- [VIDEO] Người di cư bất chấp rủi ro, trèo qua bức tường biên giới Hoa Kỳ
- [ẢNH] Người di cư Honduras chạy trốn đói nghèo, ầm ầm đổ về biên giới Mỹ
- [VIDEO] Hoa Kỳ đe dọa khả năng triển khai quân đội đến biên giới Mexico
Đoàn người di cư Honduras chờ ở biên giới Guatemala và Mexico với mục tiêu cuối cùng là tới được nước Mỹ
“Nhân vật chính” của câu chuyện này là Bartolo Fuentes (54 tuổi), người gần đây phải sống ẩn danh mặc dù là một cựu Nghị sĩ và là người dẫn chương trình phát thanh về di cư có tên là “Không biên giới”.
Hiệu ứng của một phóng sự truyền hình
Khoảng 1 tháng trước, ông Bartolo Fuentes bắt đầu nhận thấy một vài nhóm nhỏ khắp Honduras tự tổ chức những chuyến đi về biên giới phía Bắc. Ông đã quyết định giúp đỡ họ, giống như từng lập một đoàn lữ hành vào tháng 4 năm ngoái hay như chính trải nghiệm trong cuộc đời ông. Khi đó, tất cả các nhóm kết hợp lại chưa quá 200 người. Từng tham gia công việc giúp hồi hương các thi thể người di cư đã mất mạng trên hành trình lên phương Bắc, ông Fuentes hiểu rõ về những nguy hiểm rình rập nên muốn giúp mọi người được an toàn. “Không ai mong đợi “trận tuyết lở” về người di cư như lúc này”, ông nói với trang Daily Beast trong một cuộc điện thoại từ Thủ đô Tegucigalpa của Honduras.
“Tôi lo lắng về sự an toàn của mình. Có một hình ảnh về đất nước Honduras mà Chính phủ muốn trưng ra vì lý do chính trị. Nhưng đó không phải là thực tế. Đây là một trận chiến giữa Chính phủ và những người muốn đấu tranh vì sự thật và cho một đất nước tốt đẹp hơn”.
Bartolo Fuentes (Người trợ giúp đoàn người Honduras di cư)
Nhưng sau đó, một bản tin trên HCH - Kênh truyền hình cáp đông người xem nhất Honduras về đoàn người hồi hương đã làm thay đổi mọi thứ. Trong đó, phóng viên đã phỏng vấn một phụ nữ tham gia đoàn di cư. Người này đã nói về sự an toàn, gọi ông Fuentes là người tổ chức và đề cập đến sự hỗ trợ từ nước ngoài. Dù không có cơ sở để kiểm chứng, phóng viên nói rằng ông Fuentes sẽ trả tiền thực phẩm và vận chuyển cho người di cư. Ông Fuentes cũng được phỏng vấn và bác bỏ mạnh mẽ tin tức đã lan truyền nhưng chuyện đã đi quá xa.
“Khi xem bản tin của HCH, tôi thốt lên: “Đây là cơ hội của đời mình” - ông Gustavo Montoya (57 tuổi), một người di cư đang dừng chân ở miền Nam Mexico kể - “Nó khiến chúng tôi nghĩ rằng có thể vượt biên dễ dàng. Nó gây ấn tượng với rất nhiều người”. Sau chương trình tin tức đó, ông Bartolo Fuentes bắt đầu nhận được hàng trăm cuộc gọi. Chỉ trong một thời gian ngắn, người dân từ khắp Honduras tụ tập thành những đoàn hành hương đến hàng nghìn người. Nhiều người có thêm động lực từ sau bản tin của HCH, nhưng đa số là những người từ lâu đã cân nhắc về chuyện vượt biên và bây giờ “nhận thấy có một cơ hội rời khỏi đất nước với sự an toàn hơn, không phải trả tiền “cò” và chi phí chỉ khoảng 7.000 USD”, ông Fuentes nói.
Ông ta đã bị bắt giữ ở Guatemala khi đi cùng đoàn người di cư và bị trục xuất về Honduras. Mặc dù nhận được sự chào đón của một số người, nhân vật này lại bị nhà chức trách gọi là “kẻ buôn người”.
Phải tha hương vì nghèo đói và túng quẫn
Chính người Honduras cho rằng, một bộ phận dân chúng từ lâu đã sống trong một cuộc khủng hoảng nhân đạo. Trước nạn di cư ồ ạt, một số quan chức Chính phủ Honduras kêu gọi tăng chi tiêu phúc lợi xã hội. Mặc dù Tổng thống Juan Orlando Hernandez đã chi tiêu ngân sách cho phúc lợi xã hội nhiều hơn bất kỳ người tiền nhiệm nào nhưng dường như không cải thiện được cuộc sống của người nghèo. Theo FOSDEH - Viện nghiên cứu chính sách địa phương, khoảng 2/3 dân số nước này sống trong nghèo đói, 80% lao động kiếm được dưới mức lương tối thiểu vài trăm USD mỗi tháng. Chưa hết, Honduras nằm trong số các quốc gia bạo lực nhất trên hành tinh, trong khi chưa đầy 10% vụ phạm pháp hình sự được giải quyết.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng di cư hàng loạt còn phải kể đến hạn hán. Honduras là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nặng nề nhất, đặc biệt là ở phần lãnh thổ của nó giao cắt với khu vực gọi là Hành lang khô Trung Mỹ. Trong quá khứ, nông dân ở khu vực này có thể sống nhờ vào 2 vụ mùa mỗi năm, nhưng hiện giờ một vụ thu hoạch đã là may mắn. Năm nay, hạn hán nghiêm trọng trong mùa mưa khiến hàng chục nghìn hộ gia đình lâm vào cảnh khó khăn.
Đầu tuần này, đoàn hành hương hơn 7.000 người Honduras đã sang được biên giới Mexico. “Trận tuyết lở” đang lan rộng và cùng lúc gây ảnh hưởng đến nhiều quốc gia trong khu vực. Tổng thống Mỹ Donald Trump trên Twitter tuyên bố rằng vì Honduras, Guatemala và El Salvador không ngăn nổi đoàn người di cư này nên sẽ cắt viện trợ thường xuyên cho họ, mặc dù họ là những đồng minh khá thân thiết của Mỹ.
