cơ quan điều tra là phải tìm ra được dấu vết của chất độc mà đối tượng đã sử dụng. Có những vụ án mẫu vật có chứa độc chất mà hung thủ để lại ở hiện trường không nhiều nếu như điều tra viên không biết cách bảo quản cũng như thu thập thì sẽ dẫn tới tình trạng mẫu thử không đạt được kết quả như mong muốn và không chứng minh được hành vi phạm tội của đối tượng. Đó là chưa kể nhiều mẫu vật thu được có hàm lượng chất độc thấp, thậm chí chỉ còn bám dính trên mẫu vật đã gây khó khăn cho công tác giám định, đòi hỏi giám định viên phải có đủ kinh nghiệm và trình độ để xử lý. Thêm vào đó, các chứng cứ, tang vật được gửi tới giám định thường rất nhiều vì chưa thể xác định được ngay độc chất có ở trong mẫu vật nào.
Gần đây nhất ngày 29-7 cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Trương Minh Thiện (23 tuổi), ở xã Phước Tân, TP Biên Hòa để điều tra hành vi giết người. Nguyên nhân từ việc gặp thất bại trong cuộc sống lại thêm việc vợ đòi ly hôn, Thiện đã dùng thuốc độc tự pha chế tiêm vào người vợ. Tại cơ quan công an, Thiện khai nhận hành vi lập kế hoạch mua hóa chất thuốc diệt chuột trộn với hóa chất thuốc diệt cỏ vào với nhau, từ đó đổ sẵn vào bơm kim tiêm để thực hiện tội ác.
Đến nay hẳn dư luận vẫn chưa quên cái tên Lê Thanh Vân (SN 1956), ở quận 10, TP.HCM - người được mệnh danh là “phù thủy Xyanua”. Với thủ đoạn lân la làm quen, tạo tình cảm, uy tín, nhận làm con nuôi, người thân sau đó rủ rê nạn nhân đi ăn, uống rồi pha chế độc vào thức ăn, đồ uống để đầu độc. Đến khi tội ác được phát giác và tuyên phạt mức án tử hình về các tội: giết người, cướp tài sản và tàng trữ, sử dụng trái phép chất độc, Lê Thanh Vân đã dùng chất độc Xyanua để đầu độc giết chết 13 người, chiếm hàng trăm triệu đồng của nạn nhân.
Cũng bởi những hóa chất độc hại sẵn tìm, sẵn có, sẵn thấy, dễ mua, thậm chí mày mò các công thức trên mạng cũng có thể tự tạo ra chất độc mà các đối tượng đã lợi dụng nó như một thứ vũ khí để giết người buộc chúng ta phải đặt ra vấn đề quản lý chất độc hóa học. Hiện nay, những vụ trả thù, thanh toán lẫn nhau bằng chất nổ, chất độc đang có chiều hướng gia tăng. Khi bị bắt, một số đối tượng khai nhận rằng họ học cách chế tạo chất nổ, mua chất độc trên mạng Internet. Cho đến nay, ngoài việc tiến hành rà soát các cửa hàng kinh doanh hóa chất, nhất là những loại hóa chất có khả năng tạo ra chất độc, vật liệu nổ thì hầu như các cơ quan chức năng chưa hề có biện pháp quản lý nào đối với những trang web hướng dẫn chế tạo chất nổ, chất độc từ hóa chất… như đã nêu ở trên, đặc biệt là việc rao bán, hướng dẫn pha chế hóa chất độc tràn lan trên mạng sẽ rất dễ dàng trở thành “cẩm nang” cho kẻ xấu lợi dụng. Cần phải ngăn chặn ngay.
