Xăng sinh học rất thân thiện với môi trường
Theo lộ trình đưa xăng sinh học vào sử dụng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từ ngày 1-12-2014, xăng sinh học E5 sẽ được sản xuất và bán rộng rãi tại 7 địa phương Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi và Bà Rịa-Vũng Tàu. Từ 1-12-2015 sẽ chính thức sử dụng rộng rãi trên toàn quốc. Như vậy, từ nay đến thời điểm xăng sinh học được sử dụng tại 7 tỉnh, thành phố còn vẻn vẹn 7 tháng. Đây là thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp và các nhà quản lý.
Có mặt ở Việt Nam từ 2010 nhưng 4 năm qua, xăng sinh học vẫn khá xa lạ đối với người tiêu dùng bởi hầu hết người dân Việt Nam đã quen thuộc với xăng RON 92 và 95, ít quan tâm tới tính thân thiện môi trường của xăng E5. Thêm vào đó, mạng lưới phân phối xăng sinh học rất mỏng nên người dân càng khó tiếp cận. Tại Hà Nội, trong số 500 điểm bán xăng dầu trên toàn thành phố, chỉ có 3 điểm có xăng E5.
Chia sẻ về điều này, ông Phùng Đình Thực - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho biết, một số dự án liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh xăng sinh học của PVN đang “xấu đi”. Vì xăng E5 sẽ chỉ được áp dụng tại vài tỉnh, thành phố từ năm 2014 và áp dụng trên cả nước từ năm 2015 nên việc tiêu thụ xăng E5 hiện rất khó khăn, giá bán thấp; kể cả xuất khẩu thì xăng E5 cũng chỉ đạt 650 USD/tấn, có giai đoạn thấp hơn giá thành, ảnh hưởng tới các dự án.
Sau khi chương trình sản xuất và tiêu thụ xăng sinh học E5 được Chính phủ cho phép triển khai, từ năm 2010 đến nay, cả nước đã có 7 nhà máy sản xuất Ethanol (xăng sinh học) với tổng công suất 550 triệu lít/năm được xây dựng theo quy hoạch tại những vùng trồng sắn trọng điểm. Nhưng do tiêu thụ cầm chừng, xuất khẩu với giá thấp nên hiện hầu hết các nhà máy này đang hoạt động với công suất trung bình đạt 20%. Thậm chí, trường hợp của Công ty cổ phần Đồng Xanh phải ngừng sản xuất hay Công ty Itochu (Nhật Bản) tính đường rút khỏi dự án. Các đơn vị còn duy trì hoạt động thì lượng xăng bán ra cả quý không bằng lượng xăng sản xuất được trong 1 ngày. Ví dụ như nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu tại Bình Phước của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN), đi vào hoạt động từ tháng 4-2012, đã sản xuất được 13,677 triệu lít cồn. Tuy nhiên, lượng sản phẩm bán nội địa được 9,099 triệu lít, xuất khẩu được 0,1 triệu lít. Tình trạng của rất nhiều doanh nghiệp là “không làm thì không được, làm rồi không biết bán ở đâu”.
Để mở rộng phân phối xăng sinh học, doanh nghiệp đầu mối phải đầu tư thêm hệ thống phối trộn, đầu tư bồn chứa, phương tiện, vận chuyển. Trước chỉ thị của Thủ tướng, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cũng đã có những hoạt động xúc tiến công việc như: Rà soát các chi phí phát sinh tăng khi triển khai kinh doanh xăng E5 tại Petrolimex, cử đoàn chuyên gia đi học hỏi kinh nghiệm phối trộn, kinh doanh xăng sinh học tại Thái Lan. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc đưa xăng sinh học vào sử dụng rộng rãi vẫn còn rất nhiều thách thức.
Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục kinh doanh, cung ứng sản phẩm xăng khoáng (Ron 92, Ron 95) cùng với xăng sinh học (E5, E10) theo lộ trình giảm dần thích hợp. Giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương xây dựng phương án thành lập Quỹ khuyến khích phát triển nhiên liệu sinh học và tạo cơ chế thu thêm từ các loại xăng khoáng (Ron 92, Ron 95) để bù cho xăng sinh học, tạo chênh lệch giá hợp lý khuyến khích người tiêu dùng…
