- [ẢNH] Tổng thống Putin, từ người bị đánh giá thấp tới đối thủ khiến cả phương Tây đau đầu đối phó
- [ẢNH] "Hãy gìn giữ nước Nga", ông Putin đã làm và còn thực hiện nhiều hơn thế
- Điện Kremlin: Chính áp lực của phương Tây giúp ông Putin tái đắc cử tổng thống
Từ một gia đình không có ai từng học ở Nga…
Gia đình tôi không có ai từng được học tập hay thậm chí đi sang Nga công tác hay du lịch. Tất cả hình ảnh về nước Nga, về Liên Xô… chúng tôi đều được nghe, được xem qua truyền hình, sau này là qua mạng xã hội. Nhưng tình yêu đối với nước Nga trong gia đình chúng tôi có lẽ không kém bất kỳ người Việt yêu nước Nga nào trên đất nước chúng ta.
Trong bài viết này, tôi không đề cập đến những sự giúp đỡ to lớn mà Liên Xô trước kia và nước Nga ngày nay đã dành cho chúng ta. Có rất, rất nhiều bài báo, phóng sự, bộ phim… trong nước và quốc tế đã làm điều đó. Đối với gia đình chúng tôi, tình yêu nước Nga có lẽ bắt nguồn từ những bài hát Nga – những bài hát có giai điệu, lời ca và tâm hồn thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với những con người Việt Nam.
Bố mẹ tôi rất hay hát và cũng hát rất hay nhiều bài hát, trong đó có những bài hát Nga, mặc dù tiếng Nga của bố mẹ tôi không giỏi như nhiều người Việt Nam khác. Có lẽ do cơ duyên nên sau này bố mẹ tôi đều đi bộ đội chứ không theo con đường ca nhạc chuyên nghiệp, và tôi là người kế thừa không xuất sắc truyền thống của gia đình.
Còn nhớ khi học lớp 2, nhà trường cần lựa chọn một tiết mục văn nghệ tiếng Nga, và do ở nhà được nghe bố mẹ tôi hát rất nhiều các bài hát Nga nên tôi đã mạnh dạn đứng lên để hát thử bài Nụ cười, một bài hát thiếu nhi Liên Xô nổi tiếng, cho cô giáo nghe. Và cô giáo tôi đã lầm. Có lẽ vì cô cũng không thạo tiếng Nga lắm nên cô cứ tưởng tôi hát tiếng Nga chuẩn. Và cô lựa chọn tôi để giới thiệu với nhà trường lên biểu diễn.
Mẹ tôi hẳn nhiên rất lo lắng khi biết thông tin này và đã nhờ cậu ruột tôi, một sỹ quan tàu ngầm – đã học ở Nga hơn chục năm - để dạy cho tôi bài hát, để hát cho chuẩn. Cậu tôi viết các phiên âm bài hát ra tiếng Việt và dành cả một ngày để huấn luyện cho tôi. Cuối ngày cậu tôi nói với mẹ tôi là buổi luyện tập thất bại, vì "thằng bé này không thể hát tiếng Nga được". Tiết mục của tôi bị hủy...
Kỷ niệm đầu tiên của tôi với nước Nga chính là qua việc hát hỏng một bài hát tiếng Nga như thế…
Lại có một người cậu đến từ nước Nga…
Có lẽ không ai yêu nước Nga mà không cảm thấy bâng khuâng trong giai đoạn từ những năm 1995 đến 1999 của thế kỷ 20. Nước Nga chỉ có một vị tổng thống, nhưng thay Thủ tướng gần như liên tục. Hình như "đặc sản" của ông Elsin khi có khó khăn của đất nước là đổ lỗi cho Thủ tướng và "thay ngựa giữa dòng".
Khi đó, ông Elsin tiếp tục lựa chọn một người đàn ông thấp, nhỏ so với vóc dáng của người Nga, người có ánh mắt trầm tĩnh và sâu sắc, với nhân trung rất sâu, xuất thân là một trung tá an ninh, làm Thủ tướng vào năm 1999 với không nhiều kỳ vọng là sẽ không bị thay thế. Đó chính là Vladimir Putin.
Nhiều người coi quyết định chọn ông Putin làm người kế nhiệm là quyết định sáng suốt nhất sự nghiệp của ông Elsin
Không hiểu vì sao khi đó gia đình chúng tôi có một tình cảm đặc biệt với vị thủ tướng này. Ông sinh năm 1952, ít tuổi hơn mẹ tôi. Vừa lên thủ tướng, ông phát động cuộc chiến ở Chesnia lần thứ 2 và không lâu sau đó được lựa chọn làm quyền Tổng thống.
Ai đó nói rằng ông phát động chiến tranh để có được số phiếu bầu cao. Ngày hôm nay lịch sử đã chứng minh rằng không phải như thế. Nước Nga đã trở lại hùng mạnh như thế nào từ sau cuộc chiến chống khủng bố ở Chesnia ấy.
Ông có nhân trung rất sâu mà sau này như tôi được nghe qua một số nhà nhân tướng học vẫn nói, người có nhân trung sâu là người rất thủy chung, nhân hậu. Mẹ tôi nói rằng, Putin kém tuổi mẹ nên nhà mình sẽ gọi là cậu Putin, và hẳn nhiên cả gia đình tôi đều hài lòng với cách gọi thân thương ấy. Chúng tôi quý trọng Putin không phải vì ông là Tổng thống liên bang Nga, chỉ đơn giản vì ông là người yêu âm nhạc và là một người đàn ông thủy chung, nhân hậu.
Thế là một gia đình chưa có ai từng đến nước Nga và thông thạo tiếng Nga đã có một người cậu đặc biệt – một người cậu chính gốc là người Nga…
Từ một vị Tổng thống yêu nghệ thuật…
Có lẽ với những ai yêu các ca khúc Nga thì bài quốc ca của Liên Xô do Alexandrov sáng tác phần nhạc là một tác phẩm nghệ thuật, một ca khúc xuất sắc vượt qua ý nghĩa về chính trị của nó. Khi Liên Xô tan rã, ông Elsin đã quyết định lựa chọn một đoạn nhạc không lời làm quốc ca cho Liên bang Nga.
Tới năm 2000, khi lên làm Tổng thống, Putin đã lựa chọn lại bản quốc thiều (quốc thiều là nhạc của bài quốc ca) do Alexandrov sáng tác để làm quốc ca của Liên bang Nga và mời chính Mikhailov, tác giả phần lời của quốc ca Liên Xô để viết lại phần lời cho quốc ca Liên bang Nga. Khỏi phải nói, là người dân Nga, đặc biệt là các cựu chiến binh của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, đã cảm động vì điều này như thế nào.
Elsin từng nói là mỗi lần nghe bản quốc thiều Liên Xô này, là ông ta lại nhớ đến những kỳ đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô – điều ông ta không hề muốn nghĩ lại. Còn với Putin, ông trả lời rằng mỗi khi nghe bản quốc thiều này, ông lại tự hào nghĩ tới những thành tựu vĩ đại của Liên Xô, của nước Nga trong thời kỳ Xô Viết, đó là cuộc chiến tranh thần thánh tiêu diệt chủ nghĩa phát xít, là những hành trình vĩ đại chinh phục vũ trụ, là hình ảnh các vận động viên đoạt huy chương vàng Olympic…
Tôi cho rằng, với một người đàn ông yêu âm nhạc và có óc thẩm mỹ như Putin, việc chọn lại ca khúc này làm quốc ca Liên bang Nga còn có ý nghĩa rất nhiều về nghệ thuật nữa. Những giai điệu hào hùng nhưng tha thiết của bài hát khiến nó xứng đáng là một trong những bản quốc thiều hay nhất thế giới…
Đến bản quốc thiều được đặc biệt mong đợi ở một đất nước xa xôi…
Năm 2001, một năm sau khi trở thành tổng thống Nga lần đầu tiên, ông Putin tới thăm Việt Nam. Ông là vị nguyên thủ cao nhất của Liên Xô và sau này là nước Nga tới thăm đất nước chúng ta. Thế nhưng điều tôi chờ đợi ở chuyến thăm này, chính là được nghe lại bản quốc thiều của Liên bang Nga trên sóng đài truyền hình Việt Nam.
Có lẽ bây giờ tôi vẫn nhớ chương trình thời sự đặc biệt đó, khi Chủ tịch nước và Tổng thống Nga Putin bước lên bục danh dự để quân nhạc cử quốc thiều hai nước. Với đoàn quân nhạc Việt Nam thì hẳn nhiên cũng rất xúc động, vì bản tổng phổ của bài quốc ca liên bang Nga có lẽ đã hết sức quen thuộc với các anh. Và đã lâu lắm rồi, các anh mới có dịp được chơi lại bài này.
Bình thường, VTV chỉ phát một phần quốc thiều hai nước trong chương trình thời sự 19 giờ. Nhưng hôm đó rất đặc biệt, VTV phát toàn bộ, cả quốc thiều liên bang Nga và Việt Nam. Cả gia đình chúng tôi ngồi xem chương trình thời sự đặc biệt ấy. Với một người đàn ông chung thủy với bè bạn như Putin, việc ông đến thăm Việt Nam là điều tất yếu… “Cậu Putin” đã trở về nhà như thế đấy…
Ông Putin tới Việt Nam năm 2001
Chuyến thăm ấy có một buổi gặp gỡ đặc biệt, đó là buổi gặp gỡ giữa ông Putin và các cựu du học sinh Việt Nam từng học tập tại Nga và Liên Xô. Người Nga thủy chung và nhân hậu. Người Việt Nam nhân hậu và thủy chung. Mặc dù Cung Văn hóa Việt Xô – địa điểm của buổi gặp gỡ hôm đó – đã được đổi tên thành Cung Văn hóa Hữu nghị, thì trong lòng của mọi người, đó mãi mãi sẽ là Cung Việt Xô thân thương…
Không khí buổi gặp mặt xúc động và chân tình đến nỗi chính ông Putin cũng phải ngỡ ngàng. Bản lĩnh của một sỹ quan an ninh kỳ cựu cũng không thể giúp cho ông kìm chế cảm xúc của mình trước sự thủy chung của những người Việt Nam với nước Nga.
Ông đã lẩm nhẩm hát theo một ca khúc, cũng do một nghệ sỹ Việt Nam từng học ở Nga hát, là nghệ sỹ Quang Thọ, với bài Chiều Moscow. Qua truyền hình trực tiếp, cả thế giới thấy ông xúc động. Lời ca da diết “Người ơi thấu chăng tình, trong lòng bao trìu mến, Mát xcơ va bên chiều vắng thanh bình”. Thanh bình lắm nhưng mãi đến bây giờ những người thủy chung và yêu thương nhau mới được gặp nhau bằng xương, bằng thịt ở đây.
Lãnh đạo Việt Nam và Nga ký kết thỏa thuận hợp tác hồi năm 2001
Một trang tiếng Việt của hãng thông tấn lớn trên thế giới đưa tin về cuộc gặp gỡ ấy với những dòng đầy xách mé, rằng ông Putin được thế hệ trung niên ở Việt Nam chào đón. Nhưng họ đã không đưa một sự thật, là buổi gặp mặt hôm đó có rất nhiều sinh viên Việt Nam. Một bạn sinh viên Bách Khoa Hà Nội hôm đó đã trả lời trên sóng truyền hình, nghe nói có buổi gặp mặt này, em đã đến đây, vì ông Putin là thần tượng của em…
Từ một người đàn ông chung thủy với đồng đội…
Cuộc bầu cử tổng thống Nga năm 2018 này, có một ứng viên đặc biệt, một ứng viên nữ xinh đẹp, đó là Ksenia Sobchak, con gái của người thầy cũ của ông Putin. Dù chưa khi nào nói về quyết định có tham gia tranh cử Tổng thống Nga nhiệm kỳ tới hay không nhưng trước thông tin về cô Ksenia Sobchak tuyên bố tranh cử, Tổng thống Nga cũng trả lời truyền thông về quan điểm của mình. "Tôi luôn thể hiện sự kính trọng đối với cha của bà Ksenia và coi ông ấy là một nhân vật xuất chúng trong lịch sử hiện đại của Nga… Ông ấy là một người đàn ông đáng kính và đóng một vai trò to lớn trong cuộc đời của tôi”, ông Putin bày tỏ.
Một trong những lần hiếm hoi ông Putin đã khóc vì xúc động trước công chúng là vào ngày 24-1-2000, trong đám tang của chính trị gia Anatoly Sobchak, người được ông Putin kính trọng coi như người thầy của ông trong sự nghiệp chính trị.
Ông Sobchak được coi là một trong những người có công cải cách nước Nga sau sự tan rã của Liên Xô năm 1991. Ông cũng được cho là người đặt những viên gạch đầu tiên, xây dựng nền móng chính trị cho ông Putin sau khi ông Putin rời khỏi Cơ quan an ninh Liên Xô KGB. Ông Sobchak từng là Thị trưởng thành phố St Petersburg, còn ông Putin là Phó thị trưởng. Ông Sobchak qua đời ở tuổi 62 vào năm 2000 sau cơn đau tim tại một khách sạn ở Kaliningrad. Trong tang lễ của người thầy, ông Putin xuất hiện với đôi mắt đỏ hoe và an ủi người vợ của ông Sobchak, bà Lyudmila Narusova.
Sự chung thủy của Putin với đồng đội đã được thể hiện rất rõ đối với trường hợp của ông Sobchak. Và con gái của ông, sau này khi ứng cử Tổng thống với lập trường đối lập hẳn với ông Putin, cũng đã phải lên tiếng nói rằng: “Tôi đang cạnh tranh với tất cả mọi người, bao gồm cả ông Putin. Nhưng tôi sẽ không công kích cá nhân ông ấy. Đối với tôi, ông Putin là người đã giúp cha tôi trong những hoàn cảnh khó khăn và có thể nói ông ấy đã cứu cuộc đời của cha tôi”…
Tới người chồng chung thủy và bảo vệ gia đình…
Năm 2013, ông Putin và vợ, bà Lyudmila tuyên bố chia tay nhau sau hơn 30 năm chung sống, và đã có hai mặt con. Có lẽ chúng ta mãi mãi không bao giờ hiểu sự thật đằng sau cuộc chia tay này, nhưng đối với cuộc chia tay này, tôi lại có một suy nghĩ khác…
Ông Putin từng kể rằng trước khi cưới bà Lyudmila, ông đã yêu một cô gái khác, và đã quyết định kết hôn. Mọi việc đã chuẩn bị sẵn sàng. Nhưng cuối cùng ông đã từ bỏ cuộc hôn nhân đó. Ông kể lại rằng ông đã như một kẻ khốn nạn nhất, nhưng có lẽ phải đau đớn một lần để kết thúc mọi việc, không nên để mọi đau khổ kéo dài lâu hơn nữa. Có lẽ đó cũng là sự lựa chọn của một người đàn ông chân chính.
Chắc ít người để ý rằng, bà Lyudmila, vợ cũ của ông Putin, nguyên là một tiếp viên hàng không. Nghề tiếp viên hàng không đòi hỏi sức khỏe đặc biệt, thần kinh thép để vững vàng trong những chuyến bay dài. Trong lý do khi chia tay ông Putin, bà lại nói rằng bà mệt mỏi với những chuyến bay dài, với vai trò của một phu nhân Tổng thống. Cá nhân tôi cho rằng đó chỉ là lý do mà thôi. Một cựu tiếp viên hàng không, hẳn phải có sức khỏe và độ trải nghiệm với các chuyến bay tốt hơn nhiều so với vợ của các nguyên thủ quốc gia khác…
Công việc của ông Putin quá khắc nghiệt và nguy hiểm. Để chấn hưng lại nước Nga, kẻ thù của ông ở khắp nơi trên thế giới. Và điều gì sẽ xảy ra nếu như chúng nắm được gia đình nhỏ với vợ và hai con gái ông vô cùng yêu quý để uy hiếp ông. Tôi chỉ suy đoán, và cũng chỉ dám suy đoán rằng, vợ chồng ông đã có một quyết định vô cùng khó khăn là chia tay, để bảo đảm an toàn cho bà Lyudmila và các con, để ông Putin dành toàn bộ tâm sức cho cuộc chấn hưng nước Nga đấy nguy hiểm và thử thách.
Và sau ngày chia tay với người vợ của mình, Putin đã âm thầm chuẩn bị cho một thử thách đầy nguy hiểm với nước Nga và cho chính bản thân ông. Cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố ở Syria, khởi đầu gần hai năm sau ngày ông chia tay người vợ của mình…
Lời kết
18 năm đã đi qua kể từ ngày "cậu Volodia" trở thành một thành viên trong gia đình của chúng tôi. Người Việt Nam yêu nghệ thuật. Ông Putin yêu âm nhạc. “Người ơi thấu chăng tình, trong lòng bao trìu mến. Mátxcơva bên chiều vắng thanh bình”, 18 năm qua và sẽ còn lâu hơn nữa, nhiều người Việt Nam dù thuộc tầng lớp nào, dù có quan tâm đến chính trị hay không sẽ vẫn hát Chiều Mátxcơva từ các buổi dạ tiệc tới bên quán bia vỉa hè. Bởi vì trong lòng nhiều người Việt Nam vẫn có bóng hình, vẫn có sự đồng điệu với một người đàn ông thủy chung với bè bạn dù năm tháng có trôi qua…
