- Bão số 2 làm chìm tàu chở than ở biển Cửa Lò, 9 người mất tích
- Bão số 2 quần thảo trên đất liền: Mưa lớn, gió giật cấp 11, phố phường tan hoang
- Rạng sáng mai, bão số 2 giật cấp 11 đổ bộ Thanh Hóa - Hà Tĩnh
Trận mưa sáng 17-7 đã là lần thứ tư kể từ đầu mùa hè 2017 một số khu vực ở trung tâm Hà Nội lại ngập sâu trong nước sau mưa lớn. Dù so với những năm trước đây, nước rút nhanh hơn song người dân vẫn đặt dấu hỏi về hiệu quả của Dự án thoát nước nhằm cải thiện môi trường Hà Nội giai đoạn II vừa mới hoàn thành cuối năm 2016.
Khu vực ngã tư Phan Bội Châu - Lý Thường Kiệt (quận Hoàn Kiếm) cứ mưa to là ngập sâu
Mưa cấp tập, nhiều nơi ngập nặng
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương cho biết, hoàn lưu bão số 2 đã gây mưa lớn cho khu vực ven biển Bắc bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Thừa Thiên - Huế. Tại Hà Nội, mưa trên diện rộng bắt đầu từ khoảng 9h sáng. Đến 12h30, lượng mưa đo được tại các quận nội thành phổ biến trong khoảng từ trên 100-130mm. Theo Công ty Thoát nước Hà Nội, ở khu vực nội thành, do mưa lớn xảy ra trong thời gian ngắn với cường độ mưa vượt quá cường độ mưa tính toán 50mm/2 giờ nên đã xảy ra úng ngập tại nhiều khu vực ở quận Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Ba Đình, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hà Đông...
Thực tế, từ 11h ngày 17-7, sau gần 2 giờ mưa lớn trút xuống, nhiều tuyến phố trung tâm Hà Nội đã bị ngập cục bộ. Nhiều điểm ngập sâu trong nửa mét nước. Giao thông tại các khu vực bị ngập tê liệt, các phương tiện di chuyển rất khó khăn. Rất nhiều phương tiện ô tô, xe máy bị chết máy do ngập nước. Nhiều hộ kinh doanh hai bên đường bị nước tràn vào nhà, buộc phải kê hàng hóa lên vị trí cao…
Ở khu vực ngoại thành, lượng mưa không đều, dao động từ 78 đến 174,9mm… Một số huyện cũng xuất hiện các điểm úng ngập như tại khu vực Bến xe Đại Nghĩa (huyện Mỹ Đức), trước cửa Chi nhánh Ngân hàng NN&PTNT Thị trấn Vân Đình (huyện Ứng Hòa), ngõ 72 Vạn Chài (trên quốc lộ 21), quốc lộ 6 - đoạn qua bệnh xá 24, cổng Đại học Lâm nghiệp…
Ngập vì vượt công suất thiết kế
Theo Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thoát nước Hà Nội Võ Tiến Hùng, với các trận mưa có lượng lớn hơn 50mm - 100mm/2 giờ thì nội thành Hà Nội xuất hiện 18 điểm úng ngập cố hữu. Tuy nhiên, với những trận mưa cấp tập trong thời gian ngắn như sáng 17-7 hoặc chiều tối 19-6, số điểm bị nước ngập lớn hơn rất nhiều. Thậm chí, ngay cả khu vực trung tâm như hồ Hoàn Kiếm cũng ngập trắng. Thực tế này gây bức xúc cho người dân nội thành bởi Dự án thoát nước nhằm cải thiện môi trường Hà Nội giai đoạn II ngốn gần 11.000 tỷ đồng vừa mới hoàn thành vào cuối năm 2016.
Giải thích về tình trạng “cứ mưa lớn là ngập ở nội thành Hà Nội”, đại diện chủ đầu tư dự án thoát nước giai đoạn II là Ban quản lý dự án Thoát nước, nay là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình cấp, thoát nước và môi trường Hà Nội cho biết, mục tiêu của dự án là chống ngập úng cho đô thị lõi của Hà Nội trong lưu vực sông Tô Lịch (có danh giới từ sông Tô Lịch đến sông Hồng), với diện tích lưu vực là 77,5 km2.
Chu kỳ bảo vệ được tính toán là 10 năm đối với sông và mương thoát nước, ứng với lượng mưa là 310mm/2ngày (giai đoạn I là 172mm/2ngày), chu kỳ 5 năm đối với hệ thống cống ứng với lượng mưa là 70mm/giờ. “Lượng mưa đạt tới gần 100mm trong 2 giờ là vượt công suất thiết kế nhiều lần nên không thể tránh được bị ngập cục bộ trong khoảng thời gian ngắn” - vị đại diện chủ đầu tư nói.
Nên tiêu thoát ra sông, hồ
Công suất thoát nước ứng với lượng mưa là 310mm/2 ngày của dự án thoát nước giai đoạn II là tương thích với con số quy định tại đồ án Quy hoạch Thoát nước Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn 2050. Nhìn vào quy hoạch này, GS.TS Vũ Trọng Hồng, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam đặt câu hỏi: “Quy hoạch tới năm 2030, vậy tại sao chưa đến năm 2020 mà khu vực trung tâm Hà Nội vẫn ngập khi có mưa lớn kéo dài 2-3 giờ đồng hồ?
Dự án thoát nước giai đoạn II chỉ là một giải pháp, còn Quy hoạch thoát nước đến năm 2030, tầm nhìn 2050 phải bao gồm một loạt các giải pháp dài hơi, khả thi. Những giải pháp ấy phải được nghiên cứu, bàn bạc cụ thể, rồi mới lập kế hoạch và triển khai”.
Liên quan đến ý kiến cho rằng Hà Nội có thể xây hồ hoặc siêu hầm ngầm tích nước chống ngập cho khu vực nội thành, GS.TS Vũ Trọng Hồng cho rằng, đây là giải pháp không khả thi đối với khu vực Hà Nội và cả khu vực đồng bằng Bắc bộ. Bởi Hà Nội nằm trên vùng phù sa cổ, dưới sâu lòng đất không phải chỉ là đá với đất mà là lớp trầm tích dạng than bùn. Do vậy, nếu làm hầm ngầm để tích nước chống ngập sẽ như một quả bom bên dưới, có thể gây lún sụt, vỡ bất kỳ lúc nào bởi tính ổn định không cao. Đó là chưa kể, chi phí để làm hầm ngầm chống ngập rất tốn kém, trên thế giới không phải nước nào cũng làm được.
Theo GS.TS Vũ Trọng Hồng, thay vì ý tưởng đào hồ, làm hầm ngầm, giải pháp tối ưu cho thoát nước ở Hà Nội và khu vực đồng bằng Bắc bộ là tiêu thoát ra sông, hồ sẵn có. “Chúng ta có một hệ thống sông, hồ chằng chịt như vậy, tại sao không cải tạo, khơi thông để tiêu thoát nước. Nội thành Hà Nội cũng có nhiều dòng sông tiêu thoát nước như Tô Lịch, Kim Ngưu, Nhuệ nhưng nơi thì bị lấn chiếm, nơi chưa được khơi thông thành ra ùn ứ, nước không tiêu thoát kịp…”.
