- Việt Nam giành 6 HCV
- Việt Nam đăng cai tổ chức Olympic Sinh học quốc tế
- Việt Nam đoạt Huy chương Vàng Olympic Hóa học quốc tế
Học sinh Việt Nam khiến cả thế giới bất ngờ
Gây xôn xao giới chuyên gia giáo dục
Thành tích của Việt Nam trong kỳ đánh giá mới nhất của Chương trình Đánh giá học sinh quốc tế (PISA) đã gây xôn xao trong giới chuyên gia giáo dục và các nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới. Lần đầu tiên tham gia PISA vào năm 2012, các em học sinh ở độ tuổi 15 của Việt Nam đã xếp thứ 17 về Toán học, thứ 8 về Khoa học và thứ 19 về môn Đọc hiểu trong số 65 quốc gia tham dự, trên mức trung bình của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD). Vào thời điểm các nước phương Tây đang phấn đấu để đạt được thành công như các nước Đông Á về giáo dục, Việt Nam đã vượt qua Mỹ, Australia và Anh xét về kết quả PISA. Với thành tích này, Việt Nam đã trở thành ngoại lệ khi nhiều người cho rằng: Không thể có thành tích giáo dục xuất sắc nếu không có mức độ phát triển kinh tế cao.
Điều này càng bất ngờ hơn khi Việt Nam vẫn phải đối mặt với vô số vấn đề về giáo dục tương tự như tại các quốc gia đang phát triển khác. Một số lượng đáng kể trẻ em không hoàn thành bậc THCS; hệ thống giáo dục bậc cao vẫn thua xa Thái Lan, Malaysia và Philippines. Trong một báo cáo gần đây, Ngân hàng Thế giới (WB) thậm chí còn cảnh báo về tình trạng thiếu hụt các kỹ năng tư duy phản biện, hoạt động nhóm và giao tiếp của sinh viên tốt nghiệp.
Chính vì vậy, thành tích của Việt Nam trong PISA đặc biệt ấn tượng khi tính tới thành tích của các học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Theo ông Andreas Schleicher thuộc tổ chức OECD: “Khoảng 17% học sinh ở độ tuổi 15 có hoàn cảnh khó khăn nhất của Việt Nam nằm trong số 25% học sinh có thành tích cao nhất trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia bài kiểm tra PISA. Khi so sánh điểm trung bình của các nước OECD với nhau thì chỉ có 6% học sinh có hoàn cảnh khó khăn đạt được mức trên”. Như vậy, dù điều kiện kinh tế - xã hội có khác biệt, học sinh Việt Nam đạt kết quả tốt như học sinh Hàn Quốc. Nói cách khác, nếu điều kiện kinh tế - xã hội của học sinh hai nước ngang bằng nhau, Việt Nam thậm chí còn đạt kết quả cao hơn ở PISA.
Theo khảo sát của dự án Young Lives, khả năng của học sinh Việt Nam thực sự ấn tượng. Cứ 20 học sinh 10 tuổi thì có khoảng 19 em có thể làm phép cộng 4 chữ số, 85% có thể làm phép trừ phân số. Khi so sánh với học sinh Ấn Độ, quốc gia có mức GDP bình quân đầu người tương đương, 47% học sinh lớp 5 tại nước này thậm chí còn không làm được phép trừ các số có 2 chữ số.
Chương trình giảng dạy có chiều sâu
Một số nhà phân tích cho rằng, đầu tư hàng năm của chính phủ vào giáo dục là một yếu tố quan trọng đối với thành công của Việt Nam với 21% chi ngân sách vào giáo dục, cao hơn bất kỳ quốc gia nào thuộc OECD. Sự vươn lên đáng ngạc nhiên của Việt Nam về giáo dục được lý giải là do sự cẩn trọng về mặt chính sách, cũng như cam kết trong giới lãnh đạo.
Trong một bài bình luận mới đây đăng trên BBC, ông Schleicher, Điều phối viên Chương trình PISA cho rằng, thành công của Việt Nam là nhờ một chương trình giảng dạy tập trung và các giáo viên được đầu tư nhiều hơn, có vị thế xã hội cao hơn. Trong đó, chương trình giảng dạy được thiết kế theo hướng cho phép học sinh hiểu sâu các khái niệm cốt lõi và nắm vững những kỹ năng quan trọng, khác với chương trình “dàn trải nhưng thiếu chiều sâu” ở châu Âu và Bắc Mỹ. Theo ông Schleicher, các giáo viên cũng nhận được sự ủng hộ hết mức từ các bậc phụ huynh với sự kỳ vọng vào con đường học tập của con cái họ, cũng như xã hội luôn đánh giá cao công việc khó khăn này.
Trong khi đó, chuyên gia Javier Luque thuộc Ngân hàng Phát triển liên Mỹ cũng đồng tình rằng, trong số 65 quốc gia tham gia PISA, Việt Nam xếp thứ 8 về mức độ kỳ vọng của phụ huynh vào con đường học tập của con em họ. Các bậc phụ huynh cũng không tiếc tiền đầu tư cho con đi du học. Minh chứng cho điều này là Việt Nam xếp thứ 8 trong số các quốc gia có học sinh ở bậc trung học phổ thông đến Mỹ học tập.
Mặc dù vẫn còn tranh cãi về lý do chính xác dẫn đến thành tích đáng ngạc nhiên của Việt Nam tại PISA, nhưng bất kể nguyên nhân là gì, thành tích này là rất ấn tượng đối với giới chuyên gia giáo dục và các nhà hoạch định chính sách trên thế giới.
