Ăn chay chớ chạy theo “mốt”

ANTĐ - Thời gian gần đây, ăn chay đã trở thành trào lưu ẩm thực thu hút đông đảo người dân tham gia và phần đông trong số đó là phụ nữ. Mặc dù ăn chay có tác dụng khá tốt cho sức khỏe nhưng nếu ăn chay không đúng cách sẽ tiềm ẩn không ít nguy cơ gây hại…

Cần chọn cách ăn chay phù hợp với nhu cầu cơ thể


Tụt huyết áp vì ăn chay

Người ta ăn chay vì nhiều lý do, có thể do tâm linh, vì sức khỏe nhưng cũng có thể do hiếu kỳ. Thực tế cho thấy, ăn chay tốt cho phụ nữ ăn kiêng muốn giảm cân mà không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe như các hình thức giảm cân khác nên được nhiều chị em phụ nữ lựa chọn.

Với niềm tin đó, chị Vũ Lam Kiều, ở đường Quang Trung, quận Hà Đông, Hà Nội đã quyết định ăn chay để cải thiện “phom”: “Vì muốn có một thân hình thon gọn hơn nên nửa năm nay tôi đã ăn chay. Thời gian đầu, mỗi tuần tôi chỉ ăn chay một vài ngày nên thấy người nhẹ nhõm, không có vấn đề gì. Cân nặng tuy giảm song không được là bao. Do vậy, từ đầu tuần này, tôi quyết định ăn chay thường ngày, kiên quyết nói không với các sản phẩm từ động vật. Hàng ngày tôi chủ yếu ăn rau củ luộc, một chút hoa quả và uống nhiều nước. Song, mới được 3 ngày tôi đã bị chóng mặt, tay chân rệu rã không làm được việc gì. Đi khám, tôi được bác sỹ cho biết tôi bị hạ đường huyết do thiếu chất, huyết áp bị tụt. Nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên sẽ gây nguy hại đến sức khỏe. Vì vậy, tôi không dám ăn chay trường nữa”…

Tuy có những tác dụng rất tốt cho cơ thể, song do thực phẩm ăn chay thường có năng lượng thấp nên ăn chay rất mau đói. Người sử dụng thực phẩm ăn chay nếu không biết bố trí bữa ăn một cách đa dạng, rất dễ bị thiếu dinh dưỡng, dẫn đến gầy ốm và suy giảm sức đề kháng khiến cơ thể ngày càng yếu đi, dễ bị mắc bệnh. Nếu bữa ăn chay quá đơn điệu, chỉ ăn cơm với rau, muối, dưa cà, nước tương thì nguy cơ thiếu chất là rất cao. Người ăn chay trường cũng có thể bị thiếu chất sắt tạo máu, thiếu kẽm, thiếu vitamin B12… do các chất này có nhiều trong các thức ăn có nguồn gốc động vật như thịt, cá, trứng, gan, hải sản… Mặc dù thức ăn có nguồn gốc thực vật cũng có chất sắt nhưng tỷ lệ thấp và khó hấp thu hơn.

Ăn chay đúng cách

Theo bác sỹ Trần Thu Hà - bệnh viện Bạch Mai, việc ăn uống thiếu chất đạm thường xuyên trong thời gian dài có thể gây ra biếng ăn, nhão cơ, dễ nhiễm trùng. Đặc biệt, với trẻ em, thanh thiếu niên đang trong giai đoạn phát triển mạnh, phụ nữ mang thai và cho con bú, bệnh nhân đang ốm hoặc mới ốm dậy - những đối tượng có nhu cầu dinh dưỡng cao, việc ăn uống thiếu chất kéo dài sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể lực và sức khỏe. Ngược lại, nếu bữa ăn chay quá nhiều bột, đường và dầu thực vật cũng có thể dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì.

Ăn chay đúng cách sẽ giúp phòng ngừa bệnh tật. Khi ăn chay cần ăn đủ 3 bữa chính và có thêm những bữa phụ để cung cấp đủ năng lượng. Các món ăn trong bữa chính phải đủ 4 nhóm chất: bột đường, đạm (đậu, sữa đậu nành, lạc, vừng, nấm, đậu đũa, đậu Hà lan, đậu xanh…), dầu thực vật và rau, hoa quả. Thực đơn ăn chay phải phong phú và thay đổi món thường xuyên, không nên chỉ ăn một vài món kéo dài từ ngày này qua ngày khác bởi nó sẽ dẫn đến tình trạng biếng ăn, khiến sức khỏe bị suy giảm nghiêm trọng. Để đảm bảo đủ chất, người ăn chay trường có thể uống thuốc bổ sung sắt, vitamin… theo chỉ định của bác sĩ. Do thể trạng của mỗi người là khác nhau nên cần có cách ăn chay khác nhau.

Việc ăn chay không nên rập khuôn mà phải phù hợp với yêu cầu mỗi người. Nếu là người lớn khỏe mạnh bình thường, nên ăn chay một vài lần trong tháng cho bộ máy tiêu hóa được “vệ sinh sạch sẽ” và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch,  béo phì. Những người mắc bệnh tim mạch, gan, thận nếu phải ăn chay để ngăn bệnh nặng thêm thì phải thay đổi thực đơn thường xuyên để bổ sung đủ chất.

Không thể phủ nhận được lợi ích của việc ăn chay đối với vóc dáng và sức khỏe của chị em phụ nữ nói riêng và mọi người nói chung. Thành phần thức ăn chay thường nhiều chất xơ, ít cholesterol, giàu vitamin nên rất tốt cho sức khỏe, giúp phòng ngừa và hỗ trợ rất nhiều trong các bệnh lý mãn tính liên quan đến ăn uống như béo phì, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch, táo bón, tai biến, loãng xương… Song, để việc ăn chay phát huy được hiệu quả như mong muốn, mỗi người nên chọn cho mình cách ăn chay phù hợp với nhu cầu cơ thể mình,  không nên ăn chay theo “mốt”, kẻo lợi đâu chẳng thấy, chỉ thấy hại…