Tại Luật Quản lý thuế sửa đổi, Bộ Tài chính đã đề xuất sửa đổi khoản 5 Điều 9 về xây dựng lực lượng quản lý thuế và đã được Chính phủ trình Quốc hội như sau: “Cơ quan quản lý thuế khi tổ chức thực hiện thu ngân sách nhà nước vượt dự toán Quốc hội quyết định hàng năm thì được bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động không quá 01 lần quỹ tiền lương của công chức, người lao động. Chính phủ quy định việc phân bổ và sử dụng kinh phí để bổ sung thu nhập đảm bảo đúng mục đích, hiệu quả”.
 |
Tiền lương của cán bộ thuế, hải quan bình quân chỉ khoảng 10 triệu đồng/tháng |
Thuyết minh cho đề xuất này, Bộ Tài chính cho biết, trước đây, ngành Thuế và Hải quan được áp dụng cơ chế tài chính đặc thù theo Nghị quyết số 1094/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (được trích 1,8% trên dự toán thu ngân sách nhà nước đối với ngành Thuế và 2,1% đối với Hải quan).
Từ ngày 1/7/2023 đến nay, mức lương cơ sở đối với các đơn vị không có cơ chế tài chính đặc thù được điều chỉnh hai lần theo các Nghị quyết của Quốc hội. Lần 1 lên mức 1,8 triệu đồng/người/tháng (từ 1/7/2023 đến 30/6/2024) và lần 2 lên mức 2,34 triệu đồng/người/tháng (từ 1/7/2024 đến nay).
Tuy nhiên, đối với ngành Thuế, Hải quan không được điều chỉnh tiền lương theo mức tăng lương cơ sở mà giữ nguyên như trước ngày 1/7/2023 (bình quân khoảng 10 triệu đồng/người/tháng).
Với việc sắp xếp, tinh gọn lại bộ máy cơ quan Thuế, cơ quan Hải quan ở địa phương, cùng với việc luân chuyển công tác theo quy định thì các công chức phải công tác xa nhà, phát sinh các chi phí đi lại, sinh hoạt, thuê nhà… tại nơi công tác.
Đây là áp lực lớn đối với công chức (nhất là vừa qua 2 ngành đã giảm trên 8.000 biên chế), đồng thời đây là là lực lượng nòng cốt trong quản lý thu ngân sách nhà nước, góp phần quyết định bảo đảm nguồn lực tài chính quốc gia. Do đó, Bộ Tài chính cho rằng rất cần chế độ đãi ngộ cho công chức quản lý thuế để công chức yên tâm công tác, phòng chống tham nhũng, hạn chế tiêu cực.
Ngoài ra, hiện nay đã có cơ chế chi thu nhập tăng thêm đối với một số địa phương, cơ quan Trung ương như: Cơ chế chi thu nhập tăng thêm đối với công chức TP.HCM theo Nghị quyết số 98/2023/QH15; TP Hà Nội theo Luật Thủ đô số 39/2024/QH15; TP Hải phòng theo Nghị quyết số 226/2025/QH15 (chi thu nhập tăng thêm không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động);
Hay cơ chế chi khen thưởng, động viên cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan thanh tra không vượt quá 1,0 lần tiền lương ngạch, bậc, chức vụ tại Luật Thanh tra và Nghị quyết số 37/2023/UBTVQH15…
Do đó, căn cứ cơ sở chính trị tại Kết luận 83-KL/TW, cơ sở pháp lý tại Nghị quyết số 142/2024/QH15 ngày 29/6/2024 của Quốc hội, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung cơ sở pháp lý về bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động tại Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cho cơ quan quản lý thuế (Thuế, Hải quan).
Bộ Tài chính cho biết, nội dung đề xuất tại Luật Quản lý thuế (sửa đổi) khác với cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù trước đây, đó là chỉ khi cơ quan quản lý thuế thực thu vượt dự toán thu ngân sách nhà nước được Quốc hội quyết định thì mới được bố trí kinh phí để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động. Do đó, đây không phải là cơ chế tài chính và thu nhập đương nhiên được hưởng hằng năm mà thực hiện theo từng năm, chỉ có khi vượt thu ngân sách nhà nước và phải trình Quốc hội phê duyệt bố trí dự toán theo quy định.
Bộ Tài chính cũng cho biết, nội dung đề xuất tại dự thảo Luật đã được tổng hợp từ ý kiến đồng thuận của các bộ, cơ quan, địa phương (Bộ Công an; UBND tỉnh, thành phố: Bắc Ninh, Cần Thơ, Khánh Hòa, TP.HCM, Hà Nội, Quảng Ninh; Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội, Khánh Hòa).
