Phải khắc phục những trục trặc của đô thị

(ANTĐ) - Góp ý cho định hướng quy hoạch xây dựng chung Thủ đô mở rộng, các kiến trúc sư, nhà quy hoạch cho rằng, không chỉ đẹp, bản quy hoạch này phải đi vào được đời sống, nếu không sẽ là chiếc “bánh vẽ” khổng lồ. Bên cạnh yêu cầu phục vụ phát triển bền vững, các yếu tố bảo tồn, giữ gìn bản sắc đô thị Hà Nội cũng là những vấn đề được nhắc tới.

Quy hoạch chung Hà Nội mở rộng:

Phải khắc phục những trục trặc của đô thị

(ANTĐ) - Góp ý cho định hướng quy hoạch xây dựng chung Thủ đô mở rộng, các kiến trúc sư, nhà quy hoạch cho rằng, không chỉ đẹp, bản quy hoạch này phải đi vào được đời sống, nếu không sẽ là chiếc “bánh vẽ” khổng lồ. Bên cạnh yêu cầu phục vụ phát triển bền vững, các yếu tố bảo tồn, giữ gìn bản sắc đô thị Hà Nội cũng là những vấn đề được nhắc tới.

Hà Nội hướng tới mô hình đô thị hiện đại với chất lượng cuộc sống cao
Hà Nội hướng tới mô hình đô thị hiện đại với chất lượng cuộc sống cao

Đẹp nhưng phải khả thi

PGS. KTS Nguyễn Hồng Thục - trường ĐH Kiến trúc Hà Nội cho rằng, quy hoạch chung Hà Nội phải vào được đời sống, đáp ứng điều kiện của người dân. Vấn đề nổi lên là quy hoạch chung phải đưa ra được quan điểm, tư tưởng về mối tương quan giữa bảo tồn và phát triển. Mảnh đất Hà Nội nghìn năm là cái nôi của đồng bằng sông Hồng, tích tụ biết bao nhiêu giá trị về lịch sử văn hóa, giá trị kiến trúc, làm nên giá trị của Thăng Long - Hà Nội. Rõ ràng không phải quy hoạch trên mảnh đất trống mà tựa vào “bệ” quá khứ dầy dặn, thực thể hiện tại của cấu trúc Hà Nội với Thành cổ, khu phố cổ, khu phố Pháp, những khu chung cư cũ, vùng ven đô, hệ thống làng, thậm chí cả cấu trúc xôi đỗ của khu đô thị mới. Các lớp không gian đô thị gần như đồng hiện, cùng tồn tại, không có cái nào xóa cái nào, có tính kế thừa, làm nên một Hà Nội rất đặc sắc.

Bà Nguyễn Hồng Thục đặt câu hỏi, tổ chức không gian và giá trị của từng thành phần của không gian này có nên là một điểm tựa về quan điểm cho quy hoạch Hà Nội mở rộng hay xóa sạch theo lý luận nước ngoài? Rõ ràng, cần xác định Hà Nội đã có một “bệ” đô thị truyền thống, cấu trúc không gian tổ chức, đời sống dân cư có bề dầy, còn đang nhìn thấy một cách rõ ràng.

Cũng theo KTS Nguyễn Hồng Thục, cơ hội để phát triển lớn bao nhiêu thì thách thức lớn bấy nhiêu. Hà Nội sẽ buộc phải chuyển đổi một lượng dân cư từ sản xuất nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ. “Trong lòng thành phố phải chấp nhận song hành hai cấu trúc cũ, mới. Đây là vấn đề không phải một sớm một chiều có thể giải quyết. Đó là toàn bộ vùng ven đô của Hà Nội cũ. Vùng ven đô của Hà Nội cũ liên kết như thế nào với thành phố mẹ đã là khó, nay bài toán liên kết với vùng mở rộng là bài toán có tính phức tạp, đa vấn đề” - bà Nguyễn Hồng Thục nói.

Đô thị có bản sắc

TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội cho rằng, trước hết, cần lựa chọn mô hình viễn cảnh đô thị hợp lý cho thời gian ít nhất 30-50 năm. Ngoài ra, lựa chọn mô hình cơ cấu nào để đảm bảo phát triển bền vững cho cả thời gian dài cần phải có những dự báo chính xác, đánh giá đúng thực trạng, lựa chọn thích hợp bài học kinh nghiệm của nước ngoài. Hơn nữa, trong quy hoạch chung lần này cần làm rõ bản sắc, tính đặc trưng của Hà Nội, một đô thị có sức hấp dẫn, có tính cạnh tranh tốt, tạo điều kiện để phát triển, hội nhập mà không hòa tan, phải là đô thị có bản sắc.

Ông Đào Ngọc Nghiêm phân tích: “Hà Nội đã có quá trình phát triển hàng nghìn năm, có tới hơn 4.000 di tích với hơn 1.000 di tích đã được xếp hạng quốc gia và có hơn 1.200 làng nghề truyền thống. Nhiều di tích như Cổ Loa, Hoàng thành, Thành cổ Sơn Tây... là chứng tích không phải đô thị nào cũng có được. Như vậy quy hoạch chung ngoài việc nhận diện giá trị quỹ di sản để phân loại bảo tồn còn phải có giải pháp quy hoạch truyền thống của Việt Nam mà không máy móc theo đô thị nước ngoài nào”.

Bỏ thói quen “đời cua, cua máy”

Bình luận về tiến độ lập đồ án, KTS Nguyễn Thế Phương, đại diện Tập đoàn Thiết kế đô thị DA (Hàn Quốc) tại Hà Nội cảnh báo, quy hoạch chung là tiền đề cho những phát triển của hàng chục năm tiếp theo, không thể thiếu cân nhắc và thiếu sự chuẩn bị chu đáo cả về chất và lượng cũng như không nên dồn ép theo kiểu chạy chương trình. “Để có được những sản phẩm bền vững thì con người cũng phải suy nghĩ và làm việc theo cách bền vững. Trong quy hoạch và đô thị hóa không thể “đời cua cua máy, đời cáy cáy đào”.

Mở rộng và quy hoạch Hà Nội ngày hôm nay không phải vì chúng ta mà là vì những thế hệ con cháu sau này. Không phải chỉ vì người Hà Nội mà vì cả sự phát triển của đất nước. Mở rộng Hà Nội là cơ hội để chúng ta sửa mình, sửa những trục trặc của đô thị đang hàng ngày, hàng giờ ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, ảnh hưởng đến sự phát triển của chính bản thân đô thị” - ông Nguyễn Thế Phương nói.

Ngọc Khánh