Cuộc sống của dân thường bị kẹt trong xung đột Nagorno-Karabakh

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Không ai có thể lường trước được cái giá mà thường dân Armenia và Azerbaijan sẽ phải trả cho những hành động thù địch đang diễn ra. Và đối với những người tị nạn tại trường Barda, một thị trấn nhỏ ở Azerbaijan, gần khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh, liệu họ có thể trở về nhà, hay sẽ trở nên quá nguy hiểm ngay cả khi họ đã tìm được nơi trú ẩn tạm thời?
Vợ chồng ông Zabil Aliyev chỉ mong tình hình yên ổn để các con được đi học trở lại

Vợ chồng ông Zabil Aliyev chỉ mong tình hình yên ổn để các con được đi học trở lại

Tên lửa bắn trúng nhà dân

Vào đầu tháng 10-2020, một tên lửa đã tấn công nhà của ông Ilgar Farzaliyev. Ngọn lửa sau đó đã thiêu rụi ngôi nhà của ông cùng hầu hết tài sản trong đó. Những bộ đồ bằng bạc, ảnh gia đình và nhiều thứ khác đã vĩnh viễn biến mất. Đứng ở nơi từng là cửa ra vào, ông Farzaliyev nhìn quanh đống đổ nát của ngôi nhà cũ mà gia đình đã sống 35 năm. Ông tin rằng quân đội Armenia phải chịu trách nhiệm cho việc phá hủy ngôi nhà của mình. “Cả gia đình tôi đang ngồi ở đây xem tivi. Đột nhiên ở sân sau có tiếng nổ, lửa bốc lên. Chúng tôi chạy ra ngoài và gọi cho nhân viên cứu hỏa, nhưng khi họ đến thì đã quá muộn”, ông kể lại ngày định mệnh. Ông Farzaliyev sống ở Barda, một thị trấn nhỏ ở Azerbaijan cách tiền tuyến Nagorno-Karabakh khoảng 20km. Ông nói rằng đã có nhiều cuộc tấn công của người Armenia vào các mục tiêu dân sự ở khu vực xung quanh trong những tuần gần đây.

Giao tranh đã nổ ra giữa Armenia và Azerbaijan trong khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh vào cuối tháng 9, khơi lại một cuộc xung đột kéo dài hàng thập kỷ. Trong khi Nagorno-Karabakh là một phần của Azerbaijan theo luật pháp quốc tế, nó lại nằm dưới sự quản lý trên thực tế của những người ly khai Armenia. Cả hai bên đều cáo buộc nhau leo thang căng thẳng và nhắm vào dân thường.

Hai lệnh ngừng bắn do Nga làm trung gian đã thất bại. Lần thứ ba, Mỹ đứng ra làm trung gian để kêu gọi ngừng bắn nhưng lệnh cũng đã bị phá vỡ. Giờ đây, sau 1 tháng giao tranh, ít nhất 100 thường dân đã thiệt mạng. Armenia cho biết, 970 binh sĩ của họ đã thiệt mạng, trong khi Azerbaijan cho đến nay chưa báo cáo thiệt hại về quân số.

Đàm phán bế tắc, người dân còn khốn khổ

Gần 1 tháng nay, một trường trung học cơ sở ở Barda đã được chuyển thành nơi trú ẩn tạm thời cho khoảng 100 gia đình. Hầu hết họ đều đến từ thị trấn Tartar gần chiến tuyến Nagorno-Karabakh, nơi các đơn vị pháo binh Armenia và Azerbaijan đã pháo kích lẫn nhau trong nhiều tuần. Hầu hết cư dân Tartar đã bỏ chạy khi giao tranh bắt đầu, mặc dù một số ít đã chọn ở lại và trốn trong hầm.

Tại trường học này ở thị trấn Barda, người ta có thể nghe tiếng pháo nổ rền vang. Ở lối vào tòa nhà, mọi người đặt những bông hoa cẩm chướng đỏ trước một bức tranh đen trắng. Đó là nơi tưởng niệm một người lính Azerbaijan đã thiệt mạng gần 3 thập kỷ trước trong trận chiến ở Nagorno-Karabakh.

Xung đột ở Nagorno-Karabakh bắt nguồn từ sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết, khi Azerbaijan mất quyền kiểm soát khu vực. Năm 1994, Azerbaijan và Armenia đồng ý về hiệp định đình chiến do Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) làm trung gian dưới sự lãnh đạo của Pháp, Mỹ và Nga. Tuy nhiên, thỏa thuận đã không cung cấp một giải pháp lâu dài cho tranh chấp lãnh thổ và xung đột vẫn tiếp tục kéo dài.

Tất cả mọi người tại trường học ở Barda đều tin rằng Azerbaijan chính nghĩa. Phó hiệu trưởng nhà trường, bà Musella Musayeva không tin là quân đội của họ đang tấn công thường dân Armenia và chính họ cũng đang bị giết hại và đuổi ra khỏi nhà. “Tôi không biết nhiều về những gì đang xảy ra bên phía Armenia. Tôi chỉ biết qua những gì tôi thấy trên tivi ở đây. Nhưng tôi có thể nói rằng, người Armenia đang thua và phải rút lui. Họ không có bất kỳ lựa chọn nào khác. Chúng tôi không cố gắng chiếm lãnh thổ của Armenia - chúng tôi đang chiến đấu cho những gì thuộc về chúng tôi”.

Ông Zabil Aliyev là người đã tị nạn tại trường Barda vài tuần trước cùng với vợ, Nahide, và 3 cháu gái. Gia đình 5 người cũng là người gốc Tartar, sống cùng nhau trong một lớp học cũ. “Tôi lo lắng cho các cháu nhỏ của mình. Chúng chỉ là trẻ nhỏ. Làm sao chúng biết tiếng nổ ngoài kia là gì? Chúng nên được đến trường và học tập, chứ không cần phải học thế nào là tiếng bom và tên lửa”. Ông Aliyev nghi ngờ rằng các thỏa thuận ngừng bắn và các cuộc đàm phán sẽ thất bại. Tổng thống Ilham Aliyev gần đây tuyên bố không có ý định lùi bước, kẻ thù sẽ bị đánh lui cho đến khi Azerbaijan giành lại được Nagorno-Karabakh.

Trong khi Nagorno-Karabakh là một phần của Azerbaijan theo luật pháp quốc tế, nó lại nằm dưới sự quản lý trên thực tế của những người ly khai Armenia. Cả hai bên đều cáo buộc nhau leo thang căng thẳng và nhắm vào dân thường.