- Hà Nội có nhiều sáng kiến khi thi hành Luật Đất đai
- Năng lực cạnh tranh thấp vì điều kiện kinh doanh chằng chịt
Môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam ngày càng được cải thiện
Ông Vũ Tiến Lộc- Chủ tịch Phòng thương mại Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, tháng 4-2015, VCCI đã công bố khảo sát doanh nghiệp. Theo đó, 46% doanh nghiệp tư nhân trong nước và 50% doanh nghiệp FDI dự kiến sẽ mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh trong thời gian tới. Đây là mức cao nhất kể từ năm 2012 đến nay.
Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của khu vực tư nhân trong nước còn chưa được cải thiện đáng kể. Trong số các doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động thì doanh nghiệp lớn chiếm chưa tới 2%; doanh nghiệp vừa chiếm 2%, còn lại 96% doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Quy mô nhỏ, tính chất phi chính thức lớn, quản trị yếu kém, công nghệ lạc hậu, khó tiếp cận vốn vay, tiếp cận thị trường, sức cạnh tranh không cao... Việt Nam đang thiếu trầm trọng các doanh nghiệp quy mô vừa để sẵn sàng hội nhập quốc tế. "Không nhiều doanh nghiệp biết về các hiệp định thương mại tự do (FTA), càng ít hơn nữa các doanh nghiệp có sự chuẩn bị cho các FTA này"- ông Vũ Tiến Lộc nói.
Cùng quan điểm này, ông Trần Anh Vương- Phó Chủ tịch thường trực Hội doanh nghiệp trẻ Hà Nội cho hay, chỉ còn 6 tháng nữa sẽ kết thúc năm hội nhập, nhưng phần lớn các doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn hầu như chưa chuẩn bị hành trang cho cuộc hội nhập nhập này. Đa số doanh nghiệp vẫn thụ động điều chỉnh mình nhiều hơn là chủ động hội nhập, lo lắng cho những công cụ bảo vệ thị trường nội địa trước hàng nhập khẩu. Đồng thời, với việc vấp phải rào cản phòng vệ từ ngay những thị trường rất gần gũi trong khối sẽ khiến cho việc thị trường mặc dù được mở ra nhưng khó tiếp cận, sẽ phản tác dụng và thậm chí còn bị thu hẹp lại khi phải chia sẻ tuyệt đối thị trường trong nước.
"Các doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước đang cảm nhận những thách thức lớn hơn bao giờ hết khi năm 2015 được xác định là năm hội nhập với rất nhiều các hiệp định song phương và đa phương được ký kết như: AEC, TPP, FTA Việt Nam- EU...".
Đánh giá cao kết quả hội nhập quốc tế của Việt Nam, bà Sherry Boger- Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) cho biết, năm 2014, tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng 20%, đạt 36,3 tỷ USD. Đến năm 2020, con số này có thể tăng lên 72 tỷ USD nếu xu thế này tiếp tục được duy trì và có thể cao hơn nếu TPP được ký kết.
Tuy nhiên, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu để tham gia chuỗi cung ứng cho các nhà máy FDI. Chỉ 36% số doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào mạng lưới sản xuất theo định hướng xuất khẩu. Trong khi đó, tỷ lệ này ở Malaysia và Thái Lan là 60%. Chỉ có 21% doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự đóng góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt nam vào kim ngạch xuất khẩu thấp hơn nhiều so với các nước khác.
Bà Sherry cho rằng, để hội nhập tốt hơn, Việt Nam cần lựa chọn phát triển 5 lĩnh vực công nghiệp để phát triển trong các cụm công nghiệp và sản phẩm trong chuỗi giá trị: điện tử, dệt may, chế biến thực phẩm, máy móc nông nghiệp và du lịch. Trong quá trình này, cần chú ý hợp tác với khu vực tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp FDI.
Theo tính toán của các chuyên gia, nếu TPP được ký kết, xuất khẩu của Việt Nam sẽ tăng 38,4%, lên mức 307 tỷ USD. Ngoài ra, tăng trưởng GDP với TPP sẽ rất cao, năm 2025 có thể lên tới 10,5%/năm.
Việt Nam đang tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước lớn mạnh, đủ khả năng hội nhập, đồng thời thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp vẫn băn khoăn về thủ tục đầu tư, kinh doanh, đặc biệt là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng với hệ thống năng lượng chưa bền vững, hệ thống đường giao thông, cảng biển chưa đáp ứng được nhu cầu cũng khiến nhà đầu tư lo ngại.
