- Chuyên gia an ninh mạng: Những lời hứa "quá hời" có thể là dấu hiệu lừa đảo trực tuyến
- Ngân hàng chỉ cách nhanh chóng khóa tài khoản khi nghi ngờ bị lừa đảo, lộ lọt thông tin
- Chống tội phạm công nghệ cao, ngân hàng quyết liệt lập “hàng rào số”
Theo số liệu thống kê, đến nay, hơn 87% người trưởng thành ở Việt Nam đã có tài khoản thanh toán tại ngân hàng. Thời gian qua, hạ tầng công nghệ ngân hàng thường xuyên được đầu tư nâng cấp, phát triển; thanh toán không dùng tiền mặt tăng trưởng mạnh mẽ. Đặc biệt về số lượng giao dịch thanh toán qua di động (Mobile) và QR code bình quân qua các năm từ 2017 - 2023 đều tăng trên 100% mỗi năm.
Tuy nhiên, cùng với đó, tài khoản ngân hàng cũng trở thành phương tiện để các đối tượng lừa đảo trực tuyến lợi dụng. Trước thực trạng đó, ngành ngân hàng đã không ngừng hoàn thiện cơ chế, chính sách và chỉ đạo thực hiện; triển khai các giải pháp công nghệ và cơ chế phối hợp; tuyên truyền, cảnh báo phòng, chống tội phạm lừa đảo.
 |
Quy định về xác thực sinh trắc học trong giao dịch ngân hàng được kỳ vọng đẩy lùi tội phạm lừa đảo trực tuyến |
Ngày 18/12/2023, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng (Quyết định 2345), có hiệu lực từ 1/7/2024. Trong đó, việc xác thực sinh trắc học theo yêu cầu của quyết định này giải quyết 2 vấn đề quan trọng, đó là chấm dứt tình trạng mở tài khoản bằng giấy tờ giả; và xóa bỏ việc mở tài khoản bằng giấy tờ thật nhưng không phải chính chủ người đó mở.
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho hay, sau khi áp dụng Quyết định 2345, đến nay đã có 38 triệu tài khoản ngân hàng và 1 triệu ví điện tử đã được đối chiếu sinh trắc học. Theo quy định của quyết định này, tài khoản ngân hàng buộc phải xác thực sinh trắc học khi thực hiện chuyển khoản với giá trị trên 10 triệu đồng một lần hoặc trên 20 triệu đồng một ngày.
Sau 1 tháng áp dụng, đại diện NHNN cho biết, số lượng giao dịch lừa đảo qua tài khoản ngân hàng cũng giảm rõ rệt với lượng giao dịch lừa đảo trong tháng 8/2024 đã giảm 50% so với con số trung bình 7 tháng đầu năm 2024. Số lượng tài khoản liên quan đến lừa đảo gian lận được phát hiện chỉ còn 682 tài khoản, giảm 72% so với số lượng trung bình của 7 tháng đầu năm 2024. Điều này minh chứng hiệu quả rõ rệt của việc làm sạch dữ liệu tài khoản ngân hàng.
Cùng với đó, Thông tư 18/2024/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ ngân hàng, trong đó, quy định khách hàng mở thẻ ngân hàng phải xác thực sinh trắc học của chủ thẻ đối với khách hàng cá nhân, thông tin sinh trắc học của đại diện hợp pháp đối với khách hàng tổ chức, có hiệu lực từ 1/10.
Các quy định tương tự cũng được áp dụng với khách hàng đăng ký mở ví điện tử bằng phương tiện điện tử. Quy định này nhằm xác định chính chủ mở tài khoản, qua đó, sẽ có thêm một “màng lọc” tài khoản rác, tài khoản không chính chủ nữa.
Ngoài ra, cũng theo Thông tư 18, từ ngày 1/1/2025, chủ tài khoản phải xác thực sinh trắc học với ngân hàng mới được giao dịch. Còn từ ngày 1/7/2025, tài khoản sẽ bị ngừng giao dịch khi căn cước công dân hết hạn.
Ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc NHNN cho biết, NHNN cũng liên tục yêu cầu các tổ chức tín dụng tập trung làm sạch và số hóa những dữ liệu mà ngành đang có, đẩy mạnh tiếp tục dùng công nghệ để tạo ra dữ liệu sạch trong quá trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng.
Cuối cùng, trong quá trình khách hàng thực hiện giao dịch, các ngân hàng phải ứng dụng dữ liệu đã có để xác thực tài khoản và mọi giao dịch của khách hàng là chính chủ hoặc chính người được ủy nhiệm. Không thể để tình trạng đối tượng xấu lợi dụng tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp.
"Lấy đích ngày 1/1/2025, chúng ta hoàn toàn đảm bảo dữ liệu tài khoản của ngân hàng phải là dữ liệu sống. Dữ liệu này đối chiếu đầy đủ với căn cước công dân gắn chip. Điều này giúp chúng ta loại trừ, giảm thiểu việc cho thuê, cho mượn tài khoản ngân hàng góp phần ngăn chặn hành vi lừa đảo" – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng nói.
