- Kiến nghị tháo gỡ hàng loạt vướng mắc về thuế giá trị gia tăng cho doanh nghiệp thủy sản
- Ngân hàng phản ánh hàng loạt vướng mắc khi thực hiện Luật Thuế giá trị gia tăng
 |
Luật Thuế giá trị gia tăng còn nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ |
Ông Đỗ Hà Nam- Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, gạo là mặt hàng nông sản chiến lược của Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và thúc đẩy xuất khẩu.
Hiện nay, có khoảng 7 triệu hộ nông dân tham gia sản xuất lúa gạo. Năm 2024, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 9,034 triệu tấn và kim ngạch gần 5,67 tỷ USD, đã xác lập kỷ lục mới cao nhất trong lịch sử ngành lúa gạo Việt Nam kể từ năm tham gia xuất khẩu 1989.
Sáu tháng đầu năm 2024, Việt Nam cũng xuất khẩu 4,72 triệu tấn gạo. Tuy nhiên, theo quy định tại điểm d, khoản 2, Điều 9 về hàng hóa, dịch vụ chịu mức thuế suất 5%, cụ thể: “Sản phẩm cây trồng, rừng trồng (trừ gỗ, măng), chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, đánh bắt chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường, trừ sản phẩm quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật Thuế Giá trị gia tăng 2024”. Theo đó, mặt hàng gạo được xếp hàng nhóm hàng hóa chịu thuế suất 5%.
Từ diện không phải chịu thuế sang phải chịu thuế theo quy định mới, đại diện VFA bày tỏ lo ngại với quy định này. “Thay đổi này khiến các doanh nghiệp bị tồn đọng lượng vốn lớn tương ứng với phần thuế giá trị gia tăng chờ hoàn, trong khi nguồn vốn lưu động bị hạn chế, làm giảm hiệu quả sản xuất - kinh doanh và khả năng thu mua lúa của nông dân.
Bên cạnh đó, thủ tục hoàn thuế kéo dài không chỉ gây gián đoạn trong việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu, mà còn có thể làm biến động giá lúa gạo trong nước, tác động trực tiếp đến đời sống người nông dân”- ông Đỗ Hà Nam nói.
Theo ông Đỗ Hoài Nam- Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cùng là sản phẩm thủy sản nuôi trồng hoặc đánh bắt chưa qua chế biến sâu, nhưng doanh nghiệp lại đang phải áp dụng hai mức thuế suất khác nhau – một mặt thuộc diện không chịu thuế (khoản 1, Điều 5), mặt khác lại bị áp thuế suất 5% (điểm d, khoản 2, Điều 9).
Điều này khiến doanh nghiệp xuất khẩu phải tạm nộp thuế và chờ hoàn thuế sau, trong khi quy trình hoàn thuế phức tạp và điều kiện nghiêm ngặt đang tạo ra áp lực lớn cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan thuế.
Trong khi đó, đại diện Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) cũng phản ánh rằng, việc chưa có hướng dẫn cụ thể về định nghĩa “gỗ sơ chế thông thường” (ví dụ: xẻ phôi, bóc vỏ, băm dăm) đang khiến doanh nghiệp lúng túng trong kê khai thuế, dẫn đến chậm trễ trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào. Tình trạng này khiến hàng nghìn tỷ đồng bị ứ đọng, làm giảm nguồn vốn lưu động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ sản xuất, giao hàng và xuất khẩu.
Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam cũng phản ánh tình trạng một số địa phương vẫn áp thuế suất 5% đối với nguyên liệu dùng để sản xuất thức ăn chăn nuôi, dù Luật Thuế Giá trị gia tăng đã quy định rõ đây là đối tượng không chịu thuế.
“Việc áp sai thuế suất khiến chi phí sản xuất tăng, đẩy giá thành sản phẩm nội địa cao hơn so với hàng nhập khẩu, ảnh hưởng trực tiếp đến người chăn nuôi – nhóm chịu thiệt hại lớn nhất khi chi phí thức ăn chiếm tới 70% giá thành sản phẩm chăn nuôi”- đại diện Hiệp hội cho hay.
Với nội dung hoàn thuế, các doanh nghiệp cho biết cũng còn nhiều vướng mắc, cần phải tháo gỡ kịp thời để không ảnh hưởng đến tính thanh khoản và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Trước nhiều phản ánh của doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn – Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI nhấn mạnh: “Luật Thuế Giá trị gia tăng 2024 mới ra đời với nhiều kỳ vọng cải cách, nhưng những vướng mắc hiện nay nếu không được tháo gỡ, hướng dẫn sớm theo hướng phù hợp với thực tiễn sản xuất, kinh doanh thì sẽ trở thành rào cản đáng kể.
Những khó khăn mà doanh nghiệp phản ánh không chỉ là vấn đề kỹ thuật pháp lý mà còn là vấn đề về dòng tiền, năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam”.
Các chuyên gia và hiệp hội ngành hàng kiến nghị Chính phủ và Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh chính sách thuế Giá trị gia tăng, đưa các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chưa qua chế biến (bao gồm nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi) trở lại diện không phải kê khai, tính thuế, tương tự như quy định tại Nghị định số 209/2013/NĐ-CP trước đây.
Đồng thời, đơn giản hóa, rút ngắn thủ tục hoàn thuế, đồng thời ban hành hướng dẫn chi tiết, thống nhất để đảm bảo thực hiện đồng bộ tại các địa phương, tránh tình trạng “mỗi nơi một kiểu”.
