Xuân về ở “Thủ đô gió ngàn”
Đường Hà Nội - Thái Nguyên chưa mở rộng nhưng cũng chỉ hai giờ ôtô từ Hà Nội, chúng tôi đã đặt chân đến “thành phố Thép”. Phố phường Thái Nguyên thay đổi từng ngày. Cũng cao ốc, siêu thị, cũng đường đôi, cũng đài phun nước làm Thái Nguyên sôi động, trẻ trung. Từ Thái Nguyên lại một chặng nữa sáu chục cây số với hơn giờ ôtô để đến ATK Định Hóa. Đồng Khắc Thọ và anh em BQL khu di tích lịch sử ATK Định Hóa đón chúng tôi khi cả cơ quan đang tất bật chuẩn bị “bỏ phố lên rừng” như các bạn nói.
Quả thật đây là cuộc “dời đô” của cơ quan quản lý di tích danh thắng từ thành phố Thái Nguyên về vùng núi ATK. Bây giờ cơ quan ấy đã thành Ban quản lý khu di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa. Thay vì là đơn vị trực thuộc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, nay thuộc UBND tỉnh quản lý. Vậy là lãnh đạo tỉnh đã quyết tâm “nâng cấp” vị thế của “Thủ đô gió ngàn”. Hẳn người Thái Nguyên đã thấy sự cần thiết phải đưa khu di tích lịch sử đặc biệt gắn với thời kỳ vẻ vang của cách mạng Việt Nam lên ngang tầm quan trọng cả về giá trị lịch sử và tiềm năng phát huy giá trị ấy trong giáo dục truyền thống và phát triển du lịch nhân văn…
Xe bon trên con đường trải nhựa về an toàn khu Định Hóa. Bạn tôi chợt ngâm một câu thơ cũ: Ở đâu đau đớn giống nòi/ Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền… Đây rồi những bản làng hiện ra thấp thoáng hai bên đường. Cuộc sống mới đương về nơi ngày xưa heo hút, được chọn làm căn cứ địa cách mạng những ngày kháng chiến chống Pháp. Giữa màu xanh núi đồi bát ngát là bóng dáng những xóm làng trù phú, những bản làng nhấp nhô mái ngói nhà tầng. Đường sá phong quang dẫn về tận các khu dân cư…
Đồng Khắc Thọ - bạn tôi say sưa nói về ý nghĩa và tầm vóc của khu di tích lịch sử - sinh thái ATK Định Hóa của mình. Rõ là người tâm huyết và say mê với di sản xứ này, Thọ mới có được cái nhìn thấu đáo và tương lai của việc phát huy khai thác tiềm năng du lịch trên vùng đất chiến khu xưa… ATK Định Hóa là trung tâm của Thủ đô kháng chiến năm nào trải dài trên diện tích trên 5 nghìn cây số vuông bao gồm cả 23 xã và một thị trấn với gần 90 nghìn người thuộc 8 dân tộc. Với đặc điểm địa hình địa bàn thuận lợi “tiến khả dĩ công thoái khả dĩ thủ”, từ năm 1947 Định Hóa và một số địa bàn ở Thái Nguyên - Tuyên Quang thành An toàn khu Trung ương, nơi đặt các cơ quan đầu não của Đảng, Chính phủ Quốc hội và các tổ chức đoàn thể kháng chiến.
Từ ATK Định Hóa, nhiều chủ trương quyết sách quan trọng liên quan đến vận mệnh đất nước đặc biệt có việc quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ đưa cuộc kháng chiến chống Pháp đến thắng lợi, lập lại hòa bình ở Đông Dương. Tại Định Hóa hiện còn 128 điểm di tích ATK phần lớn đã được xếp hạng bảo vệ cấp quốc gia. ATK Định Hóa tiêu biểu cả nước, mang ý nghĩa quốc tế được Nhà nước đặc biệt quan tâm, với hàng loạt dự án đầu tư tôn tạo bảo tồn di tích, công nhận các xã ATK, phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp giao thông văn hoá giáo dục…
 |
| Nhà lưu niệm Bác Hồ tại đèo De, Định Hóa |
Đây rồi một vùng di tích hòa nhập giữa núi non trùng điệp. Di tích lán Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Khau Tý, Tỉn Keo và Khuôn Tát; Di tích quyền Trưởng ban Thường trực quốc hội Tôn Đức Thắng ở bản Lá, Di tích Tổng Bí thư Trường Chinh ở Nà Mòn; di tích Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng ở Thẩm Khen; di tích Tổng bộ Việt minh và Hội nhà báo Việt Nam ở Roòng Khoa, trụ sở làm việc của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Tổng cục chính trị ở xã Định Biên; Văn phòng Tổng tư lệnh - Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Bảo Linh; rồi Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh; Nhà trưng bày ATK Định Hóa…
Đặc biệt quần thể di sản ấy gắn với không gian rừng núi cảnh quan nơi đây. Tỉnh Thái Nguyên đã quan tâm gắn di sản với việc bảo tồn phát triển sinh thái tài nguyên đất nước đồi rừng để phát triển kinh tế xã hội. Không gian ATK xưa đang được tái hiện như thật, với những mái lán nhà làm việc, hệ thống hầm hào… Còn đây cây bưởi, cây dâm bụt Bác trồng giờ sum suê tỏa bóng mát. Cụ bà Ma Thị Tôm dẫn khách xem lại dấu cũ của người xưa và kể lại những câu chuyện năm nào thời cụ được làm “hàng xóm của Bác Hồ”: Rau bí rau bầu, nương ngô Bác trồng khắp vùng tươi tốt gợi nhớ “Suối dài xanh mướt nương ngô/ Bốn phương lồng lộng Thủ đô gió ngàn”…
Những câu chuyện cảm động về các lãnh tụ Đảng, Nhà nước tại chiến khu xưa giờ được kể lại càng làm cho chuyến thăm chiến khu thêm thú vị… Nhà tưởng niệm Bác Hồ nằm trên đỉnh đèo De lúc nào cũng có hàng trăm du khách lên thăm… Nơi đây xưa được xem là “Phủ Chủ tịch” xưa. Và nay là nơi hàng năm mở hội Lồng Tồng thu hút hàng vạn du khách hành hương về Thủ đô xanh của kháng chiến một thời… Bản sắc văn hóa các dân tộc nơi đây cùng với di tích lịch sử và cả cảnh quan sinh thái là tiềm năng du lịch lớn đang được quan tâm đầu tư khai thác. ..
Cảm nhận Xuân này ở “Thủ đô gió ngàn” là không khí mùa xuân đang rạo rực trên vùng đất lịch sử năm xưa. Bao nhiêu công việc còn đang được triển khai, bao nhiêu bộn bề đang được những người chủ mới tham gia giải quyết. Hy vọng ATK Định Hóa sớm khởi sắc, thành một trung tâm du lịch lớn trong tour du lịch Về nguồn thăm Việt Bắc lịch sử…
Người phụ trách Ban quản lý Khu di tích lịch sử sinh thái ATK Định Hóa Đồng Khắc Thọ cho biết: “Từ đầu năm đến nay ATK Định Hóa đã đón trên 4,6 vạn lượt khách cùng hơn hai trăm đoàn khách tập thể hành hương về thăm chiến khu xưa… Chúng tôi đang có những hoạt động hướng về kỷ niệm Thăng Long - Hà Nội 1000 năm. Nơi đây đang chuẩn bị thật tốt mọi điều kiện để đón khách muôn nơi trong dịp Đại lễ 1000 năm Thăng Long về thăm chiến khu Việt Bắc - Thủ đô gió ngàn”…
MT-TL
