Thủ tướng: Còn lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực trong cổ phần hóa, thoái vốn DNNN

ANTD.VN - Còn tình trạng lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; còn tư tưởng e ngại, tâm lý sợ mất vị trí, vai trò sau cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước...

Sáng nay 21/11, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN), trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng cho rằng DNNN là công cụ quan trọng thực hiện có hiệu quả các chính sách ổn định vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đối phó với những biến động thị trường, bảo đảm nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước; góp phần quan trọng phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội và thực hiện các nhiệm vụ an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh.

Thủ tướng cũng đánh giá, công tác đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động DNNN đạt nhiều kết quả quan trọng, nổi bật ở 2 điểm: Góp phần ổn định vĩ mô, tạo nguồn thu ngân sách Nhà nước và giảm số lượng DNNN (từ trên 12.000 xuống còn dưới 600 doanh nghiệp).

Tuy nhiên, hiệu quả sản xuất kinh doanh và đóng góp của nhiều DNNN còn thấp, chưa tương xứng với nguồn lực; còn nợ xấu, thua lỗ, thất thoát lớn. Cơ chế quản trị chậm được đổi mới, kém hiệu quả, chưa phù hợp với các thông lệ, chuẩn mực quốc tế; tính công khai, minh bạch còn hạn chế.

Việc cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn chậm, còn khó khăn, vướng mắc, nhất là thể chế định giá đất đai, tài sản. Công tác cán bộ, chính sách tiền lương; cơ chế quản lý, giám sát còn nhiều bất cập...

Theo Thủ tướng, những hạn chế, yếu kém này do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, trong đó kỷ cương, kỷ luật trong thực thi chính sách, pháp luật chưa nghiêm.

“Nhiều cấp, nhiều ngành còn chưa tích cực, chủ động triển khai nhiệm vụ. Còn tình trạng lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn, gây bức xúc dư luận.

Trong đó, tôi đặc biệt nhấn mạnh về kỷ luật chấp hành chỉ đạo của cấp trên, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chưa được thực hiện nghiêm; còn tư tưởng e ngại, nhận thức chưa thông trong vấn đề đổi mới khi cổ phần hóa, thoái vốn, vẫn “bình mới, rượu cũ”; tâm lý sợ mất vị trí, vai trò sau cổ phần hoá, thoái vốn; tư tưởng yên vị đã và đang kìm hãm tiến độ đổi mới; lợi ích nhóm, tham nhũng trong cổ phần hóa, thoái vốn” – Thủ tướng đánh giá.

Thủ tướng: Còn lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực trong cổ phần hóa, thoái vốn DNNN ảnh 1

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị (Ảnh VGP)

Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu từng bộ ngành, địa phương, từng tập đoàn, tổng công ty, DNNN và người đứng đầu cần nghiêm túc rút kinh nghiệm sâu sắc để làm quyết liệt hơn, hiệu quả hơn nhiệm vụ này trong thời gian tới.

Đó là cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn theo nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch, không làm thất thoát vốn, tài sản Nhà nước. Cổ phần hóa ngay cả doanh nghiệp có hiệu quả để thu hút vốn xã hội, nâng cao năng lực quản trị, góp phần chống tham nhũng.

Cổ phần hóa phải gắn với niêm yết trên sàn chứng khoán vì quá trình cổ phần hóa dễ gây thất thoát tài sản Nhà nước, dễ tham nhũng. Phải chống bằng được hiện tượng “đi đêm” trong cổ phần hóa.

Đối với các doanh nghiệp có khả năng không hoàn thành kế hoạch cổ phần hóa do lý do khách quan, cần kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ các khó khăn, vướng mắc để xem xét, giải quyết. Xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức trong việc để chậm trễ trong công tác cổ phần hóa, thoái vốn. Có chế tài đủ mạnh, xử lý nghiêm các vi phạm, không để tái diễn.

Đối với các doanh nghiệp có khả năng không hoàn thành kế hoạch do lý do khách quan, cần kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ các khó khăn, vướng mắc để xem xét, giải quyết. Phải đẩy nhanh lộ trình, thời gian cụ thể để triển khai việc thoái vốn tại doanh nghiệp...

Thủ tướng cũng yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp khẩn trương ổn định cơ cấu tổ chức, bộ máy, thực hiện tốt nhiệm vụ đại diện chủ sở hữu nhà nước tại 19 tập đoàn, tổng công ty được chuyển giao.

Đối với các doanh nghiệp còn lại thuộc diện bàn giao về SCIC (thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp), thực hiện nghiêm việc chuyển giao theo quy định…

Hiện nay, theo báo cáo được Bộ Tài chính công bố, tính đến hết tháng 11/2018, mới có 35/526 DNNN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại.

Theo kế hoạch được Thủ tướng phê duyệt thì năm 2018 phải hoàn thành cổ phần hóa ít nhất 85 doanh nghiệp (trong đó có 21 doanh nghiệp thuộc danh mục năm 2017). Tuy nhiên, đến ngày 18/11/2018 mới cổ phần hóa được 12 doanh nghiệp. Khi thực hiện bán cổ phần lần đầu, có một số doanh nghiệp tỉ lệ bán còn rất thấp so với phương án đã duyệt.

Về kế hoạch thoái vốn, đến nay mới chỉ có 31 đơn vị thực hiện thoái vốn mà theo kế hoạch năm 2017 có 135 doanh nghiệp, năm 2018 có 181 doanh nghiệp phải thực hiện thoái vốn. Như vậy, việc triển khai cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước còn chậm, có khả năng không đạt kế hoạch đề ra.