- Phó Thủ tướng Thường trực: Đến 2020, sẽ xử lý xong 12 dự án nghìn tỷ thua lỗ
- VinFast sở hữu một trong những động cơ tốt nhất thế giới
Công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô còn chưa phát triển
Việt Nam sản xuất được chi tiết nào của xe ô tô?
Chia sẻ tại hội thảo “Phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô: Tác động của chính sách, các rào cản và giải pháp” diễn ra ngày 30-10, ông Lương Đức Toàn- Phó trưởng phòng Công nghiệp chế biến, chế tạo (Cục Công nghiệp - Bộ Công Thương) cho biết, công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam mới sản xuất được chủ yếu là sản phẩm phụ tùng, linh kiện ở mức độ đơn giản, với hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng thấp. Do đó, tỷ lệ nội địa hóa của sản phẩm ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước vẫn rất thấp, chưa đáp ứng được mục tiêu mong muốn về tỷ lệ nội địa hóa.
Hiện nay, tổng số các doanh nghiệp sản xuất liên quan đến ô tô là 358 doanh nghiệp, trong đó có 50 doanh nghiệp lắp ráp ô tô, 45 doanh nghiệp sản xuất khung gầm, thân xe và thùng xe, 214 doanh nghiệp sản xuất linh kiện phụ tùng ô tô.
“Con số này quá thấp so với số lượng 385 doanh nghiệp ở Malaysia và 2.500 doanh nghiệp Thái Lan về sản xuất linh kiện phụ tùng ô tô”- ông Lương Đức Toàn nói.
Công nghiệp ngành sản xuất, lắp ráp ô tô ở Việt Nam mới chỉ sản xuất được một số nhóm linh kiện, phụ tùng như: các chi tiết kết cấu thành khung gầm xe, thùng xe, vỏ cabin, cửa xe, săm lốp, bộ tản nhiệt, dây phanh, dây dẫn điện, trục dẫn, vành bánh xe, nhíp lò xo, ống xả, ruột két nước…
Bên cạnh đó, một số chi tiết tổng thành ô tô sản xuất như: ghế, kính bên cạnh và nhíp ô tô cho thương mại, cản trước và sau, một số chi tiết cao su… trong nước cũng đã sản xuất được.
Một số phụ tùng, linh kiện đã xuất khẩu sang thị trường Lào, Campuchia, Myanmar, Trung Mỹ. Tuy nhiên, những chi tiết kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi trình độ cao, các nhà sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài.
Cũng theo ông Lương Đức Toàn, phụ tùng linh kiện chủ yếu được sản xuất và nhập khẩu từ doanh nghiệp FDI, chiếm hơn 90%; Tỷ lệ đặt hàng phụ tùng, linh kiện từ doanh nghiệp nội địa cung cấp rất thấp.
Đại diện Cục Công nghiệp cho rằng: “Đầu tư cho sản xuất linh kiện, phụ tùng ô tô còn mang tính nhỏ lẻ, sản phẩm làm ra ít cả về chủng loại và số lượng. Sức cạnh tranh quốc tế của công nghiệp hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô còn hạn chế, nhất là sản phẩm của các doanh nghiệp nội địa”.
Quy mô thị trường đóng vai trò quyết định
Ông Shinjiro Kajikawa- Phó Giám đốc Toyota Việt Nam cho rằng, quy mô thị trường sẽ đóng vai trò quyết định việc phát triển công nghiệp phụ trợ và công nghiệp ô tô. Tuy vậy, Việt Nam chưa có điều kiện thuận lợi này, quy mô thị trường ô tô Việt Nam còn nhỏ. Năm 2017, nhu cầu thị trường là khoảng 300.000 xe/năm.
“So với các nước trong khu vực, quy mô thị trường Việt Nam mới bằng một phần nhỏ của họ. Sản xuất càng nhiều linh kiện càng thuận lợi để giảm chi phí. Đây là nguyên nhân dẫn đến chi phí sản xuất ở Việt Nam cao. Chi phí sản xuất xe tại Việt Nam cao hơn xe nhập khẩu 15-30%. Nếu tính cả chi phí vận chuyển, xe ô tô sản xuất tại Việt Nam vẫn đắt xe nhập ngoại 10-20%”- đại diện Toyota Việt Nam chia sẻ.
Phía doanh nghiệp cũng cho rằng, chất lượng và việc quản lý giao hàng của doanh nghiệp phụ trợ trong nước vẫn chưa tốt.
Theo PGS. TS Nguyễn Thường Lạng- Đại học Kinh tế Quốc dân, đối với ngành công nghiệp ô tô, Chính phủ đã hỗ trợ tối đa nhưng doanh nghiệp mới chỉ cố gắng vừa phải. Việt Nam có nhiều chính sách đãi công nghiệp ô tô, nhưng nếu doanh nghiệp Việt Nam không nhanh chân, doanh nghiệp FDI sẽ chiếm hết ưu thế.
Tuy vậy, vị chuyên gia này vẫn cho rằng, doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ô tô FDI như Toyota, Honda nên có trường đào tạo sản xuất linh phụ kiện cho Việt Nam, không nên “giỏi một mình”. Trong khi đó, Chính phủ nên kích hoạt cho doanh nghiệp nội phấn khởi, tham gia sâu vào công nghiệp hỗ trợ ngành ô tô.
