Xà xẻo tiền bảo hiểm

Người bị TNGT được BHYT thanh toán “thoáng” hơn

Phó mặc cho y tế

Bà Tống Thị Song Hương, Vụ trưởng Vụ BHYT - Bộ Y tế cho biết, tính đến tháng 6-2011, cả nước có 53,5 triệu người tham gia BHYT, tăng 13,8 triệu người so với năm 2008 và đạt tỷ lệ gần 62% dân số. Tuy nhiên, đa số người tham gia BHYT lại là những người cần sử dụng ngay quỹ BHYT, đó là những người mắc bệnh mãn tính, người có nguy cơ bệnh hiểm nghèo, người nghèo được Ngân sách nhà nước hỗ trợ toàn bộ… Trong số 34 triệu người chưa tham gia BHYT, chủ yếu rơi vào những đối tượng là người tự nguyện tham gia BHYT (mới đạt trên 10% tổng số đối tượng tiềm năng), người lao động trong các doanh nghiệp tư nhân, người cận nghèo. Điều đó cho thấy tính tuân thủ pháp luật chưa cao và bản chất nhân văn của chính sách BHYT chưa đạt được.

Nói về điều này, TS.BS Nguyễn Văn Tiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết, qua các đợt tiếp xúc cử tri và tiến hành kiểm tra, khảo sát trên toàn quốc, chỉ có khoảng 1/4 đến 1/3 chính quyền các địa phương thực hiện quyết liệt chính sách về BHYT, còn lại đa phần triển khai cho... có, phó mặc cho ngành y tế. Rất nhiều tỉnh/thành, ngân sách địa phương đang nợ tiền mua BHYT cho trẻ em, việc cấp thẻ BHYT cho trẻ em cũng không được quan tâm nên còn 2 triệu trẻ em hiện chưa có thẻ BHYT. Sự chia sẻ thông tin, hợp tác giữa các ngành liên quan gồm y tế - BHXH - tài chính - lao động xã hội ở các địa phương còn hạn chế. Tại các cơ sở y tế, tình trạng lạm dụng quỹ BHYT, lạm dụng xét nghiệm, kê đơn thuốc BHYT còn phức tạp và khó kiểm soát… Tất cả khiến người bệnh phải thiệt thòi.

Lạm dụng quỹ

Một trong những vấn đề còn hạn chế hiện nay là đội ngũ cán bộ làm công tác giám định BHYT còn quá thiếu so với yêu cầu nhiệm vụ được giao. Trong khi đó, nhiều quy định về xã hội hóa, tự chủ tài chính chưa đầy đủ, chưa chặt chẽ đã dẫn tới tình trạng lạm dụng trang thiết bị y tế xã hội hóa tại các cơ sở y tế, gây nên tình trạng bội chi quỹ BHYT trong những năm qua. Mặt khác, do chưa có quy định cụ thể về việc xử phạt các vi phạm trong lĩnh vực BHYT nên tình trạng lạm dụng quỹ BHYT vẫn diễn ra khá phổ biến tại nhiều cơ sở khám chữa bệnh. Ông Phạm Lương Sơn, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT - BHXH Việt Nam cho biết, việc lạm dụng thể hiện ở nhiều khía cạnh như: một số địa phương phê duyệt bảng giá dịch vụ kỹ thuật không theo quy định, không căn cứ vào cơ cấu giá, vượt khung giá theo quy định của liên bộ hoặc phê duyệt trùng lặp giá của nhiều dịch vụ kỹ thuật.

Riêng việc lạm dụng quỹ BHYT trong các cơ sở khám chữa bệnh hiện còn phức tạp. Nhiều BV có tình trạng chỉ định thực hiện các dịch vụ kỹ thuật sử dụng máy móc thiết bị được trang bị từ nguồn vốn xã hội hóa rộng rãi, quá mức cần thiết với tình trạng bệnh lý. Đặc biệt là thống kê các chi phí không thuộc phạm vi thanh toán của quỹ BHYT, thống kê số lượng dịch vụ nhiều hơn số lượng thực tế chỉ định, tính sai giá thuốc, dịch vụ kỹ thuật, vật tư y tế tiêu hao… để đề nghị cơ quan BHXH thanh toán. Qua thanh kiểm tra từ năm 2010 đến nay, cơ quan BHXH đã thu hồi hàng chục tỷ đồng từ khoản lạm dụng các xét nghiệm, dịch vụ kỹ thuật thanh toán BHYT. Đấy là mới chỉ kiểm tra những cơ sở có nghi ngờ hoặc các đợt kiểm tra theo kế hoạch, còn thực tế tình trạng lạm dụng quỹ BHYT có thể còn lớn hơn.

Để kiểm soát được tình trạng lạm dụng xét nghiệm, kê đơn thuốc BHYT là không đơn giản. Ông Nguyễn Văn Tiên cho rằng, muốn xóa bỏ điều này cần phải bằng… luật pháp. Quan trọng hơn là ý thức tuân thủ luật của mỗi BV, hệ thống giám sát, kỷ luật được tăng cường. Ngoài ra, theo ông Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc BV Bạch Mai, để chống lạm dụng thì cần phải có các thước đo đánh giá mức độ lạm dụng. Tại BV Bạch Mai hiện đã xây dựng được 204 phác đồ chẩn đoán và điều trị chuẩn của 14 chuyên ngành làm thước đo loại trừ việc lạm dụng, đồng thời thường xuyên tổ chức bình bệnh án, cảnh báo các trường hợp có dấu hiệu vi phạm.