Trách nhiệm của bác sĩ nếu để bệnh nhân tử vong sau khi truyền nước ở phòng khám tư

ANTD.VN - Chị Nguyễn Thị H. (SN 1995) bị ốm, có biểu hiện mệt lả nên được người nhà đưa đến phòng mạch tư của bác sĩ Đoàn Quốc T. (SN 1974) để khám. Bác sĩ Đoàn Quốc T. là bác sĩ chuyên khoa 1, công tác tại Bệnh viện Đa khoa của tỉnh...

Bác sĩ T. đã trực tiếp siêu âm cho chị H. sau đó tiêm một mũi thuốc và truyền dịch. Khoảng 30 phút sau, chị H. có biểu hiện co giật, toàn thân lạnh toát. Lúc này bác sĩ T. giục người nhà đưa chị H. đi bệnh viện cấp cứu. Tại bệnh viện, sau khi tiếp nhận bệnh nhận, các y bác sĩ kíp trực của bệnh viện đã nhanh chóng tổ chức khám, cấp cứu nhưng 5 phút sau thì chị Nguyễn Thị H. đã tử vong.

Vấn đề đặt ra trong trường hợp này là bác sĩ Đoàn Quốc T. có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Ý kiến bạn đọc

Vô ý giết người

Theo tôi, trong trường hơp này, bác sĩ Đoàn Quốc T. đã phạm tội vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính quy định tại điều 129 Bộ luật Hình sự năm 2015. Tôi cho rằng quá trình khám, chữa bệnh, kể cả việc truyền dịch cũng đều có những quy tắc đảm bảo an toàn tính mạng của bệnh nhân. Tuy nhiên, có thể trong quá trình khám, chữa bệnh và truyền dịch, bác sỹ T. đã quá chủ quan và tự tin về chuyên môn nên đã dẫn đến cái chết của chị Nguyễn Thị H. Về nguyên nhân cái chết của chị H. chắc chắn sẽ phải có cơ quan chuyên môn xác định, làm rõ. Mặc dù vậy, có thể khẳng định hậu quả chết người là xuất phát từ việc tiêm một mũi thuốc và truyền dịch của bác sỹ T. Căn cứ theo quy định của pháp luật, bác sỹ T. có thể bị phạt tù từ 1 đến 5 năm và bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề từ 1 đến 5 năm.

Hoàng Huy Hà (Ân Thi - Hưng Yên)

Vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh

Bộ luật Hình sự năm 2015 đã có điều 315 quy định về tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác để xử lý về mặt hình sự đối với những vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ của người khác trong lĩnh vực y tế. Theo tôi, trong vụ việc này, hậu quả là rất nghiêm trọng vì thiệt hại là tính mạng con người. Dựa vào điều này có thể kết luận, nếu xác định bác sĩ trực tiếp cấp cứu cho nạn nhân đã vi phạm các quy định về khám bệnh, chữa bệnh như sai sót trong chẩn đoán, thực hiện sai quy trình cấp cứu… đồng thời kết quả giám định pháp y cho thấy rõ điều này thì tôi cho rằng đã đủ yếu tố để cấu thành tội phạm với bác sĩ trong vụ việc này. Theo đó, bác sỹ Đoàn Quốc T. đã thực hiện hành vi vi phạm về tội danh vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh theo điều 315 Bộ luật Hình sự, mức cao nhất của khung hình phạt có thể lên đến 15 năm tù.

Nông Thị Thắng (Cao Phong - Hòa Bình)

Bác sĩ không phạm tội hình sự

Nếu chưa làm rõ nguyên nhân dẫn đến cái chết của chị Nguyễn Thị H. thì theo tôi chưa thể truy cứu trách nhiệm hình sự của bác sĩ Đoàn Quốc T. Tôi cho rằng truyền dịch là một thủ thuật y tế đơn giản. Mặc khác, có thể việc tử vong của chị H là do những yếu tố khách quan mà nguyên nhân là từ những biến chứng y khoa. Trong trường hợp này khó có thể xử lý hình sự đối với bác sĩ T. mà chỉ có thể xử lý kỷ luật với bác sĩ này và yêu cầu bệnh viện hoặc phòng khám phải bồi thường thiệt hại cho những tổn thất cho gia đình chị H.

Đinh Ánh Hồng (Phả Lại - Hải Dương)

Bình luận của luật sư

Có thể thấy mọi hoạt động về khám chữa bệnh đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của người bệnh. Chính vì vậy, tại Bộ luật Hình sự năm 2015 đã quy định rõ, hành vi vi phạm các quy định về khám chữa bệnh, cấp phát thuốc, các dịch vụ y tế mà gây hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe công dân sẽ bị xử lý trách nhiệm hình sự. 

Trong lĩnh vực y tế, mặc dù kỹ thuật truyền dịch khá đơn giản nhưng những tai biến lại có thể xảy ra rất bất ngờ, đột ngột. Do đó, việc truyền dịch làm sao cho an toàn, đảm bảo không tai biến, không dị ứng, sốc, nhiễm khuẩn, phù não, rối loạn điện giải lại là chuyện không phải ai cũng có thể kiểm soát. Về nguyên tắc, việc truyền dịch phải được tiến hành ở các cơ sở y tế có cán bộ chuyên môn, có dụng cụ và thiết bị xử lý các tai biến. Ngoài ra, cơ sở truyền dịch phải có đủ các điều kiện xử lý chống sốc để phòng sự cố. Người truyền dịch phải có trình độ chuyên môn. Điều quan trọng là người bệnh phải được theo dõi thật sát trong suốt quá trình truyền dịch, để khi xảy ra tai biến hay biến chứng sẽ được xử trí cấp cứu kịp thời.

Hoạt động khám chữa bệnh ở nước ta hiện nay được quy định bởi Luật Khám chữa bệnh năm 2009 và các văn bản quy phạm pháp luật về khám chữa bệnh khác như Nghị định số 87/2011/NĐ-CP ngày 27-9-2011… Theo quy định tại Điều 73,74 Luật Khám chữa bệnh năm 2009, khi xảy ra tai biến đối với người bệnh, để xác định được trách nhiệm của những người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh thì phải dựa vào kết luận của một Hội đồng chuyên môn. Hội đồng chuyên môn này được thành lập bởi người đứng đầu cơ sở khám bệnh nếu có yêu cầu giải quyết tranh chấp; hoặc nếu người đứng đầu cơ sở khám bệnh không tự thành lập được thì đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về y tế quản lý trực tiếp thành lập. Trong trường hợp vụ việc liên quan đến tai biến trong khám bệnh, chữa bệnh được giải quyết theo thủ tục tố tụng thì cơ quan tiến hành tố tụng có thể đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền về y tế thành lập Hội đồng chuyên môn để tiến hành giám định.

Hội đồng chuyên môn xác định y, bác sĩ có sai sót về chuyên môn kỹ thuật khi đã thực hiện một trong các hành vi sau đây:

- Vi phạm trách nhiệm trong chăm sóc và điều trị người bệnh;

- Vi phạm các quy định chuyên môn kỹ thuật và đạo đức nghề nghiệp;

- Xâm phạm quyền của người bệnh.

Trên cơ sở kết luận cuối cùng của Hội đồng chuyên môn sẽ xác định được có sai sót chuyên môn kỹ thuật hay không. Trong trường hợp xác định có xảy ra sai sót chuyên môn, kỹ thuật thì người hành nghề, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải chịu trách nhiệm dân sự là bồi thường thiệt hại theo Điều 76 Luật Khám bệnh chữa bệnh hiện hành. Ngoài ra, trong trường hợp xác định có hành vi phạm tội thì người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác được quy định tại Điều 315 Bộ luật Hình sự hiện hành.

Trở lại nội dung vụ việc này, để xác định nguyên nhân chị Nguyễn Thị H. bị tử vong thì cần thiết lập Hội đồng chuyên môn giải phẫu tử thi để làm rõ. Kết luận của cơ quan chuyên môn sẽ là căn cứ xác định giải quyết vụ việc theo qui định của pháp luật. Nếu trong trường hợp chị H. tử vong do bệnh lý nặng mắc phải hoặc do tai nạn trước đó mà không liên quan đến việc truyền dịch của bác sĩ gây ra thì bác sĩ Đoàn Quốc T. không có lỗi. Trong trường hợp cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kết luận về nguyên nhân gây tử vong cho chị H. khi truyền nước là do sai sót chuyên môn kỹ thuật gây ra thì bác sĩ T. sẽ phải chịu trách nhiệm về tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 315 Bộ luật Hình sự 2015. 

Đối với trách nhiệm bồi thường thiệt hại, căn cứ vào Điều 597 Bộ luật Dân sự 2015 về bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra thì bác sĩ là người của bệnh viện phòng khám nên cơ sở này phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; sau khi đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật. 

Về nguyên tắc bồi thường thiệt hại, thiệt hại phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Luật sư Phạm Thái Sơn, Văn phòng Luật sư Sơn Phạm