Cuối năm lại thiếu máu điều trị

Nhiều bệnh nhi mãn tính đang mòn mỏi chờ đợi được truyền máu

Khắc khoải chờ máu

Khoa Huyết học và Truyền máu - BV Nhi Trung ương những ngày cận tết vẫn chật ních bệnh nhi. Những gương mặt xanh xao, ánh mắt buồn lặng lẽ mong ngóng được khỏe lại để về nhà. Nằm co ro trong cái lạnh giá cuối đông, bệnh nhi Tạ Văn Hải (9 tuổi, ở Thái Nguyên) thi thoảng lại lên cơn vật vã đau đớn. Mẹ em, chị Nguyễn Thị Luyện luôn tay xoa đầu cho con. Hải được phát hiện mắc bệnh máu không đông (Hemophilia A) khi mới 1 tuổi rưỡi. Căn bệnh quái ác khiến cậu bé cứ bị ngã hay va đập là chảy máu ở các khớp. Mới đây một cú ngã làm Hải bị chảy máu não. Bệnh máu không đông khiến máu không ngừng chảy trong não cậu bé. Nhập viện, các bác sĩ chỉ định truyền huyết tương để cầm máu. Nhưng đã 4 ngày trôi qua Khoa chưa có huyết tương để truyền cho bệnh nhi này.

Cạnh giường Hải là bệnh nhi Vũ Mạnh Quỳnh, 12 tuổi, bị chứng lách to vì suy tủy nên phải nhập viện để cắt lách. Do kết quả xét nghiệm thấy lượng tiểu cầu trong máu của em quá thấp, không đảm bảo chịu đựng được ca phẫu thuật nên em được đưa về khoa Huyết học và Truyền máu để truyền tiểu cầu. Vậy nhưng đã một tuần nay, 2 mẹ con Quỳnh vẫn phải nằm khắc khoải chờ đợi được truyền máu bởi BV không có đủ lượng tiểu cầu phù hợp, trong khi phải truyền đủ lượng tiểu cầu cần thiết thì ca phẫu thuật cho em mới thực hiện được… Nhìn những gương mặt non trẻ đang xanh xao, gầy gộc vì thiếu máu, không chỉ người thân của các em mà bản thân các bác sĩ cũng rất thương cảm nhưng chẳng biết làm sao vì lượng máu có hạn mà số trẻ cần truyền máu thì đông.

TS. Dương Bá Trực, Trưởng khoa Huyết học và Truyền máu tâm sự, mỗi dịp tết đến, nhu cầu truyền máu của bệnh nhân lại tăng bởi gia đình nào cũng muốn con cái họ được mạnh khoẻ trong những ngày tết, bằng giá nào cũng đưa con đến BV để được truyền máu, dù ít hay nhiều. Những ngày cao điểm có đến 20, thậm chí 30 bệnh nhi nội trú cần truyền máu gấp để duy trì sức khỏe. Thực tế, nhu cầu tại Khoa Huyết học và Truyền máu cần khoảng 500 đơn vị máu cho những ngày cận Tết nguyên đán, nhưng số lượng đáp ứng được chưa bao giờ vượt quá 50% nhu cầu và càng không bao giờ có máu để dự trữ.

Thiếu khoảng 5.000 đơn vị máu

GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu T.Ư cho rằng, từ nhiều năm nay cứ vào dịp Tết nguyên đán lại diễn ra tình trạng khan hiếm máu trên khắp cả nước. Thống kê cho thấy tháng 12 vừa qua, Viện chỉ tiếp nhận được khoảng 8.000 đơn vị máu; sang tháng 1-2012, lượng máu tiếp tục giảm, gây nhiều khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu máu điều trị đang rất cao của các BV. Theo ông Trí, mỗi ngày cả nước cần hơn 4.500 đơn vị máu để phục vụ cho cấp cứu và điều trị người bệnh. Trong khi lượng máu của ngân hàng máu mới chỉ đáp ứng được từ 30 - 40% ở mọi thời điểm trong năm. Riêng dịp Tết nguyên đán thì lượng máu cực kỳ khan hiếm, chỉ đáp ứng được từ 10 – 15%.

Ông Trí nhận định, trong dịp Tết nguyên đán năm nay khả năng sẽ thiếu khoảng 5.000 đơn vị máu phục vụ điều trị. Nguyên nhân là do phong trào hiến máu ở nước ta hiện nay vẫn chủ yếu dựa vào lực lượng thanh niên, nòng cốt là học sinh, sinh viên. Vào dịp tết, sinh viên các trường đều về quê ăn tết, chưa kể đến việc thời tiết giá rét hay chủ động giữ gìn sức khỏe trong ngày tết nên họ không đi hiến máu, lượng máu thu gom được giảm nhiều. Mặt khác, vào mỗi dịp tết, số ca tai nạn giao thông nhập viện đều tăng đột biến, nhiều ca chấn thương nghiêm trọng cần phải truyền rất nhiều máu… Dù đã tích cực vận động hiến máu và dự trù cả năm nay nhưng lượng máu vẫn không sao đáp ứng đủ.