Cựu Chủ tịch xã Xuân Đỉnh và đồng phạm gây thất thoát hơn 26 tỷ đồng

ANTD.VN - Ngày 3-7, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với 8 bị cáo nguyên là lãnh đạo, cán bộ xã Xuân Đỉnh, huyện Từ Liêm (nay là quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) do vi phạm về đất đai. Phiên tòa hiện đang trong phần tranh luận. 

Cụ thể, 3 bị cáo bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” gồm: Nguyễn Hữu Khiêm (SN 1967) – cựu Chủ tịch UBND xã Xuân Đỉnh; Nguyễn Thị Xuân Hương (SN 1979) - cựu cán bộ địa chính xã và Nguyễn Thị Gấm (SN 1962) - cựu chủ nhiệm Hợp tác xã Xuân Đỉnh. 

Các bị cáo bị truy tố tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Nguyễn Minh Công (SN 1959) – cựu cán bộ Phòng TN&MT huyện Từ Liêm; Lục Văn Cường (SN 1963) – cựu Phó trưởng phòng giải phóng mặt bằng – Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố.

Tiếp đến là Nguyễn Tuấn Anh (SN 1978) - cựu cán bộ Phòng giải phóng mặt bằng (Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố); Hoàng Minh Đức (SN 1980) - cựu cán bộ ban bồi thường giải phóng mặt bằng huyện Từ Liêm và Vũ Qúy Dương (SN 1967) - cựu Phó trưởng phòng TN&MT huyện Từ Liêm. 

Cựu Chủ tịch xã Xuân Đỉnh Nguyễn Hữu Khiêm (ngoài cùng, bên phải) và các bị cáo liên quan.

Theo cáo trạng truy tố, Dự án Tây Hồ Tây được cấp phép cho Công ty TNHH Phát triển THT (doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài) đầu tư phát triển khu đô thị trên diện tích 207,66 ha, trong đó có xã Xuân Đỉnh. Dự án đã được UBND TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/2000.

Sau khi được cấp giấy phép, Công ty THT ký hợp đồng với Trung tâm phát triển quỹ đất Hà Nội để bồi thường, giải phóng mặt bằng. Năm 2007, UBND TP Hà Nội có quyết định thu hồi 1.173.030 m2 đất tại xã Cổ Nhuế và Xuân Đỉnh (nay là phường Xuân Tảo và phường Cổ Nhuế 1, quận Bắc Từ Liêm).

Khi đó, UBND huyện Từ Liêm ra quyết định thu hồi đất của từng hộ gia đình để bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng theo quy định. Tổng kinh phí giải phóng mặt bằng theo dự toán là 337,1 tỷ đồng. Nguồn tiền này do Công ty THT ứng trước và sau này được đối trừ vào tiền thuê đất. 

Quá trình giải phóng mặt bằng, Thanh tra TP Hà Nội phát hiện tổ công tác xã Xuân Đỉnh và UBND xã Xuân Đỉnh không thực hiện đúng quy trình dẫn đến sai phạm về kê khai hiện trạng, xác nhận, thẩm định nguồn gốc đất gây thất thoát cho Nhà nước số tiền 26,9 tỷ đồng. Năm 2015, Thanh tra đã chuyển hồ sơ cho cơ quan công an xử lý.

Kết quả điều tra cho thấy, từ tháng 6 đến tháng 11-2010, có 29 hộ dân có diện tích đất thừa (theo tiêu chuẩn mỗi khẩu được 525m2). Tổ công tác giải thích số diện tích đất thừa nếu kê khai sẽ không được bồi thường và phải trả lại hoặc điều chuyển cho hộ thiếu đất. Các hộ này đã tự điều chuyển cho 29 hộ thiếu đất, tổng diện tích là 5.344m2 và có đơn xin điều chuyển đất đất nông nghiệp để được nhận tiền đền bù. 

Thời kỳ đó, Nguyễn Hữu Khiêm là Chủ tịch UBND xã Xuân Đỉnh và Nguyễn Thị Xuân Hương – cán bộ địa chính xã, Nguyễn Thị Gấm – chủ nhiệm Hợp tác xã Xuân Đỉnh biết việc làm của các hộ dân là trái luật nhưng vẫn ký, đóng dấu xác nhận.

Tin tưởng vào giấy xác nhận nguồn gốc đất, các thành viên trong tổ công tác ký vào biên bản điều tra xác minh để hoàn thiện hồ sơ. Trên thực tế, không có việc xác minh hiện trạng đất, không đối chiếu hồ sơ quản lý đất đai.

Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Liêm đã thẩm định nhưng cũng không đến thực địa để điều tra. Sau đó, Chủ tịch UBND huyện Từ Liêm ký quyết định phê duyệt phương án bồi thường cho 29 hộ gia đình nhận số tiền 20,9 tỷ đồng.

Căn cứ vào quyết định trên, Trung tâm phát triển quỹ đất đã chi trả tiền mặt cho các hộ dân số tiền trên. Sau khi cơ quan điều tra xác minh, năm 2013, UBND huyện Từ Liêm mới ra các quyết định thu hồi và hủy bỏ quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường với 4 hộ dân số tiền là 576 triệu đồng. Đến nay còn 20,4 tỷ đồng chưa thu hồi được. 

Quá trình điều tra, các bị can khai lý do không thực địa vì năm 2008, trên địa bàn xã Xuân Đỉnh có trận lũ lớn làm mất hết bờ vùng, bờ thừa nên khó xác định. Ông Khiêm chỉ đạo căn cứ vào bản kê khai và hồ sơ quản lý đất để xác nhận. 

Ngoài ra, cáo trạng còn thể hiện, từ tháng 6 đến11-2010, có 11 hộ gia đình kê khai 4.929m2 đất mương, đường giao thông là đất nông nghiệp để nhận bồi thường 5,9 tỷ đồng. 

Cơ quan điều tra xác định, 29 hộ nhận đất và 11 hộ gia đình kê đất nhận tiền đền bù sai quy định nhưng chưa đến mức xử lý bằng hình sự. Do thời hiệu xử phạt hành chính đã hết nên cơ quan điều tra không đề cập xử lý.

Sau 3 ngày thẩm vấn, đại diện VKSND TP Hà Nội đã đề nghị HĐXX sơ thẩm dụng mức án đối với bị cáo Nguyễn Hữu Khiêm là từ 13 năm tù đến 14 năm tù, bị cáo Gấm từ 12 năm tù đến 13 năm tù và bị cáo Hương từ 10 năm tù đến 11 năm tù cùng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Với tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, VKSND đề nghị xử phạt Nguyễn Minh Cường từ 42 tháng tù đến 48 tháng tù. Các bị cáo còn lại cùng bị đề nghị xử phạt cùng mức từ 30 tháng tù đến 36 tháng tù và đều hưởng án treo.

Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị buộc bị cáo Khiêm, Gấm, Hương phải liên đới bồi thường số tiền 26 tỷ đồng cho nhà nước và đại diện là Trung tâm quỹ đất Hà Nội.