Sự chủ động của doanh nghiệp góp phần làm nên thành công
Chưa nhận được hỗ trợ thực chất
Theo PGS.TS Phạm Bích San- Phó Tổng thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, tuy có nhiều tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam nhưng nhiều hoạt động chưa đi vào thực chất. Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam còn quá nhỏ, quá giản đơn để bước ra thị trường thế giới. Các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải là nơi cung cấp thông tin cho doanh nghiệp về tình hình kinh tế, chính sách trong nước, các thị trường xuất khẩu và hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên thế giới để các doanh nghiệp Việt Nam có được những bài học kinh nghiệm và sự hợp tác trên bình diện toàn cầu”- ông Phạm Bích San nói.
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng- Trưởng nhóm tư vấn đánh giá tiềm năng xuất khẩu quốc gia cho rằng, có sự khập khiễng giữa nhu cầu về thông tin của doanh nghiệp, khả năng hỗ trợ của các cơ quan xúc tiến thương mại và các hiệp hội ngành hàng. Trong khi doanh nghiệp không được trang bị tốt kỹ năng để nghiên cứu, tìm kiếm thị trường, họ mong đợi những thông tin trực tiếp về cơ hội giao thương thực tế và có sự giới thiệu của một bên trung gian uy tín, thì đa số các hiệp hội và cơ quan xúc tiến thương mại đều chưa cung cấp chính thức dịch vụ này, hoặc đã có nhưng chất lượng dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu. Cụ thể, trong nhiều trường hợp thông tin cung cấp cho doanh nghiệp là thông tin thị trường cũ, cóp nhặt từ nhiều nguồn, không được kiểm chứng.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện chiếm hơn 80% tổng số doanh nghiệp cả nước, trong đó phần lớn có quy mô siêu nhỏ. Số doanh nghiệp khó khăn, giải thể, ngừng hoạt động đang gia tăng. Lợi nhuận trước thuế của khối doanh nghiệp này cũng giảm trong những năm gần đây. Năm 2010, khối doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm hơn 1/5 tổng lợi nhuận của cộng đồng doanh nghiệp, nhưng đến năm 2012, tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn 7,26%. Số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa có hoạt động xuất khẩu là khoảng 11.000 doanh nghiệp, quá khiêm tốn so với số lượng hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ và vừa đang hoạt động.
“Chìa khóa” nằm trong tay doanh nghiệp
Cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa là môi trường kinh doanh mở rộng do hội nhập kinh tế khu vực và toàn cầu ngày càng mạnh của Việt Nam với các Hiệp định khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), Cộng đồng kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định thương mại tự do (FTR), cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)... Ưu đãi thuế sẽ tác động trực tiếp đến khả năng cạnh tranh sản phẩm của Việt Nam khi xuất khẩu vào các thị trường này. Bên cạnh đó, Chính phủ, các tổ chức cũng đang có nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp về vốn, về thông tin thị trường… Tuy nhiên, dường như mới chỉ một bộ phận doanh nghiệp Việt Nam có khả năng tận dụng cơ hội kinh doanh này.
Theo PGS.TS Phạm Tất Thắng - nghiên cứu viên cao cấp của Bộ Công Thương, việc hội nhập nền kinh tế thế giới đòi hỏi sản phẩm phải phục vụ được nhu cầu của nhiều đối tượng trên phạm vi rộng lớn của cả khu vực và toàn cầu. Muốn vậy doanh nghiệp phải tiếp cận được công nghệ hiện đại để có được sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao, hệ thống phân phối chuẩn mực, thích hợp với từng khu vực thị trường… Để thực hiện được điều này cần có kiến thức bài bản, có thông tin kịp thời, có tư vấn chính xác, có tiền vốn cũng như nguồn nhân lực tương thích, song đây lại chính là những điểm yếu nổi cộm của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam lâu nay. Bởi vậy, muốn mở rộng sản xuất kinh doanh, sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, sự hỗ trợ giúp đỡ từ nhiều phía là vô cùng cần thiết. Nhưng suy cho cùng, “chìa khóa” nằm trong tay bản thân mỗi doanh nghiệp vì chỉ họ mới biết họ cần gì.
