- Dấu ấn đậm nét của Việt Nam trong quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản
- ASEAN - Nhật Bản thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện
Chia sẻ và hợp tác thực chất để vượt qua thách thức
Quan chức Quốc phòng cấp cao của các thành viên ASEAN và Nhật Bản đã cùng tham dự Hội nghị Thứ trưởng Quốc phòng ASEAN - Nhật Bản lần thứ 13 diễn ra tại Thủ đô Tokyo dưới sự chủ trì của ông Serizawa Kiyoshi, Thứ trưởng Phụ trách Đối ngoại của Bộ Quốc phòng Nhật Bản nhằm trao đổi về tình hình quốc phòng - an ninh thế giới, khu vực và biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác quốc phòng ASEAN - Nhật Bản. Đoàn đại biểu Bộ Quốc phòng Việt Nam do Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, dẫn đầu tham dự hội nghị.
 |
Các Thứ trưởng Quốc phòng ASEAN - Nhật Bản nhất trí thúc đẩy hợp tác vì hòa bình và an ninh khu vực |
Tại hội nghị, Trưởng đoàn Nhật Bản trình bày sáng kiến cấp Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN - Nhật Bản về Tăng cường hợp tác Quốc phòng (JASMINE), được xây dựng trên cơ sở đề xuất của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản tại cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN - Nhật Bản vào tháng 11-2023. Thay mặt Bộ Quốc phòng, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề “Đoàn kết, hợp tác vì hòa bình và an ninh khu vực”, trong đó khẳng định đây là hội nghị rất cần thiết, có ý nghĩa và tầm quan trọng đối với ASEAN - Nhật Bản để cùng nhau đánh giá tình hình và đề xuất những hướng đi mới trong hợp tác quốc phòng; cùng nhau tăng cường đoàn kết, chia sẻ và hợp tác thực chất để vượt qua thách thức, tìm kiếm thêm những cơ hội, đóng góp có trách nhiệm cho an ninh, hòa bình và phồn thịnh của khu vực.
Hội nghị thường niên Thứ trưởng Quốc phòng ASEAN - Nhật Bản năm nay diễn ra trong bối cảnh quan hệ hợp tác giữa hai bên có những phát triển hiệu quả, tích cực. Đặc biệt, hai bên vừa có những hoạt động quan trọng kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ đối tác (1973 - 2023).
Trong hơn nửa thế kỷ qua, hợp tác giữa ASEAN và Nhật Bản ngày càng phát triển, nhất là sau khi Việt Nam, Lào và Campuchia gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á. Thời gian qua, ASEAN và Nhật Bản đã cùng đề cao vai trò và giá trị của mối quan hệ hai bên; thống nhất tăng cường phối hợp trong xây dựng một cấu trúc khu vực mở dựa trên luật lệ để đóng góp vào việc duy trì, thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung ở khu vực.
ASEAN và Nhật Bản đạt nhất trí cao thúc đẩy hợp tác nhiều mặt, trong đó có có các biện pháp hợp tác “đồng kiến tạo” kinh tế và xã hội tương lai, đẩy mạnh hợp tác thương mại và đầu tư đi đôi với củng cố các chuỗi cung ứng, tạo thuận lợi hơn cho hàng hóa xuất khẩu vào thị trường của nhau, thúc đẩy hơn nữa các lĩnh vực hợp tác mới nổi, nhiều tiềm năng như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn... Phía Nhật Bản cũng cam kết hỗ trợ các doanh nghiệp ở khu vực tham gia sâu rộng hơn vào chuỗi cung ứng của doanh nghiệp Nhật Bản nói riêng và chuỗi cung ứng toàn cầu nói chung.
Hai bên cũng dành ưu tiên cao cho hợp tác văn hóa - xã hội và giao lưu nhân dân; tăng cường trao đổi giáo dục, hợp tác phát triển nguồn nhân lực, du lịch, môi trường, quản lý thiên tai, biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng, quản lý và sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên...
Về các vấn đề quốc tế và khu vực, hai bên thống nhất làm sâu sắc hợp tác chính trị - an ninh, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường phối hợp trên các vấn đề quốc tế nhằm chung tay ứng phó với các thách thức khu vực và toàn cầu. Trong đó, hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của tôn trọng luật pháp quốc tế, nhấn mạnh giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Phía Nhật Bản khẳng định ủng hộ nỗ lực của ASEAN triển khai đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn tất Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Cùng bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông
Hiện dù xu thế hòa bình và hợp tác là chủ đạo trong khu vực, nhưng cũng đang đối mặt với một loạt các thách thức an ninh, cả truyền thống và phi truyền thống, trong đó đáng chú ý là an ninh hàng hải, khủng bố, an ninh mạng, biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh... Những thách thức này mang tính xuyên quốc gia và không một quốc gia nào trong khu vực có thể tự mình giải quyết hiệu quả, đặt ra nhu cầu tất yếu thúc đẩy hợp tác thực chất giữa các nước ASEAN và Nhật Bản.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến cho rằng, chặng đường hợp tác suốt 50 năm qua khẳng định ASEAN và Nhật Bản đã trở thành những đối tác không thể thiếu của nhau, hỗ trợ tích cực và mang lại nhiều lợi ích to lớn cho cả hai bên, nhất là trong lĩnh vực hợp tác quốc phòng, góp phần củng cố, gia tăng lòng tin chiến lược. Nền tảng đa phương và song phương đã và đang mở ra rất nhiều cơ hội để nâng quan hệ quốc phòng giữa ASEAN - Nhật Bản lên một tầm cao mới; tạo thêm dư địa tương xứng với quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Lãnh đạo Bộ Quốc phòng nước ta đánh giá cao sáng kiến của Nhật Bản được đưa ra tại cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN - Nhật Bản vào tháng 11-2023; ủng hộ việc triển khai “Tầm nhìn Vientiane 2.0” về tăng cường quan hệ hợp tác quốc phòng với ASEAN cũng như các sáng kiến khác vì mục đích hòa bình và an ninh của khu vực.
Tại hội nghị, Trưởng đoàn Việt Nam cũng đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy hợp tác quốc phòng ASEAN - Nhật Bản trong thời gian tới, tương xứng với quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, bao gồm: tiếp tục tăng cường tiếp xúc, đối thoại qua các kênh để trao đổi quan điểm về các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm và xây dựng lòng tin chiến lược; triển khai thống nhất, đồng bộ, hiệu quả các trụ cột hợp tác mà hai bên đã thống nhất tháng 11-2023 và trên cơ sở “Tầm nhìn Vientiane 2.0”.
Về an ninh biển, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nước ta mong muốn ASEAN và Nhật Bản tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong các cơ chế khu vực và quốc tế nhằm bảo đảm hòa bình, ổn định khu vực, nhất là bảo đảm an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Nhật Bản tăng cường ủng hộ các cơ chế và sáng kiến của ASEAN, thúc đẩy hợp tác đối thoại, xây dựng lòng tin, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS năm 1982; đồng thời đề nghị hai bên tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực mà Nhật Bản có thế mạnh và ASEAN có nhu cầu cũng như đối phó các thách thức an ninh phi truyền thống.
Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến khẳng định, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế và ASEAN, Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục tích cực tham gia có hiệu quả vào khuôn khổ hợp tác quốc phòng, quân sự giữa ASEAN và các đối tác, trong đó có Nhật Bản, với mục tiêu và mong muốn đóng góp nhiều hơn cho hòa bình, thịnh vượng, hợp tác phát triển chung của khu vực và thế giới.
