Trúng thưởng hay lừa đảo?
Theo phản ánh của chị Mai Loan ở Hà Nội, vào chiều ngày 11-3 vừa qua, chị đã nhận được tin nhắn qua mạng xã hội Facebook về việc mình đã “may mắn” trúng những giải thưởng rất có giá trị gồm: 1 chiếc xe máy Liberty 3 V i.e 125cc do công ty Facebook tài trợ; 1 phiếu quà tặng trị giá 70 triệu đồng và 1 phiếu mua hàng trị giá 5 triệu đồng… Vẫn nghĩ mình may mắn nhận được những món quà lớn vào đầu xuân mới, chị Loan tiếp tục làm theo hướng dẫn truy cập vào trang hosogiaithuongfb.com.
Hoàn tất xong hồ sơ, chị Loan hứng khởi tiếp tục làm theo hướng dẫn của trang web này. Nhưng khi đến phần mục để hoàn thành hồ sơ trúng thưởng, khách hàng phải đóng phí là 1,5 triệu đồng thì chị Loan mới ngỡ ngàng. Chị Loan chia sẻ: Đầu tiên sau khi nhận được tin nhắn đó, tôi rất vui vì nghĩ mình thật may mắn khi đã có những giải thưởng lớn. Nhưng sau khi hoàn thành hồ sơ trên website đó, họ yêu cầu tôi phải đóng phí hồ sơ bằng tiền mặt hoặc thanh toán bằng thẻ điện thoại trong vòng 60 phút. Tôi mới cảm thấy nghi ngờ. Bởi tôi nghĩ nếu chương trình khuyến mãi, tri ân khách hàng của mạng xã hội lớn trên thế giới thì sẽ phải được quảng cáo rầm rộ, chứ không “im hơi lặng tiếng” như thế này. Hơn nữa, nếu tôi có trúng thưởng thì công ty tổ chức giải thưởng là người cầm đằng chuôi mà, sao phải bắt tôi nộp tiền một cách gấp gáp như vậy. Nghĩ như vậy tôi cũng bừng tỉnh và không tiếp tục làm theo chỉ dẫn của website đó nữa.
Chị Mai Loan cũng nhận định thêm rằng: Rất may là tôi kịp nghi ngờ nên đã không chuyển tiền cho công ty này. Và các giấy chứng nhận tôi đọc được trên website cũng rất mù mịt. Vì thực chất chỉ có các cơ quan chức năng mới kiểm tra, thẩm định được rằng thông tin trên website này có là sự thật hay không mà thôi. Còn chúng tôi là những người dân thường nếu cả tin thì rất dễ bị “sập bẫy” lừa trên mạng xã hội.
Chúng tôi cũng đã truy cập vào website hosogiaithuongfb.com thì nhận thấy đây là trang web được làm khá tinh vi. Trang web này được thiết kế để trông giống trang đăng nhập truyền thống của Facebook bao gồm các mục để điền tên, địa chỉ email, mật khẩu Facebook.
Khi đã truy cập vào website này đưa lên tất cả những giấy tờ, hình ảnh một cách rất “minh bạch” như giấy chứng nhận của Bộ Công thương, Bộ Thông tin Truyền thông… Tuy nhiên, nếu tinh ý thì có thể phát hiện ra những giấy tờ này đều đã được chỉnh sửa bằng phần mềm Photoshop. Ngoài ra, cơ quan chủ quản của trang web này cũng được công khai là Công ty Cổ phần Kỹ thuật số Truyền thông Tương tác (InterMedia) có trụ sở tại số 6 Trần Cao Vân, quận Thanh Khê, TP.Đà Nẵng.
Chúng tôi liên hệ trực tiếp theo số điện thoại 093 527 7xxx của một người tên Minh được giới thiệu trên website. Đầu dây bên kia trả lời một cách bình tĩnh và rất có bài bản. “Chúc mừng anh đã nhận được giải thưởng của công ty chúng tôi và mạng xã hội Facebook. Giải thưởng bằng hiện vật, tiền mặt, và thẻ mua hàng sẽ được gửi trực tiếp tới địa chỉ nơi anh đang sinh sống. Dạ xin lỗi anh đã đăng ký hồ sơ đầy đủ trên website chưa?”. Khi tôi cũng trả lời là có thì được Minh tiếp tục tư vấn: “Anh phải thanh toán phí hồ sơ nhận thưởng, phí vận chuyển giải thưởng 1,5 triệu đồng cho công ty chúng tôi bằng cách nạp thẻ điện thoại của các nhà mạng Vinaphone, Mobifone, Viettel… Hoặc gửi vào tài khoản của công ty đã được ghi rõ trên website”. Đến lúc này tôi cũng hỏi thêm về việc tôi đóng phí mà không nhận được giải thưởng thì sẽ thế nào và điều gì chứng thực rằng công ty này là đối tác của mạng xã hội Facebook. Người tự xưng là Minh không trả lời trực tiếp mà chỉ “chốt” lại rằng: “Mọi thông tin của chúng tôi đều đã được ghi rõ trên website anh vừa truy cập. Anh có thể tìm hiểu thêm ở đó. Khi nào anh nộp phí hồ sơ giải thưởng thì hãy liên lạc lại cho bộ phận chăm sóc khách hàng của chúng tôi”. Không kịp để tôi hỏi thêm, đầu dây bên kia đã… dập máy.
Đủ các chiêu trò
Trao đổi với chúng tôi Thiếu úy Từ Văn Tấn - Cán bộ Đội Thương Mại điện tử, Phòng Cảnh sát PCTP sử dụng công nghệ cao Công an TP Hà Nội cho biết, đây rất có thể là một chiêu trò của các đối tượng nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua trang mạng xã hội Facebook. Mục đích của các đối tượng này là nhằm đánh vào lòng tham của người sử dụng Facebook. Rất có thể các đối tượng này đã lập ra website giả mạo, sau đó gửi tin nhắn rác đến các tài khoản facebook của người sử dụng để thông báo họ đã trúng những giải thưởng có giá trị lớn rồi dụ dỗ người dùng facebook điền thông tin thẻ cào vào website, sau đó chiếm đoạt tài sản. Theo Thiếu úy Từ Văn Tấn, đây không phải là một hình thức lừa đảo mới, tuy nhiên đối tượng lại rất khôn khéo trong việc đưa ra giá trị giải thưởng cao nhằm vào lòng tham của người sử dụng Facebook.
Hiện nay mạng xã hội Facebook đang trở thành một trào lưu được rất nhiều người tham gia sử dụng, chính vì vậy mạng xã hội này cũng trở thành môi trường thuận lợi để các đối tượng lừa đảo tung ra các chiêu trò nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản của các thành viên. Theo anh Phan Anh Tuấn - Chuyên gia công nghệ thông tin của công ty Acatel. Một trong những trò lừa đảo nguy hiểm trên Facebook được cư dân mạng và các chuyên gia công nghệ cảnh báo là thủ đoạn chiếm đoạt tài khoản của người dùng mạng xã hội Facebook.
Với thủ đoạn này, kẻ lừa đảo có thể đưa lên hình ảnh kèm đường dẫn các clip khiêu dâm hay hình ảnh của các vụ tai nạn khiến cho người sử dụng facebook tò mò. Tuy nhiên, những đường dẫn này đều có chứa mã độc. Người dùng khi nhấn vào các đường dẫn này thì có thể bị đánh cắp tài khoản Facebook, email… Ngoài ra, mã độc khi nhiễm vào thiết bị của người dùng có thể tự đánh dấu thêm 20 người trong danh sách bạn bè trên Facebook của và sẽ có thêm nhiều người bị dính mã độc. Anh Tuấn cho biết, một thủ đoạn lừa đảo khác khá phổ biến trên Facebook là sự xuất hiện của các ứng dụng “vẽ ảnh nghệ thuật”, “vẽ chibi vui nhộn trên Facebook” hay “top người quan tâm đến bạn nhất”, “10 năm nữa bạn sẽ ra sao?”… Các ứng dụng dạng này thường đánh vào tâm lý tò mò của người dùng. Khi người dùng click vào các ứng dụng đó, nó sẽ chuyển hướng đến một trang đăng nhập Facebook giả mạo.
Ngoài việc bị nhiễm mã độc, một trong những nguy cơ lừa đảo khác mà người dùng mạng xã hội Facebook thường gặp phải là việc bị lợi dụng lòng tin để moi tiền. Rất nhiền những Fanpage hoặc những trang Facebook cá nhân của những người nổi tiếng đã gặp phải trường hợp này. Vụ việc gần đây đã bị cộng đồng mạng lên án là một ví dụ. Trường hợp người mẫu Duy Nhân bị ung thư máu. Chỉ không lâu sau khi cộng đồng mạng kêu gọi sự giúp đỡ chàng người mẫu này thì gần như ngay lập tức đã xuất hiện không ít trường hợp lập Facebook giả mạo tên tuổi của Duy Nhân kêu gọi mọi người trợ giúp về tiền bạc để chữa bệnh. Chỉ có điều số tiền ủng hộ lại gửi về một tài khoản khác chứ không phải của Duy Nhân.
Trước đó không lâu là trường hợp của ca sĩ Wanbi Tuấn Anh. Sau khi chàng ca sĩ này qua đời vì bệnh hiểm nghèo, một số đối tượng đã lập ra trang Facebook giả mạo và sáng tác ra câu chuyện Wanbi Tuấn Anh còn nợ bạn bè, người thân và ngân hàng số tiền 6 tỷ đồng. Những kẻ trục lợi trên tên tuổi của Wanbi Tuấn Anh còn còn ghi cụ thể số tài khoản ngân hàng để cho fan của chàng ca sĩ quá cố gửi tiền ủng hộ. Mới đây nhất, lợi dụng việc nhà quản lý trang mạng xã hội này khóa tài khoản của những người không công khai danh tính thật, một số kẻ lừa đảo đã tự nhân bản thân có thể xử lý những sự cố có liên quan tới việc khắc phục tài khoản Facebook với giá cả có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, khi nạn nhân chuyển tiền thì những kẻ lừa đảo này lại biến mất.
Làm cách gì để không bị lừa đảo?
Tội phạm lừa đảo qua mạng internet nói chung và qua mạng xã hội Facebook nói riêng từ lâu đã gây bức xúc trong dư luận xã hội. Đặc biệt là trong thời gian gần đây xuất hiện nhiều website giả mạo các đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông thông báo chương trình khuyến mại nạp thẻ với tỷ lệ thưởng gấp hàng chục lần giá trị thẻ nạp. Cũng bằng chiêu thức này các đối tượng còn sử dụng mạng xã hội Facebook để câu kéo, dụ dỗ người dùng nạp thẻ điện thoại để chiếm đoạt tài sản. Đầu tháng 2 vừa qua, Đội Thương mại điện tử, Phòng Cảnh sát PCTP sử dụng công nghệ cao Công an TP Hà Nội phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự đã triệt phá chuyên án, làm rõ hành vi phạm tội của 5 đối tượng giả danh đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông để lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền hàng trăm triệu đồng. Hình thức lừa đảo này được cộng đồng người sử dụng Facebook biết đến khá rõ với tên gọi “cháu của ông chú Viettel”. Các đối tượng này đã giả mạo nhân viên tổng đài gửi tin nhắn trên Facebook với nội dung thông báo có chương trình khuyến mãi gấp 10 lần giá trị thẻ nạp nếu người dùng làm theo hướng dẫn. Khi chủ thuê bao gửi mã số thẻ cào theo câu lệnh có sẵn, tiền sẽ chuyển vào tài khoản điện thoại của các đối tượng. Không chỉ lừa đảo chiếm đoạt tiền, các đối tượng còn chiếm đoạt hơn 1.000 tài khoản facebook của người sử dụng để bán kiếm lời.
Để tránh việc bị các đối tượng lừa đảo trên mạng xã hội Facebook, Thiếu úy Từ Văn Tấn khuyến cáo Người dùng Facebook tuyệt đối không nên nhấn vào những liên kết lạ có nội dung “chào mời” liên tục trên Facebook. Đặc biệt không nên đăng nhập Facebook ở những thiết bị không phải là của mình hoặc ở những cửa hàng Internet công cộng. Không nên tin và làm theo bất kỳ thông tin về khuyến mãi nào được chia sẻ trên các diễn đàn hoặc Facebook. Nếu người sử dụng Facebook nhận được tin nhắn thông báo chúc mừng trúng thưởng hay khuyến mại thì phải chủ động gọi hỏi tổng đài trực tiếp của nhà mạng đó để biết chính xác nội dung khuyến mại, trúng thưởng có phải lừa đảo không. Đặc biệt khi phát hiện có dấu hiệu bị lừa đảo cần trình báo ngay với cơ quan công an để có biện pháp xử lý kịp thời.
