Đã được đất, có quyền đòi thừa kế nữa không?
Hỏi: Gia đình chúng tôi có 4 anh em (3 trai, 1 gái), hiện nay đều đã lập gia đình. Bố mẹ tôi có 600m2 đất thổ cư tại Từ Liêm, Hà Nội. Khi còn sống bố mẹ tôi cắt cho tôi 150m2 để xây nhà ở riêng vì tôi là con trưởng (tôi đã được cấp “sổ đỏ” đối với mảnh đất này). Năm 2000 bố tôi mất không để lại di chúc, mẹ tôi là người sử dụng và đóng thuế đầy đủ từ đó tới giờ.
Nay tuổi mẹ tôi đã cao và muốn chuyển về sống cùng với gia đình người con thứ 2, nên mẹ tôi định chia cho hai em trai mỗi người 100m2 và bán 150m2 đất để cho em gái một khoản lấy vốn làm ăn và thêm cho em thứ 2 xây nhà mới. Tôi muốn được chia thêm một phần nữa trong tổng số 450m2 đất còn lại đó nhưng mẹ tôi không đồng ý vì đã cho tôi trước rồi. Nay tôi có quyền đòi thừa kế với diện tích đất còn lại đó không? Và quyền lợi tôi sẽ được hưởng như thế nào?
Vũ Văn Tiến (Từ Liêm, Hà Nội)
Trả lời: Với diện tích đất 150m2 bố mẹ anh đã cho anh từ khi bố anh còn sống (đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) là thuộc tài sản của anh chứ không nằm trong khối tài sản chung của bố mẹ anh nữa. Cho nên bố mẹ anh chỉ còn lại 450m2.
bố anh đã mất không để lại di chúc nên việc chia thừa kế sẽ theo quy định của pháp luật. Khoản 1, điều 28 - Luật Hôn nhân & Gia đình quy định: “Vợ, chồng có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung“. Do đó, khi bố anh mất, 450m2 đất đó sẽ được chia đôi, mẹ anh được một nửa (tức 225m2) và 225m2 còn lại là di sản thừa kế của bố anh để lại.
Căn cứ vào điểm a, khoản 1, điều 676 - Bộ luật Dân sự 2005 quy định về hàng thừa kế thứ nhất gồm: “Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết “ nên mẹ và 4 anh em (cả người em gái đã lấy chồng) sẽ được chia thừa kế của bố. Như vậy, anh có quyền yêu cầu chia thừa kế đối với phần di sản của bố anh để lại (225m2 đất và các tài sản khác của bố anh nếu có).
Tại khoản 2, điều 676 - Bộ luật Dân sự thì: “Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”. Cho nên 225m2 đất đó sẽ được chia đều cho 5 người (mẹ và 4 người con), mỗi người sẽ được hưởng 45m2 đất. Riêng mẹ anh thì được hưởng tổng cộng là 270m2.
LS Bùi Sinh Quyền
(VPLS Phúc Thọ,23 Hồ Đắc Di, Nam Đồng, Đống Đa, HN)