Bác sỹ Nguyễn Thanh Hải kiểm tra sức khỏe cho phạm nhân
Chống nóng bằng mọi biện pháp
Vừa cùng Thiếu tá Hoàng Ngọc Trọng - Đội trưởng Đội Tham mưu đi vào khu phân trại, tôi đã ấn tượng bởi hình ảnh những chiến sỹ trẻ cầm vòi nước phun lên nóc mái tôn. Tiếng nước nghe rào rào và những dòng chảy theo đường rãnh tôn từ từ lăn xuống; phía trong cánh cửa sắt, mấy phạm nhân giơ tay hứng, vuốt nước lên đầu, lên mặt tỏ ra rất thích thú. “Nước sinh hoạt trong phòng có, và khá đầy đủ. Nhưng nhiều phạm nhân thích chọn cách làm mát như vậy. Vừa ngồi gần quạt công nghiệp thổi trực diện từ ngoài cửa vào, vừa có nước như… tắm mưa”, Thiếu tá Trọng giải thích. Những ngày nóng cao điểm, phạm nhân ở đây được “tắm mưa” ít nhất 2 lần.
Lúc này tôi mới để ý thêm chi tiết thú vị, là những chiếc quạt công nghiệp (loại quạt chuyên dụng ở một số cây xăng), được bố trí bên ngoài cửa buồng giam và thổi gió phần phật vào trong phòng. Ngoài quạt công nghiệp, trong các buồng giam cũng đều được lắp đặt quạt đảo trần. Ngoài quạt, yếu tố giúp chống nóng, giảm nhiệt được phát huy tối đa khác là nước. Đại tá Nguyễn Công Dụng cho biết, trước mùa nóng, Ban Giám thị đã cho rà soát toàn bộ hệ thống cung cấp nước ở từng phân trại, từng buồng giam. Chỗ nào nước yếu, khu nào đông can phạm, phạm nhân sẽ được tăng cường bơm nước về phòng nhiều hơn.
Những hôm nhiệt độ trên 35oC, phân trại sẽ cho can phạm, phạm nhân tắm ở bể nước công cộng. “Phạm nhân thường thích tắm ở bể công cộng hơn, vì thoáng và được sử dụng nước thoải mái hơn một chút”, Thiếu tá Bùi Đức Nguyệt, Đội phó Đội Quản giáo cho biết. Liên quan đến nước là hệ thống điện. Cũng ngay từ đầu mùa nóng, Trại tạm giam số 2 đã bảo dưỡng xong toàn bộ máy nổ, đề phòng sự cố điện lưới xảy ra, sẽ bật máy nổ đảm bảo có điện 24/24h cũng như cấp nước đến từng buồng giam.
10h30, tiếng bát đĩa leng keng trong khu bếp. Đoán được thắc mắc của tôi về giờ ăn sớm của các phạm nhân, Thiếu tá Nguyệt cho biết, Ban Giám thị ngay từ đầu tháng 5 đã điều chỉnh giờ sinh hoạt, lao động của can phạm, phạm nhân. Buổi sáng làm sớm hơn 1 tiếng, nghỉ trước 1 tiếng. Buổi chiều làm muộn hơn 1 tiếng, và cũng nghỉ muộn hơn 1 tiếng. Sự thay đổi này cũng nhằm mục đích duy nhất: tránh cái nắng nóng lúc cao điểm từ 11h đến 14h. Cùng với việc điều chỉnh giờ giấc, can phạm, phạm nhân trong quá trình lao động ngoài trời được trang bị và bắt buộc phải đội mũ, nón.
Việc chống nóng, hạ nhiệt không chỉ được áp dụng ở trại, mà còn được quan tâm chu đáo trong quá trình chuyển phạm hoặc dẫn giải can phạm đi xét xử ở tòa án các cấp. Hôm tôi đến trại 2, Đại tá Nguyễn Công Dụng chia sẻ, anh em trong đơn vị vừa hoàn tất việc chuyển trại đối với hơn 100 phạm nhân. Nơi di chuyển xa nhất là Quảng Bình, còn gần hơn là Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa. Cán bộ chuyển phạm xác định chạy một mạch, hạn chế tối đa việc dừng xe trên đường, nên thường phải đi sớm. Ngày làm việc mới của bộ phận chuyển phạm thường bắt đầu từ 1, 2h sáng. Trên xe có y bác sỹ đi cùng, và riêng phạm nhân được bố trí 1 thùng nước đá, để tự “hạ hỏa” trong quá trình di chuyển.
Thấm thía giá trị tự do
Giờ là cuối tháng 6, nắng nóng vẫn trong giai đoạn đỉnh điểm, nhưng mùa nóng cũng đã đi được một nửa. Thiếu tá - bác sỹ Nguyễn Thanh Hải, bệnh xá trưởng Trại tạm giam số 2 cho biết, đến thời điểm này, chưa có ca nào bị bệnh nặng do nắng nóng. Một kết quả không “phụ” những nỗ lực, cố gắng của ban giám thị và đội ngũ cán bộ quản giáo. Bác sỹ Hải tâm sự, ở trại tạm giam, nóng cũng ngại mà rét cũng lo. Thời tiết nào đơn vị cũng phải lên kế hoạch phòng chống từ đầu năm cho can phạm, phạm nhân. Nhưng thực sự, thời tiết nóng đáng lo ngại hơn. Lạnh còn có thể tăng cường chăn, quần áo. Chống nóng vừa vất vả hơn, vừa phải phòng ngừa những hành vi tiêu cực ở can phạm, phạm nhân, vì trời nóng dễ tác động đến tâm lý, sức khỏe, dễ khiến họ nổi cáu và dễ phát sinh các nguồn dịch bệnh.
Kế hoạch chống nóng được lập từ đầu năm, đến trước mùa nóng, Ban giám thị liên tục có sự thay đổi, điều chỉnh để phù hợp với tình hình thực tế. Can phạm, phạm nhân được kiểm tra sức khỏe. Những trường hợp nào mắc bệnh lây nhiễm hoặc sức khỏe không tốt, sẽ được chuyển vào khu bệnh xá, đề phòng biến chứng nếu thời tiết nóng. Gặp phạm nhân Đỗ Anh Việt (nhà ở Hà Đông, đã bị tuyên án 24 tháng tù về tội danh liên quan đến ma túy) tại khu bệnh xá, anh này bộc bạch: “Nóng rất nóng, không được sướng như… ở nhà, nhưng như thế đã là quá tốt với bọn em”.
Ngẫm kỹ, nếu những trường hợp như Đỗ Anh Việt, hiểu và chấp hành tốt pháp luật, thì đã không phải vào trại tạm giam để chịu nóng. Sự thử thách của thời tiết có lẽ chính là một phần “hình phạt” mà những người như Việt phải trả giá, do hành vi vi phạm pháp luật gây nên.
