Cần sự vào cuộc của các ban ngành liên quan
Cũng theo ông Nguyễn Chí Dũng, Điều 6 Luật Nhà ở năm 2014 (có hiệu lực từ 1/7/2015) thì một trong các hành vi bị cấm là sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở. Do vậy, nếu để tình trạng này diễn ra thì trách nhiệm đầu tiên thuộc về Ban Quản trị trong các tòa nhà. Với những chung cư chưa thành lập được Ban Quản trị thì Ban quản lý thuộc đơn vị chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm.
Tuy vậy, để xử lý dứt điểm vấn đề này cần tiến hành các giải pháp đồng bộ. Sở Kế hoạch và Đầu tư cần kiên quyết không cấp giấy phép hoạt động cho những đơn vị, doanh nghiệp có địa chỉ trụ sở đặt trong các chung cư. Với những doanh nghiệp đã được cấp phép từ trước khi Luật Nhà ở có hiệu lực thì cơ quan thuế không cho đóng thuế nếu họ cố tình trây ỳ, không di chuyển trụ sở ra khỏi chung cư …
Việc thuê văn phòng trong các khu chung cư là vi phạm quy định
“Tóm lại, trong thời gian tới cần có sự vào cuộc tích cực của các ban, ngành liên quan như chính quyền địa phương, Ban quản trị tòa nhà, chủ đầu tư, Sở Kế hoạch và Đầu tư...Về phía Sở Xây dựng, Sở sẽ lập kế hoạch giao các quận huyện tiến hành tổng kiểm tra các khu chung cư trên địa bàn về vấn đề tuân thủ pháp luật, quản lý sau đầu tư , bao gồm công tác vận hành, bàn giao, bảo trì, thuê văn phòng trong chung cư…Nếu phát hiện vi phạm sẽ triển khai các biện pháp xử lý, cưỡng chế theo quy định của pháp luật” – ông Nguyễn Chí Dũng khẳng định.
Liên quan đến vấn đề trên, được biết từ tháng 11-2016, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội đã có thông báo gửi các tổ chức, doanh nghiệp. Thông báo nêu rõ, thực hiện quy định tại Điều 6 Luật Nhà ở năm 2014 và Điều 80, Nghị định số 99/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật nhà ở về xử lý chuyển tiếp đối với việc phát triển và quản lý nhà ở, trường hợp trong giấy tờ đăng ký kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp có ghi sử dụng căn hộ chung cư làm địa điểm kinh doanh trước ngày Luật Nhà ở có hiệu lực thi hành thì tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được cấp giấy tờ đăng ký kinh doanh này phải chuyển hoạt động kinh doanh sang địa điểm khác không phải là căn hộ chung cư trong thời hạn 6 tháng, kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực.
Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy tờ đăng ký kinh doanh phải làm thủ tục điều chỉnh lại địa điểm kinh doanh ghi trong giấy tờ đăng ký kinh doanh đã cấp cho tổ chức, cá nhân sang địa điểm khác trong thời hạn quy định. Quá thời hạn này, tổ chức, cá nhân không được kinh doanh tại căn hộ chung cư.
Có căn cứ để xử lý
Cũng theo thông báo trên, trường hợp doanh nghiệp đã đặt trụ sở chính hoặc trụ sở chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh tại các căn hộ trong nhà chung cư phải thực hiện đăng ký thay đổi trụ sở sang địa điểm khác không phải là căn hộ trong nhà chung cư theo thủ tục quy định tại cơ quan đăng ký kinh doanh các cấp theo thẩm quyền. Các trường hợp vi phạm sẽ bị các cơ quan liên quan kiểm tra và xử lý theo quy định. Các quận huyện sẽ chịu trách nhiệm rà soát, kiểm tra, xử lý vi phạm của các văn phòng, trụ sở đăng ký tại căn hộ chung cư và thông báo yêu cầu các cơ sở đến Phòng Đăng ký Kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư (đối với doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện) hoặc UBND quận, huyện (đối với hộ kinh doanh) để làm thủ tục đăng ký điều chỉnh trụ sở mới.
Về căn cứ xử lý vi phạm, Luật sư Nguyễn Tiến Hòa, Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, rõ ràng việc sử dụng căn hộ để ở vào mục đích hoạt động kinh doanh là vi phạm pháp luật. Cơ quan chức năng có thể căn cứ vào Nghị định 50/2016/NĐ-CP ngày 1/6/2016 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch đầu tư hoặc Nghị định 121/2013/NĐ-CP xử lý vi phạm quy định về quản lý, sử dụng nhà ở để xử lý.
Mặc dù Nghị định 121/2013/NĐ-CP không quy định mức phạt tiền nhưng cơ quan có thẩm quyền vẫn có thể áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả để chấm dứt hành vi vi phạm. Còn với các doanh nghiệp có đăng ký địa chỉ tại trụ sở chung cư song lại thuộc phần diện tích dùng để kinh doanh của nhà chung cư được cơ quan có thẩm quyền cho phép tại quyết định phê duyệt dự án thì không phải di dời nhưng phải tuân thủ quy định tại Điều 35 Nghị định 99/2015/NĐ-CP về việc kinh doanh các ngành nghề, hàng hoá trong phần diện tích dùng để kinh doanh của nhà chung cư.
