- Thóa mạ, mạt sát vợ khi "quan hệ" phạm tội gì?
- Nhận tội giết người thay con, mẹ phạm tội gì?
- Đẩy ngã người khác dẫn đến tử vong phạm tội gì?
Nội dung vụ việc
Lúc này N. có điện thoại nên bước ra ngoài để nghe. Do không có tiền để trả nên P. xin anh M. được nợ. Anh M. không đồng ý cho P. nợ và nói với P. rằng: “Mày lấy xe máy đi mượn tiền trả, tao không cho nợ”. P. đã lấy chìa khóa xe máy mà N. để trên bàn lên xe nổ máy chạy đi. N. đang nghe điện thoại thì nghe tiếng xe nổ máy nên quay lại thấy P. điều khiển xe máy chạy đi nên N. gọi: “Mày lấy xe tao đi đâu?” nhưng P. không trả lời và vẫn bỏ chạy đi mất. P. sau đó đã đưa chiếc xe tới một cửa hàng cầm đồ và đặt lấy 3 triệu đồng rồi bỏ trốn.
Vấn đề đặt ra là trong vụ việc này, Huỳnh Minh P. phạm tội gì?
Ý kiến bạn đọc
Phạm tội cưỡng đoạt tài sản
Ngay từ đầu Huỳnh Minh P. đã có ý định chiếm đoạt tài sản của người khác nên P. đã điện thoại rủ N. và D. đi uống rượu. Đây là thủ đoạn để P. thực hiện hành vi cưỡng đoạt tài sản của mình. Do lợi dụng trong lúc N. đang nghe điện thoại, không quản lý được tài sản nên P. đã lên xe máy của N. rồi bỏ chạy. Do N. mải nghe điện thoại nên khi phát hiện thì không thể nào giữ được xe máy của mình. Do đó P. đã công nhiên điều khiển xe máy trước mặt của N. mà N. không làm gì được. Vì vậy, Huỳnh Minh P. đã phạm tội cưỡng đoạt tài sản theo Điều 135, Bộ luật Hình sự.
Đoàn Quốc Hùng (quận Phú Nhuận - TP.HCM)
Phạm tội cướp giật tài sản
Trong vụ việc này Huỳnh Minh P. đã phạm tội cướp giật tài sản theo Điều 136, Bộ luật Hình sự. Căn cứ vào nội dung vụ việc này có thể thấy, tính chất công khai, trắng trợn của P. thể hiện ở chỗ P. không giấu giếm hành vi phạm tội của mình và ngay sau khi bị mất tài sản, người bị hại biết ngay người giật tài sản của mình. Hành vi chiếm đoạt tài sản một cách nhanh chóng của P. đã tạo ra yếu tố bất ngờ đối với N. làm cho N. khó có thể giữ được hoặc giành lại được tài sản đang quản lý.
Nguyễn Thị Thơ (huyện Ý Yên - Nam Định)
Phạm tội công nhiên chiếm đoạt tài sản
Huỳnh Minh P. đã phạm tội công nhiên chiếm đoạt tài sản theo Điều 137, Bộ luật Hình sự. Công nhiên chiếm đoạt tài sản là hành vi lợi dụng vướng mắc của người quản lý tài sản để lấy tài sản một cách công khai. Người phạm tội có hành vi chiếm lấy tài sản của người khác một cách công khai trước mặt người quản lý mà không cần nhanh chóng tẩu thoát, không dùng thủ đoạn gian dối, vũ lực gì cả. Trong vụ việc này, P. đã lợi dụng việc quen biết với N. và nhân lúc N. đang nghe điện thoại đã chiếm đoạt chiếc xe máy của N. Do đó, cần phải xử lý P. về tội công nhiên chiếm đoạt tài sản.
Vũ Anh Tuấn (huyện Ân Thi - Hưng Yên)
Phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
Căn cứ Điều 140, Bộ luật Hình sự thì hành vi phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là hành vi vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó, hoặc sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản. Có thể N. và P. đã bàn nhau “đóng kịch” cùng đánh lừa chủ quán để khỏi trả tiền bữa nhậu. Tuy nhiên, sau khi lấy được xe của N. thì P. đã nảy sinh lòng tham và chiếm đoạt luôn nên hành vi này cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 140, Bộ luật Hình sự.
Hà Thị Thúy (huyện Bố Trạch - Quảng Bình)
Bình luận của luật sư
Với quan điểm thứ nhất cho rằng Huỳnh Minh P. phạm tội cưỡng đoạt tài sản, theo tôi, P. không phạm tội này sản bởi lẽ, cưỡng đoạt tài sản là hành vi đe dọa dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản. Hành vi đe dọa hay thủ đoạn khác chưa đến mức khiến chủ sở hữu hoặc người quản lý tài sản bị tê liệt ý chí kháng cự.
Trong tình huống này, P. không hề dùng hành vi đe dọa dùng vũ lực cũng không có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần N. nhằm chiếm đoạt tài sản mà N. đang quản lý. Vì thế không thể coi hành vi của P. là phạm tội cưỡng đoạt tài sản theo quy định tại Điều 135, Bộ luật Hình sự.
Với quan điểm cho rằng Huỳnh Minh P. phạm tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, theo tôi, P. cũng không phạm tội này bởi lẽ, dấu hiệu đặc trưng của tội công nhiên chiếm đoạt tài sản là hành vi lợi dụng vướng mắc của người quản lý tài sản để lấy tài sản một cách công khai. Người phạm tội có hành vi chiếm lấy tài sản của người khác một cách công khai trước mặt người quản lý mà không cần nhanh chóng tẩu thoát, không cần phải dùng thủ đoạn gian dối, vũ lực.
Trong vụ việc này, P. chiếm đoạt tài sản mà N. đang quản lý trong lúc N. nghe điện thoại thì không thể coi N. đang vướng bận đến mức không thể đuổi kịp và P. không cần thiết nhanh chóng tẩu thoát. Trong tình huống này N. vẫn có thể đuổi kịp và bắt được P. nếu P. không có hành động nhanh chóng tẩu thoát. Trên thực tế, trong vụ việc này, sau khi ngồi lên xe nổ máy, P. đã nhanh chóng tẩu thoát để không bị N. bắt lại. Do đó, không thể xem P. phạm tội công nhiên chiếm đoạt tài sản theo Điều 137, Bộ luật Hình sự.
Với quan điểm cho rằng Huỳnh Minh P. phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo tôi, P. cũng không phạm tội danh này. Bởi vì, dấu hiệu đặc trưng của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là hành vi vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản tài sản đó, hoặc sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.
Ở đây P. không hề có hành vi vay, mượn, thuê tài sản của N., cũng không phải nhận tài sản từ N. bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản tài sản của N. Cũng không thể coi P. có được xe là do giữa N., P., D. đã có thỏa thuận vì P. đã lợi dụng việc N. ra ngoài nghe điện thoại để chiếm đoạt chiếc xe máy. P. cũng không dùng tài sản của N. vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản. Do đó, P. không phạm tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 140, Bộ luật Hình sự.
Theo chúng tôi trong vụ việc này, Huỳnh Minh P. đã phạm tội cướp giật tài sản theo quy định tại Điều 136, Bộ luật Hình sự. Theo quy định của pháp luật, đối tượng phạm tội cướp giật tài sản có hành vi chiếm đoạt tài sản một cách công khai và nhanh chóng, được hiểu là người phạm tội không cần che giấu hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác mà thực hiện trước mặt mọi người một cách táo bạo bất ngờ và dứt khoát trong một thời gian rất ngắn.
Để thực hiện được hành vi này, người phạm tội không sử dụng vũ lực (tuy một số trường hợp có sử dụng sức mạnh như đạp, xô cho bị hại ngã để cướp), cũng không đe dọa sử dụng vũ lực hay uy hiếp tinh thần của người bị hại như trong tội cướp tài sản mà chỉ dựa vào sự nhanh nhẹn của bản thân và sự sơ hở của người bị hại, hay trường hợp người bị hại không đủ khả năng bảo vệ tài sản (chẳng hạn như trẻ em, người già, phụ nữ…) để giật lấy tài sản của họ và tẩu thoát.
Đặc trưng của hành vi chiếm đoạt của tội phạm này là được thực hiện một cách bất ngờ và nhanh chóng làm cho người bị hại không kịp ứng phó. Đồng thời ngay sau khi đoạt được tài sản từ tay người bị hại, người phạm tội cũng nhanh chóng tẩu thoát nhằm tránh khỏi việc truy đuổi của người bị hại.
Trong vụ việc này, N. là người quản lý chiếc xe, dù N. không phải là chủ sở hữu của chiếc xe nhưng N. đã được chủ sở hữu cho phép sử dụng và trong thời gian này N là người sử dụng và quản lý chiếc xe. P. nhân lúc N. có điện thoại bước ra ngoài, không quản lý được tài sản đã lấy chìa khóa mà N để trên bàn lên xe của N nổ máy chạy đi. Nói cách khác, P. đã lợi dụng lúc N. sơ hở để công khai chiếm đoạt tài sản mà N. đang quản lý rồi nhanh chóng tẩu thoát. Tình huống này, tội phạm đã hoàn thành, P. đã cướp giật tài sản và bỏ chạy. Các dấu hiệu trên thỏa mãn cấu thành tội cướp giật tài sản được quy định tại Điều 136, Bộ luật Hình sự.
Luật sư Đoàn Mạnh Hùng (Văn phòng Luật sư Hùng Mạnh)
