Họ sống chỉ đủ ăn nhưng luôn vui vẻ, hạnh phúc, ngôi nhà nhỏ luôn đầy ắp tiếng cười. Gia đình họ có nuôi hai con cá vàng trong một chậu cá nhỏ, cả nhà ai cũng rất yêu quý hai chú cá, mỗi tối quây quần bên nhau, họ ngắm hai con cá bơi lượn rất yên bình và họ cứ sống giản dị như vậy ngày qua ngày…
Nhưng những ngày tháng thanh bình chẳng được bao lâu thì đất nước họ xảy ra chiến tranh, bom đạn dội xuống khắp nơi và cả ngôi làng mọi người đều phải chạy vào trong núi để lánh nạn. Gia đình nọ cũng vậy, họ phải thu dọn đồ đạc chất lên xe ngựa và đi cùng với dân làng.
Khi xe ngựa đã đi được nửa ngày đường thì cậu con trai lớn bỗng kêu lên: “Chúng ta đã để quên hai bạn cá vàng mất rồi cha mẹ ơi”, thế là cả nhà đều nhìn nhau không biết phải làm sao, nên đi tiếp hay quay về.
Người cha tư lự: “Nhưng chúng ta đã đi xa quá rồi, giờ mà quay lại không biết có gặp phải bom đạn gì không?”, cậu con trai nhỏ mếu máo: “Nhưng cá vàng là người thân của nhà mình, sao lại bỏ được hả cha?”.
Người mẹ cũng nói: “Đúng rồi, biết đến bao giờ nhà ta mới quay về được. Đến lúc chậu cạn hết nước, hai con cá chết thì tội lắm”. Và thế là cả nhà quyết định đánh xe ngựa quay lại ngôi nhà của họ, gần về tới nơi thì thấy bom đạn ầm ầm khắp nơi, họ rất sợ hãi nhưng nghĩ thương hai con cá nhỏ nên họ quyết tâm quay lại bằng được, họ thả hai con cá nhỏ vào bể nước lớn sau nhà và lưu luyến ra đi.
Hơn một năm sau, chiến tranh kết thúc, dân làng từ núi trở về nhà, họ đều bàng hoàng khi trước mắt họ không còn là những cánh đồng xanh mướt, cây cối um tùm, nhà cửa nhấp nhô mà cả vùng là cảnh đổ nát, hoang tàn, nhà cửa sập hết cả, đất đai ruộng vườn cằn khô, không biết sẽ sống bằng gì. Gia đình nọ cũng buồn bã đứng trước sân nhà đổ nát của mình, họ nhìn nhau không biết nói gì.
Bỗng nhiên hai cậu con trai reo lên gọi cha mẹ ra sau nhà, và cả gia đình họ xúc động nghẹn ngào khi thấy bể nước sau nhà vẫn còn trong đống đổ nát, trong bể là một đàn cá vàng, con nào con nấy khỏe mạnh bơi lội tung tăng. Thì ra hai con cá nhỏ năm trước đã sinh sôi ra cá con, cá con lớn lên lại tiếp tục sinh sôi, giờ là cả một đàn cá đến hàng trăm con. Gia đình họ mang mẻ cá ra thị trấn bán và đàn cá đã giúp họ không đói và bước đầu vượt qua những tháng ngày khó khăn.
Nhà văn Mỹ Henry David Thoreau đã từng nói một câu: Tâm hướng thiện là sự đầu tư có lãi nhất, quả thật là đúng.
