Còn dạy thêm, học thêm: Hỏng cả thầy lẫn trò

ANTĐ - Phụ huynh học sinh cho con học thêm xuất phát từ nỗi lo con thua kém bạn, lo thầy cô đối xử không công bằng hoặc quá kỳ vọng về tương lai của con. Đáng tiếc, việc học thêm dạy thêm tràn lan chỉ khiến nền giáo dục tụt lùi thay vì phát triển.

Còn dạy thêm, học thêm: Hỏng cả thầy lẫn trò ảnh 1Học thêm ở bậc tiểu học đem lại nhiều tác động xấu cho trẻ nhỏ

Vì sao phải chống dạy thêm, học thêm?

Trước tiên, cần phân biệt học thêm xuất phát từ nhu cầu thực sự với học thêm theo kiểu trào lưu, chạy đua hoặc bị ép buộc. Không chỉ ở Việt Nam, tại nhiều nước trên thế giới, nhu cầu học thêm dạy thêm khá lớn, đặc biệt là tại các quốc gia châu Á. Việc dạy thêm học thêm không xấu nếu nhằm mục đích trang bị cho người học thêm hiểu biết về những vấn đề chuyên sâu phục vụ nhu cầu phát triển, định hướng cá nhân. Đây là nhu cầu thật và người dạy thêm đáp ứng nhu cầu đó là chính đáng.

Tuy nhiên, việc học thêm dạy thêm tràn lan như hiện nay lại đem đến nguy cơ khiến cho nền giáo dục kém phát triển thay vì đi lên. Nguyên nhân là học sinh cứ học thêm là được thầy chỉ “đến nơi đến chốn”, dẫn tới thói quen thụ động chờ được làm hộ, chỉ sẵn, mớm thêm thay vì tự mình vận động, tư duy. Điều học sinh cần hiện nay là phải tự học, tự tư duy, đeo đuổi vấn đề đến cùng. Việc dạy thêm học thêm tràn lan ở bậc phổ thông đang dẫn tới tình trạng học sinh mất hẳn tính độc lập, sáng tạo, là những yêu cầu rất cần thiết khi học lên đại học và đây là điều rất nguy hiểm.

Bên cạnh đó, hình ảnh người giáo viên đang mất dần sự cao quý trong con mắt phụ huynh do dạy thêm. Việc theo đuổi dạy thêm khiến một số thầy cô vi phạm đạo đức nghề nghiệp, ăn bớt kiến thức trên lớp, dùng thủ đoạn để ép buộc học sinh học thêm. Có thể nói không quá là việc học thêm trên lớp hiện nay chủ yếu là do phụ huynh học sinh chịu sức ép từ thầy cô. Thực tế, nhiều phụ huynh chỉ đánh trống ghi tên, đóng tiền nhưng không cho con đi học thêm ở trường vì không muốn con mất thời gian, công sức trong khi đã tầm sư học đạo bên ngoài. 

Dạy thêm học thêm ở bậc tiểu học còn đem lại nhiều tác động xấu hơn nữa. Hiện có tình trạng thu nhập của giáo viên tiểu học cao hơn giáo viên THPT vì nhà nhà đều cho con đi học thêm.Trong khi đó, ở tiểu học, đáng lẽ phải tránh tạo áp lực học tập cho học sinh, tăng cường hoạt động thể chất, kỹ năng, lối sống... Hơn nữa, việc quá chăm chú vào học thêm các môn Văn, Toán, Tiếng Anh là một sai lầm bởi việc học thêm các môn này chỉ nhằm phục vụ các kỳ thi thay vì để phát triển năng lực cá nhân học sinh. Nghiên cứu của thế giới đã chỉ ra, trí thông minh của trẻ em được chia làm 8 loại nhưng nếu chỉ đầu tư Văn, Toán thì vô hình trung chỉ chú trọng đến một vài mặt phát triển của trẻ mà coi nhẹ các năng lực khác. 

Học trò học thêm tràn lan theo phong trào hoặc bị ép buộc học thêm từ năm này sang năm khác sẽ gặp phải những khuyết tật về trí tuệ hoặc nhân cách. Học trò dễ dàng ỷ lại vào thầy cô, thiếu nỗ lực cá nhân, không có khả năng tự học... Từ đó sẽ nảy sinh tư tưởng chán học, không có động cơ vươn lên trong cuộc sống. Những học sinh này khi gặp vấn đề khó giải quyết thì dễ buông xuôi, thoả hiệp, đầu hàng.

Làm thế nào để cấm triệt để?

Việc cấm dạy thêm học thêm là có căn cứ khoa học. Trước tiên, các bậc cha mẹ học sinh cần hiểu đúng vấn đề này, đừng vì kỳ vọng quá mà làm khổ con vì học thêm. Phụ huynh cần tự nhận thức học thêm như thế nào là phù hợp và cần thiết. Chúng ta chỉ cho con em học để phát huy năng khiếu; học thêm khi con còn thiếu, còn yếu. Chính vì vậy, học thêm chỉ cần ở một giai đoạn phù hợp chứ không phải đeo đẳng suốt đời, để con tự đi, tự làm. Không phải cứ có tiền là bắt con học thêm hết lớp này đến khoá kia. Nhận thức của cha mẹ và học sinh đúng đắn thì sẽ thay đổi được tình trạng học thêm theo phong trào.

Đối với ngành giáo dục, phải làm rõ trách nhiệm giáo viên trong việc dẫn dắt học sinh, phải giúp học sinh tự rèn luyện là chính. Phải để các thầy cô nêu cao đạo đức nghề nghiệp, tôn vinh thầy cô biết cách dạy học sinh biết tự học, tự chủ. Muốn vậy, nhà trường phải thực sự dân chủ, lấy ý kiến học sinh để có đánh giá khách quan đối với công tác dạy học của giáo viên. Có như vậy, hiệu trưởng sẽ biết được thầy cô nào dạy dễ hiểu, quan tâm giúp đỡ học sinh; thầy cô nào dạy còn khó hiểu, chưa hoà đồng, thu hút học sinh.

Việc công khai những thông tin này sẽ giúp giáo viên xem xét, điều chỉnh lại công việc của mình. Bên cạnh đó, nhà trường phải mạnh dạn đấu tranh với tiêu cực, chịu trách nhiệm với các hoạt động trong và ngoài trường liên quan đến giáo viên, học sinh của mình. Ở những nơi diễn ra dạy thêm học thêm, phải quy trách nhiệm cho hiệu trưởng. Ở đây cần loại bỏ những kiểu thoả hiệp cho giáo viên dạy thêm không đúng quy định bởi không thể chỉ quy là lương thấp mà cố tình tổ chức dạy thêm học thêm. Nghề nào đều có cái khó phải chấp nhận nếu đã lựa chọn. Còn việc giáo viên giỏi có thể tham gia dạy thêm tại các trung tâm dạy theo nhu cầu thực thì không ai cấm.