Mô hình sân khấu rối nước thu nhỏ của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm
“Bảo tàng” thu nhỏ
Vài năm gần đây, ngôi nhà của nghệ sĩ Phan Thanh Liêm trở thành địa chỉ của những người yêu rối nước và muốn tìm hiểu về nghệ thuật này. Thay vì ô tô đưa du khách tới thẳng nhà hát múa rối, khi đến với không gian múa rối thu nhỏ của nghệ sỹ Phan Thanh Liêm, khách phải đi bộ từ đường chính vào con ngõ nhỏ dài hun hút với những dây điện chằng chịt trên đầu. “Ngôi nhà rối” của nghệ sỹ Thanh Liêm ấn tượng từ ngay cửa vào với cơ man nào là rối.
Từ chú Tễu bụng phệ với nét cười vô ưu cho đến những nàng tiên xiêm y rực rỡ sắc màu, từ chàng mục đồng thổi sáo đến những con rồng gỗ mềm mại uốn lượn. Từ nhà trên xuống nhà dưới đâu đâu cũng là các đạo cụ biểu diễn khiến du khách như gặp phải một bảo tàng rối thu nhỏ. Ở đây, du khách sẽ được trò chuyện cùng những người đã tạo nên hình rối, chuyện rối xưa, rối nay, rối từ thủy đình của làng quê vùng đồng bằng Bắc bộ, rối lên sân khấu và chu du khắp thế giới.
Chính những câu chuyện kể, những hình ảnh thật đến mức có thể chạm tay vào từng con rối đã khiến du khách thích thú, lại thêm ông chủ Bảo tàng rối Phan Thanh Liêm nhiệt tình hướng dẫn. Hẳn là điều này rất khó tìm thấy ở các nhà hát múa rối công lập. Không khí thân tình khi đến xem biểu diễn múa rối nước là điểm nhấn quan trọng và cần thiết trong mô hình làm du lịch tại nhà (homestay) của nghệ sỹ Thanh Liêm. Không chỉ được xem 16 tích trò rối nước truyền thống, khán giả còn được học cách điều khiển các con rối và bày tỏ quan điểm bảo tồn, tiếp bước và giữ gìn nghệ thuật múa rối nước.
Liên tục đỏ đèn
Nghệ sỹ Phan Thanh Liêm giới thiệu về nghệ thuật múa rối nước truyền thống...
Từ 3 năm nay, sân khấu múa rối thu nhỏ của nghệ sỹ Thanh Liêm liên tục đỏ đèn. Những ngày cao điểm, anh diễn từ 3-4 suất. Lượng du khách đến với địa chỉ nghệ thuật của anh phần lớn là người nước ngoài. Có lúc, chỉ có một khán giả, Thanh Liêm vẫn diễn và những vị khách đó thường là những người say mê văn hóa Việt. Mô hình làm du lịch tại nhà của Thanh Liêm đến nay đã phát huy hiệu quả. Không gian múa rối thu nhỏ của anh đã có trong danh bạ của vài chục công ty du lịch. Không dừng lại ở việc tổ chức biểu diễn, anh đang hướng dẫn những người trẻ có nhu cầu tìm hiểu về nghệ thuật múa rối truyền thống Việt Nam.
... và hướng dẫn du khách điều khiển con rối
Gần đây nhất, nghệ sỹ Thanh Liêm đã chuyển giao thành công các kỹ năng biểu diễn cho một sân khấu biểu diễn múa rối tại TP.HCM. Anh cho biết, vấn đề tài chính không quan trọng, nhưng làm vì vui, vì nghệ thuật truyền thống đang được các bạn trẻ quan tâm. Bên cạnh việc biểu diễn các tích trò cổ, nghệ sỹ Thanh Liêm còn tích cực nghiên cứu các tích trò mới, gắn với cuộc sống hiện đại để làm giàu vốn cổ cha ông. Anh và vợ vừa dàn dựng thành công vở rối nước gắn với đề tài văn hóa giao thông và tích trò rối đi mô tô bay với ngôn ngữ rối sinh động và dễ hiểu…
Nghệ sỹ Thanh Liêm chia sẻ: “Mở không gian biểu diễn múa rối tại nhà tốn rất nhiều công sức và cả sự hy sinh. Gia đình tôi đã nhường toàn bộ không gian sống cho sân khấu múa rối thu nhỏ. Nhưng nhìn các vị khách đến với nghệ thuật rối nước trong tâm trạng hồ hởi và vui vẻ, tôi thấy mình đã đúng khi chọn hướng đi làm du lịch tại nhà để bảo tồn và phát huy loại hình nghệ thuật này. Trong tương lai, tôi sẽ không cần đến việc thuê mặt bằng ở chỗ khác mà vẫn sẽ là ngôi nhà ở sâu trong ngõ của mình để tiếp tục nghiệp diễn”.
