- Tiếp sức cho con gái phạm trọng tội, người đàn bà lĩnh… án tử
- Giảm án cho ba người trong một gia đình phạm trọng tội
Trong chuyến công tác tới Trại giam Hoàng Tiến (Hải Dương), tôi được gặp một số phạm nhân có hoàn cảnh phạm tội đặc biệt. Trò chuyện với họ mới thấy, mọi sự ân hận, hối lỗi rồi hồi tâm trở lại đều chẳng bao giờ là thừa, là muộn. Chỉ một sự lầm lỡ, nhỡ nhàng, một phút mất kiểm soát, mọi thứ có thể thay đổi tới khó lường…
Công việc lao động hàng ngày của T. là may, đúng với nghề trước đó của em
Một giấc mơ buồn
Nguyễn T. (Chí Linh, Hải Dương) là một phạm nhân nữ đặc biệt, có hoàn cảnh phạm tội như thế. T. sinh năm 2000 và biến cố xảy ra đúng vào năm T. tròn 16 tuổi. Đó là một buổi tối sau khi xong bữa cơm, T. và em trai (SN 2006, cùng cha khác mẹ) rủ nhau đi chơi. Chị em sống với nhau từ nhỏ, mọi thứ đều rất gần gũi, thân thuộc. Thế nhưng khi bị người em trêu chọc, T. nổi giận. Lời qua tiếng lại, rồi mâu thuẫn bộc phát tăng lên khi T. bị em cầm gạch đánh vào tay. Không kiềm chế được bản thân, T. đè em trai mình xuống đất, rồi quờ viên gạch ở cạnh để trả đũa…
Tưởng chuyện chỉ dừng lại ở vài cái động tay động chân như vậy nhưng thật không may, những nhát gạch của T. trúng vào vùng hiểm, khiến cậu em mới 10 tuổi tử vong. T. được người thân đưa ra cơ quan công an để đầu thú. Gây tội ác khi mới 16 tuổi, lại được xem xét một số tình tiết giảm nhẹ, T. nhận mức án 9 năm tù giam, thụ án tại Trại giam Hoàng Tiến của Bộ Công an. Đọc hồ sơ vụ án của T., hẳn ai cũng thấy xót xa. Từ một thiếu nữ vô lo vô nghĩ, T. phải sống sau song sắt suốt 9 năm, bỏ lại phía sau những nỗi đau khó khỏa lấp với chính những người thân của mình.
Sự day dứt chưa có lời đáp
Gặp T. trong một ngày gió lạnh mới về ở Trại giam Hoàng Tiến, tôi cảm nhận được sự e dè, bối rối của em khi tiếp chuyện “người lạ”. Qua trò chuyện hỏi han, chúng tôi bớt được sự ngại ngùng ban đầu và T. dần cởi mở và chia sẻ nhiều hơn về gia cảnh của mình. Tôi thực sự bất ngờ khi biết, bố em năm nay mới chỉ 34 tuổi, mẹ kế của em 28 tuổi. Điều đó có nghĩa là, bố em lập gia đình khi mới 17 tuổi. T. kể, em không còn đi học nữa và đã đi làm công nhân may được một thời gian. Nói đến đó, T. bỗng khựng lại và lí nhí: “Em không biết mẹ mình là ai!”.
Khi cánh cửa trại giam từ từ khép lại, tôi cứ nhớ mãi câu nói của T.: “Em lo những điều đã xảy ra sẽ khiến em khó hòa nhập vào cuộc sống sau này, khi em mãn hạn…”. Vì lý do đó, tôi đã không viết rõ tên của em và cũng không chụp trực diện bức hình nào của em cả. Cuộc đời và tương lai vẫn rộng mở ở phía trước, đợi em!
- Tại sao vậy? Em chưa từng gặp mẹ?.
- Vâng, từ khi sinh ra, em đã ở với ông bà nội. Em không biết mặt mẹ, không biết thông tin gì về mẹ. Sau này, bà nội mất, em ở với ông. Khi bố lấy vợ hai, em sống cùng bố và mẹ kế…
T. luôn gọi người vợ hai của bố là “mẹ”, một cách rất tự nhiên và gần gũi. Điều đó lý giải tại sao từ khi em vào trại, người thăm nuôi em luôn là ông nội và mẹ kế - người vượt qua cú sốc lớn để tha thứ cho em.
- Mẹ đối xử tốt với em. Dù khi ở với bố mẹ, em không tâm sự nhiều. Đến giờ, em cảm thấy ân hận và có lỗi với bố mẹ nhiều lắm!.
- Trước khi xảy ra sự việc, em có bạn trai chưa?.
- Rồi ạ!.
- Bạn trai có lên thăm em không?
- Không ạ!
Cuộc trò chuyện của chúng tôi cứ diễn ra tự nhiên như thế… Và tôi bỗng nhận ra, đằng sau vụ án tưởng như rất giản đơn của T., là vô số điều phức tạp và day dứt. Bố T. có con khi còn quá trẻ. Em lại không nhận được tình yêu thương của bố mẹ ngay từ khi mới lọt lòng. Bươn chải sớm với nghề công nhân may vất vả, dường như mọi suy nghĩ của T. trước khi xảy ra biến cố đều tự phát và bản năng…
- Hiện giờ em mong muốn điều gì?
- Em muốn cải tạo tốt để sớm được tự do… Em mong bố lên thăm em, dù chỉ một lần trong suốt quãng thời gian em bị giam này. Em không mong bố quan tâm mình hết quãng đường ấy, chỉ cần một lần…
Giọng T. nén lại, kìm sự xúc động muốn dâng trào - “Bố vẫn còn giận em…”.
Cũng là một người bố, trái tim tôi đã thắt lại khi nghe lời tâm sự đó. Dường như những tổn thương tình cảm từ khi lọt lòng của T. chưa lúc nào nguôi. Sau biến cố lần này, tổn thương đó càng bị khoét sâu hơn, đắng chát hơn. Đến bao giờ, bố em mới chịu tha thứ và lên thăm em, dù chỉ một lần thôi, như ước mong nhỏ bé của nữ phạm nhân ấy? Câu hỏi này, cả tôi và T. đều không trả lời được.
Món quà cho ngày đặc biệt
Chia tay T., chúng tôi quyết định dành chút thời gian trưa ít ỏi để nghiền ngẫm nội dung hồ sơ của các phạm nhân. Hồ sơ của T. đã được xem đi xem lại, có lẽ tới thuộc lòng. Bất ngờ, một người anh trong đoàn chăm chú nhìn vào phần thông tin cá nhân của em và tìm ra một điều đặc biệt: Thời điểm chúng tôi tới thăm Trại chỉ cách ngày sinh nhật của T. đúng 2 ngày! Chẳng ai bảo ai, mỗi người chúng tôi cùng thống nhất dành tặng em một món quà nhỏ, để em ấy cảm thấy ngày sinh nhật không quá cô đơn, buồn tủi. Và có lẽ, điều đó giúp chúng tôi vơi bớt sự day dứt sau khi nghe những tâm sự của T. Nhưng tặng món quà gì trong hoàn cảnh không chuẩn bị trước và phải đúng theo quy định của trại giam, thì hoàn toàn không hề đơn giản!
Được sự hướng dẫn và tạo điều kiện của các cán bộ quản giáo tại đây, đoàn chúng tôi đã vào căng-tin của trại và chọn lựa được một số món ăn vặt phù hợp để T. có thể tổ chức bữa tiệc nho nhỏ trong ngày đặc biệt của mình. Khi chọn đồ ở căng-tin, chúng tôi được nghe thêm một thông tin: “Ông nội của em cũng vừa thăm em đầu giờ chiều”.
Có lẽ hơn ai hết, ông là người nhớ nhất ngày sinh của T., đứa cháu nội bé bỏng mà ông chăm sóc từ khi lọt lòng. Do không được quay lại gặp T. lúc chiều muộn, theo quy định của trại giam, nên chúng tôi phải ký gửi món quà của mình qua các cán bộ phụ trách. Nghĩ tới gương mặt vui vẻ của nữ phạm nhân trẻ khi nhận món quà bất ngờ đó trong ngày đặc biệt, chúng tôi cảm thấy thực sự hạnh phúc, và niềm day dứt dường như cũng vơi đi phần nào.
Khi cánh cửa trại giam từ từ khép lại, tôi cứ nhớ mãi câu nói của T.: “Em lo những điều đã xảy ra sẽ khiến em khó hòa nhập vào cuộc sống sau này, khi em mãn hạn…”. Vì lý do đó, tôi đã không viết rõ tên của em và cũng không chụp trực diện bức hình nào của em cả. Cuộc đời và tương lai vẫn rộng mở ở phía trước, đợi em!
